Alfred Wiktor Gürtler
Alfred Wiktor Gürtler (urodzony 17 grudnia 1899 we Lwowie, zmarł 11 lutego 1978 w Leeds) był kapitanem obserwatorem Wojska Polskiego, oficerem c. k. Obrony Krajowej, uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej oraz oficerem technicznym Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej. Był także autorem projektu godeł eskadr 1 pułku lotniczego oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Był synem Stanisława i Wiktorii z Girtlerów. Ukończył siedmioklasową szkołę realną we Lwowie, po czym rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej, gdzie przeszedł szkolenie w szkole oficerów rezerwy artylerii. 1 sierpnia 1915 roku otrzymał stopień chorążego rezerwy, a jego oddziałem macierzystym był Pułk Strzelców Nr 10.
7 listopada 1918 roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Jako doświadczony artylerzysta został przydzielony do 3 baterii 5 pułku artylerii polowej. 14 marca 1920 roku rozpoczął kurs dla obserwatorów lotniczych w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych w Toruniu. W wyniku trudnej sytuacji na froncie, szkolenie zostało skrócone, a kadra i uczniowie zostali skierowani do jednostek frontowych. Alfred Gürtler został przydzielony do 8 eskadry wywiadowczej jako obserwator. Wyróżnił się podczas bitwy warszawskiej, gdzie z niskiego pułapu zidentyfikował i zaatakował nieprzyjacielską baterię artylerii. 11 września 1920 roku w rejonie Uściługu ponownie wykrył wrogi punkt, który z sukcesem zaatakował bombami, a uciekającą obsługę ostrzeliwał z karabinu maszynowego. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej wykonał 15 lotów bojowych, w tym 11 wywiadowczych i 4 bombardujące.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. 10 kwietnia 1921 roku przeniesiono go do 3 dywizjonu lotniczego, a 3 sierpnia 1921 roku otrzymał bezterminowy urlop. Po powrocie z urlopu, od 6 lutego 1923 roku, pracował jako wykładowca w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych. 31 sierpnia 1923 roku został zwolniony z czynnej służby w Wojsku Polskim i przeszedł do rezerwy. 1 grudnia 1925 roku, jako oficer rezerwy, został powołany do czynnej służby wojskowej i przydzielony do 1 pułku lotniczego w Warszawie. 27 marca 1926 roku rozpoczął praktykę w Centralnych Warsztatach Lotniczych. 11 maja 1926 roku otrzymał przydział do 13 eskadry lotniczej. 4 marca 1928 roku awansował na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1926 roku, zajmując 1. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa. W 1933 roku, w porozumieniu z dowódcami dywizjonów 1 pułku lotniczego, stworzył projekty godeł eskadr tego pułku. W tym samym roku został przeniesiony do Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa. 27 czerwca 1935 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem od 1 stycznia 1935 roku i 42. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki. W marcu 1939 roku, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 12. lokatę w grupie technicznej korpusu oficerów lotnictwa, pełniąc służbę w Instytucie Technicznym Lotnictwa jako kierownik działu.
Po kampanii wrześniowej dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do RAF. Otrzymał numer służbowy P-2965 i służył w Polskich Siłach Powietrznych jako oficer techniczny. Wojnę zakończył w stopniu kapitana w polskich siłach oraz jako Flying Officer (F/O) w Siłach Powietrznych Wielkiej Brytanii. Nie zdecydował się na powrót do Polski i pozostał na emigracji.
Zmarł 11 lutego 1978 roku w Leeds w Wielkiej Brytanii.
Ordery i odznaczenia
Za swoje zasługi został odznaczony:
- Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 278 – 8 kwietnia 1921
- Medalem Lotniczym
- Medalem Niepodległości (9 listopada 1933)
- Srebrnym Krzyżem Zasługi
- Polową Odznaką Obserwatora nr 57 (11 listopada 1928)
- Odznaką Obserwatora (Francja)
Przypisy
Bibliografia
Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
Marian Romeyko: Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Tadeusz Jerzy Krzystek, Anna Krzystek: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
