Alfred Ittner

Jakob Alfred Ittner

Jakob Alfred Ittner (ur. 13 stycznia 1907 w Kulmbach, zm. 3 listopada 1976 tamże) był niemieckim księgowym, członkiem NSDAP oraz SS-Oberscharführerem. Brał udział w akcji T4, był także kierownikiem administracyjnym w obozie zagłady w Sobiborze. Po wojnie został skazany w procesie załogi Sobiboru na cztery lata więzienia.

Życiorys

W młodości kształcił się na sprzedawcę. W lutym 1927 roku wstąpił do NSDAP, uzyskując legitymację członkowską nr 30 805. W 1931 roku dołączył do SA. Między 1934 a 1939 rokiem pracował w centrali berlińskiego okręgu NSDAP.

W listopadzie 1939 roku zgłosił się jako ochotnik do akcji T4, tajnego programu eksterminacji osób chorych psychicznie oraz niepełnosprawnych umysłowo. W centrali T4 w Berlinie pracował jako księgowy, a według niektórych źródeł również jako kierowca.

Podobnie jak wielu innych uczestników akcji T4, Ittner został przeniesiony do okupowanej Polski, gdzie brał udział w eksterminacji Żydów. Otrzymał stopień SS-Oberscharführera i w kwietniu 1942 roku rozpoczął służbę w obozie zagłady w Sobiborze. Na początku pełnił funkcję kierownika administracji, odpowiadając w tym czasie za księgowość. W trakcie przyjmowania transportów zajmował się „kasą” w obszarze ogrodzonego placu-rozbieralni, gdzie odbierał od Żydów pieniądze i kosztowności, które miały być rzekomo przechowywane w depozycie. Po pięciu tygodniach został przeniesiony do obozu III, gdzie znajdowały się komory gazowe. Tam nadzorował więźniów odpowiedzialnych za wyrywanie ofiarom złotych zębów oraz przenoszenie zwłok do masowych grobów. Uczestniczył także w rozstrzeliwaniu Żydów, którzy nie byli w stanie dotrzeć do komór gazowych o własnych siłach. Ittner był przekonany, że jego przeniesienie do obozu III było decyzją komendanta Franza Stangla, z którym miał złe relacje; w rzeczywistości decyzję podjął inspektor obozów zagłady akcji „Reinhardt”, Christian Wirth.

Pod koniec czerwca 1942 roku, chociaż inne źródła podają rok 1944, został znowu przeniesiony do berlińskiej centrali T4. W 1944 roku wstąpił do Wehrmachtu. Podczas walk na froncie wschodnim został wzięty do niewoli przez Sowietów, z której uwolniono go w 1948 roku. Po powrocie do Kulmbach pracował jako robotnik niewykwalifikowany.

W marcu 1964 roku został aresztowany przez zachodnioniemiecką policję. Był jednym z dwunastu oskarżonych w procesie załogi Sobiboru, który odbył się przed sądem krajowym w Hagen w latach 1965–1966. Akt oskarżenia przeciwko Ittnerowi oraz innym esesmanom został złożony w czerwcu 1964 roku, a zarzut dotyczył współudziału w masowym mordzie na 57 tys. osób. Po kilku miesiącach postępowanie zostało umorzone, gdyż sąd uznał, że dowody nie potwierdzają, że oskarżeni działali dobrowolnie. Prokuratura odwołała się od tego orzeczenia, co doprowadziło do wznowienia postępowania. Ostatecznie, 20 grudnia 1966 roku, Ittner został uznany za winnego pomocnictwa w zbiorowym mordzie na 68 tys. osób i skazany na cztery lata pozbawienia wolności.

Ittner zmarł w Kulmbach 3 listopada 1976 roku.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Yitzhak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington i Indianapolis: Indiana University Press, 1999. ISBN 978-0-253-21305-1. (ang.).
• Marek Bem: Sobibór. Obóz zagłady 1942–1943. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2014. ISBN 978-83-7399-611-3.
• Michael S. Bryant: Eyewitness to Genocide: The Operation Reinhard Death Camp Trials, 1955–1966. Knoxville: The University of Tennessee Press, 2014. ISBN 978-1-62190-070-2. (ang.).
• Chris Webb: The Sobibor death camp. History, Biographies, Remembrance. Stuttgart: ibidem-Verlag, 2017. ISBN 978-3-8382-0966-1. (ang.).