Alfred Polgar, właściwie Polak (ur. 17 października 1873 w Wiedniu, zm. 24 kwietnia 1955 w Zurychu) – był austriackim pisarzem, tłumaczem, satyrykiem oraz krytykiem literackim.
Życiorys
Urodził się w rodzinie zasymilowanych Żydów austriackich. Jego matka była zawodową pianistką i prowadziła szkołę nauki gry na pianinie. Alfred Polgar ukończył szkołę handlową w 1895 roku, po czym podjął pracę w redakcji Wiener Allgemeine Zeitung, gdzie na początku był reporterem, relacjonującym obrady Trybunału i Parlamentu. Od 1905 roku zaczął regularnie publikować teksty w czasopiśmie „Die Schaubühne”, wydawanym przez Siegfrieda Jacobsohna. To w tym okresie powstały jego pierwsze utwory satyryczne. Wraz z Egonem Friedellem stworzył parodię twórczości Goethego, która ukazała się w 1908 roku pod tytułem Farsa w dwóch scenach. Utwór miał na celu ukazanie bezsensowności nauczania o szczegółach życia i twórczości Johanna Wolfganga Goethego, gdyż wiedza ta często zostaje zapomniana po zdaniu egzaminów z literatury. W tym czasie Polgar wydał również swoją pierwszą książkę Źródło problemu, która została uznana za przenikliwą analizę charakterów stałych bywalców wiedeńskiej Café Central, kawiarni, w której autor spędzał dużo czasu w towarzystwie Petera Altenberga, Antona Kuha i Egona Friedella.
Alfred Polgar biegle znał język węgierski, a w 1913 roku przetłumaczył na niemiecki sztukę Ferenca Molnára Liliom. Nie było to jednak tłumaczenie dosłowne, lecz adaptacja, w której Polgar przeniósł akcję do wiedeńskiego Prateru i dodał prolog. Premiera miała miejsce 28 lutego 1913 roku w wiedeńskim Theater in der Josefstadt i od razu odniosła ogromny sukces.
Po wybuchu I wojny światowej Polgar znalazł zatrudnienie w Archiwum Państwowym, ale nadal pisał do różnych magazynów, w tym do niemieckojęzycznej gazety Pester Lloyd, wydawanej na Węgrzech. Po 1918 roku został szefem działu kulturalnego gazety Der Neue Tag. Dwa lata później opuścił Wiedeń i osiedlił się w Berlinie, gdzie publikował w Berliner Tageblatt oraz Prager Tagblatt. W 1921 roku ukazała się jego druga książka, napisana wspólnie z Egonem Friedellem, zatytułowana Böse Buben Journal.
Wraz z nadejściem władzy Adolfa Hitlera rozpoczęły się prześladowania Żydów, a wśród niszczonych publikacji znalazły się także książki Alfreda Polgara. To wydarzenie skłoniło go do wyjazdu do Pragi, a następnie do powrotu do Wiednia. Polgar nie pozostał długo w Wiedniu; w 1938 roku, kiedy III Rzesza zaanektowała Austrię, wyjechał przez Zurych do Paryża. Tam osiedlił się i dołączył do Austriackiej Ligi Intelektualnej. W 1940 roku, po inwazji Rzeszy na Francję, udał się do Marsylii, a w październiku tego samego roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. W USA znalazł pracę jako scenarzysta w hollywoodzkim Metro-Goldwyn-Mayer. W 1943 roku przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie wkrótce uzyskał amerykańskie obywatelstwo. W Nowym Jorku kontynuował swoją działalność twórczą, pisząc nie tylko dla gazet emigracyjnych, ale również dla amerykańskiego Time oraz wydawanej w Buenos Aires Panoramy. Mimo posiadanego obywatelstwa, w 1949 roku zdecydował się na powrót do Europy, osiedlając się w Zurychu, gdzie zmarł w 1955 roku w wieku 83 lat.
Przypisy
Bibliografia
- Eva Philippoff: Alfred Polgar. Ein moralischer Chronist seiner Zeit. Minerva, München 1980, ISBN 3-597-10250-6.
- Harry Rowohlt: Alfred Polgar. Das große Lesebuch. Kein & Aber, Zürich 2003, ISBN 3-0369-5116-4.
- Ulrich Weinzierl: Alfred Polgar. Eine Biographie. Löcker, Wien 2005, ISBN 3-85409-423-X.
