Alfred Biedermann
Alfred Biedermann (data urodzenia: 14 lipca 1866, Łódź; data śmierci: 29 sierpnia 1936, Bad Nauheim) był łódzkim fabrykantem związanym z przemysłem włókienniczym. Pełnił funkcje w skali ogólnopolskiej w sektorze przemysłu włókienniczego i górniczego, a także był jednym z kluczowych współtwórców tramwajowej komunikacji miejskiej i podmiejskiej w Łodzi (1898–1901). W 1920 roku został członkiem Rady Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów, a w latach 1919–1931 pełnił rolę prezesa Związku Przemysłu Włókienniczego w Państwie Polskim. Był również wieloletnim członkiem Rady Zarządzającej kopalni „Saturn” w Czeladzi.
Życiorys
Alfred był synem Roberta Ludwika Biedermanna, przemysłowca z Łodzi (właściciela zakładów włókienniczych przy ul. Jana Kilińskiego 1/3 i 2) oraz Adelmy z d. Braun. Jego brat, Bruno Biedermann, również był znaną postacią.
W Łodzi uzyskał średnie wykształcenie w Wyższej Szkole Realnej przy ówczesnym Rynku Nowego Miasta (ob. pl. Wolności). Następnie studiował chemię na Uniwersytecie w Zurichu (1882–1885) oraz filozofię na Uniwersytecie w Getyndze, gdzie uzyskał tytuł doktora nauk filozoficznych (1885–1886), co na stałe wpisało się w jego biografię.
Po odbyciu rocznej służby wojskowej jako ochotnik, w latach 1887–1889, odbył szereg podróży edukacyjnych do fabryk włókienniczych w Niemczech, Francji, Danii i Anglii. Po zdobyciu doświadczenia zaczął pracować jako dyrektor w zakładach swojego ojca, którymi zarządzał po jego śmierci w 1899 roku.
W czerwcu 1890 roku wznowił działalność łódzkiej stacji meteorologicznej, która została założona w 1886 roku przez łódzki oddział Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu.
Był jednym z inicjatorów, w towarzystwie Juliusza Kunitzera i innych fabrykantów, uruchomienia w Łodzi miejskiej (grudzień 1898) oraz podmiejskiej komunikacji tramwajowej (styczeń 1901). Pozostał członkiem zarządów Konsorcjum oraz Towarzystwa Kolei Elektrycznej Łódzkiej (tramwaje miejskie) oraz Konsorcjum i Towarzystwa Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych (tramwaje podmiejskie) aż do swojej śmierci.
W 1899 roku aktywnie uczestniczył w inicjatywie grupy łódzkich fabrykantów (Scheibler, Heinzel, Kunitzer), którzy postanowili nabyć kopalnię, aby uniezależnić się od wahań cen węgla. Wybór padł na kopalnię „Saturn” w Czeladzi. Utworzyli Konsorcjum „Saturn”, które po roku przekształciło się w Towarzystwo Akcyjne Górniczo-Przemysłowe „Saturn” (statut zatwierdzony przez cara Mikołaja II 3 lipca 1900). W tym towarzystwie Alfred zasiadał w Radzie Zarządzającej jako wiceprezes. Nabył akcje towarzystwa za łączną kwotę 547 tys. rubli.
Na początku I wojny światowej, w okresie okupacji niemieckiej, przewodniczył Radzie Czternastu, która przekształciła się w Komitet Obywatelski m. Łodzi, a następnie w Główny Komitet Obywatelski m. Łodzi. Po zakończeniu działalności komitetu wyjechał w maju 1915 roku z rodziną do Niemiec, skąd wrócił na początku maja 1918 roku.
Po zakończeniu I wojny światowej, w niepodległej Polsce, przyczynił się do odbudowy przemysłu włókienniczego, pełniąc funkcję inicjatora i prezesa Związku Przemysłu Włókienniczego w Państwie Polskim w latach 1919–1931. W latach 20. XX wieku, wspólnie z Karolem Wilhelmem II Scheiblerem, aktywnie wspierał rozwój górnictwa w Zagłębiu Dąbrowskim, a także kopalni „Saturn”, za co obaj otrzymali Złote Krzyże Zasługi w marcu 1930 roku.
Alfred Biedermann zmarł 29 sierpnia 1936 roku w Bad Nauheim. 12 września 1936 roku został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi, w części ewangelickiej (kwatera 41/K2, plac 45), wśród przykładów funeralnego modernizmu. Pomnik został ufundowany przez Towarzystwo Górnicze „Saturn”.
Rodzina
16 listopada 1892 roku ożenił się z Zofią (Sophie) Malwiną, córką łódzkiej rodziny fabrykanckiej Ludwika Meyera i Matyldy z Haentschlów. Mieli dwóch synów: Rolfa Alfreda (ur. 1893) i Helmuta Hansa Ludwika (ur. 1895). Sophie zmarła trzy tygodnie po drugim porodzie z powodu gorączki połogowej i została pochowana na ewangelickim cmentarzu w Łodzi przy ul. Ogrodowej.
Po pięciu latach od śmierci pierwszej żony (w 1900 roku) poślubił Martę Annę von Berens, z którą miał troje dzieci: Margę Sofię (Ender) (1900–1992), Alfreda Roberta (1902–1964) oraz Roberta Arno (1909–1945).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)
- Złoty Krzyż Zasługi (7 marca 1930)
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Łódzkie tramwaje 1898–1998, Wojciech W. Źródlak, Jan J. Raczyński (red.), Tomasz T. Igielski (oprac.), Łódź: Wyd. EMI-PRESS, 1998, ISBN 83-904079-3-0.
- Wanda Kużko: Biedermannowie. Dzieje rodziny i fortuny 1730–1945. Łódź: Literatura, 2000; s. 87–88. ISBN 83-88484-26-5.
- Budziarek Marek, „Filozof” przemysłowcem. Alfred Biedermann (1866–1936); [w:] Budziarek Marek, Łodzianie, Wyd. „Literatura”, Łódź 2000, s. 102–106.
- Wojciech W. Źródlak, Jerzy J. Wojtowicz, Marcin M. Kaczyński, Łódzka podmiejska komunikacja tramwajowa 1901–2001, Jan J. Raczyński (red.), Łódź: Wyd. EMI-PRESS, 2001, ISBN 83-904079-8-1.
- Jaskulski Mirosław, Władze administracyjne Łodzi do 1939. Łódź 2001, s. 85–97.
- Binek-Zajda Anna, Lazar Stefania i Szaleniec Iwona, Kopalnia i osiedle robotnicze „Saturn”. Historia, architektura, ludzie; Wyd. Towarzystwo Powszechne „Czeladź” i Muzeum „Saturn” w Czeladzi, Czeladź 2016.
