Alfred Biesiadecki (urodzony 13 marca 1839 w Dukli, zmarły 31 marca 1889 we Lwowie) był polskim lekarzem specjalizującym się w anatomopatologii. Był absolwentem Uniwersytetu Wiedeńskiego, twórcą patomorfologii skóry oraz uznawanym za pioniera polskiej histopatologii. Pełnił funkcję profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz kierownika referatu zdrowia publicznego („protomedyk”) w Namiestnictwie Galicji we Lwowie.
Życiorys
Wiedeń
W latach 1856–1857 Biesiadecki studiował medycynę na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie w 1862 roku uzyskał tytuł doktora medycyny i chirurgii, a w 1863 roku magistra położnictwa. W latach 1863–1865 pracował jako sekundariusz w szpitalu powszechnym. W 1865 roku awansował na asystenta na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wiedeńskiego, który wówczas prowadził prof. Karl von Rokitansky. Docenił on zdolności naukowe i dydaktyczne Biesiadeckiego, który po trzech latach asystentury zyskał reputację najlepszego ucznia profesora. Wśród jego współpracowników znajdowali się naukowcy, tacy jak Pagenstecher z Heidelbergu czy Collins Warren z Bostonu.
Kraków
Dzięki swojej renomie zdobytej w Wiedniu, Biesiadecki, mając zaledwie 29 lat, objął stanowisko kierownika Katedry Anatomii Patologicznej UJ w Krakowie, zastępując prof. Ludwika Teichmanna. W latach 1868–1876 był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w latach 1875–1876 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego. W 1872 roku został członkiem Akademii Umiejętności oraz autorem książki „Untersuchungen aus dem pathologisch-anatomischen Institute in Krakau” (Wiedeń 1872). W pracy „Anatomija patologiczna gruczołów skórnych” (1874) przedstawił klasyczny opis zmian histopatologicznych gruczołów łojowych oraz kliniczny opis chorób skóry związanych z łojotokiem, co uczyniło go pionierem polskiej histopatologii oraz histopatologii skóry na świecie.
Rezygnacja Biesiadeckiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego była spowodowana brakiem zgody rządu na budowę odpowiednich zakładów, które umożliwiłyby właściwą realizację jego zadań. W trakcie swojej pracy w UJ wykształcił wielu wysoko wyspecjalizowanych następców, w tym Tadeusza Browicza, który przejął jego katedrę. Jego bliski uczeń, L. Heigl, został prosektorem szpitala powiatowego we Lwowie, a później profesorem medycyny sądowej na Uniwersytecie Lwowskim. Biesiadecki był owacyjnie żegnany przez studentów krakowskich.
Lwów
Leon Wachholz w swojej biografii Biesiadeckiego wskazuje dodatkowy powód jego przenosin do Lwowa, związany z objęciem stanowiska „protomedyka”, czyli naczelnym referentem zdrowia publicznego w Namiestnictwie Galicyjskim. Organizował pracę lekarzy powiatowych, dążył do poprawy poziomu higieny publicznej oraz współtworzył Szkołę Weterynaryjną i pierwszy zakład bakteriologiczny. Przyczynił się do powstania w Morszynie „Zdroju Wód Gorzkich”. Przez wiele lat był prezesem Galicyjskiego Towarzystwa Lekarskiego we Lwowie, wspierając jednocześnie bibliotekę towarzystwa oraz fundusz wsparcia dla wdów i sierot po lekarzach. W 1879 roku wygłosił przemówienie w imieniu lekarzy polskich podczas jubileuszu Józefa Ignacego Kraszewskiego, podkreślając znaczenie tego pisarza i obywatela.
Zyskał uznanie w latach 1878–1879, kiedy to brał udział w badaniach dotyczących epidemii dżumy w Weltance nad Wołgą, odbywając niebezpieczną wyprawę, której wyniki opisał w sprawozdaniu naukowym. Za tę działalność otrzymał odznaczenia od rządów Austrii, Niemiec i Rosji, a w 1881 roku został odznaczony Orderem Korony Żelaznej III klasy. Został także upamiętniony w formie gipsowego popiersia.
Biesiadecki zmagał się z niewydolnością nerek i różą, a zmarł w 1889 roku.
Publikacje
Do 1868 roku opublikował w „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften” (Wiedeń) kilka prac w języku niemieckim, m.in.:
- Über das Chiasma nerv. opitc. itd. (1860)
- Beitrag zür physiol. Anat. der Haut (1867)
- Ueber Blasenbildung bei Verbrennung der Haut (1868)
W okresie pracy w Krakowie opublikował m.in.:
- Anatomja patologiczna skóry w „Pamiętnik Krakowskiej Akademii Umiejętności”
- Przyczynek do anatomji fizjol. i patol. naczyń chłonicowych skóry w „Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego” oraz „Przegląd Lekarski” (1871)
- Prace dotyczące zatok otrzewnowych, przepuklin wewnętrznych, rzadkich wad serca i inne.
W latach 1870 i 1871 ukazała się w Lipsku monografia pt. „Haut, Haare u. Näagel” (Strickera „Gewebelehre”).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Leon Wachholz, Biesiadecki Alfred (1839–1889), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 87-88
Historia patomorfologii (anatomii patologicznej) polskiej > Alfred Biesiadecki (1839–1889). [w:] Strona internetowa Katedry Historii Medycyny UJ CM [on-line]. Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum. [dostęp 2017-04-25].
Dańczura-Dynowska J., Alfred Biesiadecki – wybitny polski histopatolog i jego wkład w dermatologię. „Arch. Hist. Filoz. Med.”, 58 (4), s. 379–396, 1995. ISSN 0860-1844.
Linki zewnętrzne
Badanie mikroskopijne dotyczące sposobu przyrastania przeszczepionych kawałków skóry do dna wrzodów; przeprowadzone przez prof. Alfreda Biesiadeckiego (Rzecz z Zakładu Anatomii Patologicznej w Krakowie z III tablicami; Biesiadecki, o przeszczepianiu skóry) Sprawozdanie Wydz. III Akademii Umiejętności w Krakowie, Tom III
Publikacje Alfreda Biesiadeckiego w bibliotece Polona
