Alfons Zwara
Alfons Zwara (26 listopada 1933 – 2 listopada 2024) był polskim malarzem i marynistą, który przez całe życie związany był z Rumią. W swojej twórczości dokumentował kulturę oraz krajobraz Kaszub, koncentrując się na tradycjach morskich tego regionu.
Życiorys
Już w szkole podstawowej ujawniał swoje zdolności plastyczne, zdobywając pierwsze nagrody w konkursach artystycznych. Po śmierci ojca w 1951 roku przejął gospodarstwo rolne, którym zarządzał przez dekadę, a w latach 1955-1956 pracował równocześnie jako doker w porcie w Gdyni. W tym czasie jego działalność artystyczna ograniczała się do sporadycznych prób. W 1960 roku rozpoczął pracę w warsztatach Marynarki Wojennej jako stolarz, gdzie pozostał aż do emerytury. W tym miejscu poznał malarza Henryka Baranowskiego, który wprowadził go w tajniki sztuki malarskiej.
Twórczość
Pierwsze obrazy olejne stworzył w 1969 roku. Od tego momentu malował otaczający go świat, kładąc szczególny nacisk na tematykę marynistyczną. Jego prace dokumentowały nie tylko przyrodę Kaszub, ale również życie codzienne mieszkańców, architekturę oraz folklor tego regionu. W jego twórczości szczególne miejsce zajmowały tradycje morskie Kaszub – malował żaglowce, porty, a także sceny z życia rybaków oraz dawne łodzie i narzędzia połowowe. W jego obrazach dominowały żaglowce i okręty, a także kaszubskie krajobrazy, z naciskiem na lasy i morze. Charakterystyczną cechą jego malarstwa była umiejętność oddawania zmiennej natury morza oraz wyczucie kolorystyki morskich pejzaży. Szczególnie interesowały go dawne żaglowce „Małego Morza” (Zatoka Gdańska), zwłaszcza te pochodzące z Rewy. W 1999 roku opublikowano kalendarz „Flota handlowa Wolnej Polski”, w którym znalazły się wizerunki 12 żaglowców oraz portret armatora z Rewy – Klemensa Długiego.
Oprócz tematyki marynistycznej, artysta był znany z wysokiej jakości kopii dzieł mistrzów, szczególnie Rembrandta. Malował portrety ludzi z bliskiego otoczenia oraz znanych postaci historycznych, takich jak Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki czy Hieronim Derdowski.
Działalność społeczna i promocja kultury kaszubskiej
Jako długoletni członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Alfons Zwara aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym swojego regionu. Jego prace były regularnie prezentowane podczas wydarzeń promujących kulturę kaszubską, a wiele z nich trafiło do lokalnych muzeów i izb regionalnych. Artysta chętnie współpracował z lokalnymi szkołami i instytucjami kultury, prowadząc warsztaty oraz prezentacje poświęcone sztuce i tradycjom kaszubskim. Był ceniony za umiejętność łączenia tradycyjnych motywów kaszubskich z tematyką marynistyczną, co przyczyniło się do zachowania pamięci o morskich tradycjach regionu.
Znaczną część swojej twórczości przekazał na cele społeczne, wspierając różne inicjatywy kulturalne na Kaszubach. Jego obrazy często były nagrodami w konkursach wiedzy o regionie oraz cegiełkami w zbiórkach charytatywnych. W uznaniu jego zasług dla kultury kaszubskiej, jego prace znajdują się w zbiorach wielu instytucji kulturalnych w regionie.
Wystawy i działalność artystyczna
Debiut wystawienniczy artysty miał miejsce w 1969 roku w klubie Marynarki Wojennej. Od tego czasu brał udział w licznych wystawach zbiorowych, m.in. w Łodzi, Hultsfred (Szwecja), Schwerinie (Niemcy) oraz w różnych miejscowościach na Kaszubach. Zorganizowano ponad 20 indywidualnych wystaw, m.in. w Gdyni, Jastarni, Tczewie, Pucku, Władysławowie, Rumi, Helu oraz Lipuszu. Artysta brał także udział w wielu konkursach, zdobywając liczne nagrody.
W swoim dorobku artystycznym stworzył ponad 1000 obrazów. Znaczną część swojego dorobku przekazał na cele charytatywne, wspierając różne inicjatywy społeczne. Jako długoletni i zasłużony członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, przyczynił się do promocji kultury kaszubskiej poprzez swoją sztukę.
W 2005 oraz 2015 roku obchodził odpowiednio 40-lecie i 50-lecie swojej pracy twórczej. Pozostał aktywnym twórcą niemal do końca życia, tworząc w swojej pracowni w Rumi. Jego ostatnie prace powstały w 2022 roku.
Nagrody i wyróżnienia
- I nagroda w ogólnopolskich konkursach: „Śladami Sobieskiego”, „Mazurka Dąbrowskiego” oraz „Śladami Henryka Dąbrowskiego”.
- I nagroda w Wojewódzkim Konkursie PTTK Gdańsk oraz z okazji 40-lecia Rumi; II nagroda z okazji 50-lecia nadania Rumi praw miejskich.
- W 2003 roku otrzymał nagrodę Burmistrza Miasta Rumi.
- Nagroda Remusa za zasługi dla kultury kaszubskiej.
- Skrzydła Kultury (2022) w kategorii Kultura – laureat.
- Skrzydła Kultury (2024) w kategorii Kultura – nominowany.
Stałe wystawy
Prace Alfonsa Zwary były prezentowane w:
- Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
- Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku.
- Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.
- izbie pamięci Stanisława Żeromskiego w Orłowie.
- izbie Gen. Henryka Dąbrowskiego w Warszawie.
- izbie Jana III Sobieskiego w Tczewie.
