Alfons XII (urodzony 28 listopada 1857 w Madrycie, zmarły 25 listopada 1885 w El Pardo) był królem Hiszpanii od 1874 do 1885 roku, należącym do dynastii Burbonów i znanym jako El Pacificador („Rozjemca”).
Dzieciństwo i młodość
Przyszedł na świat 28 listopada 1857 w Madrycie jako czwarte dziecko królowej Izabeli II Hiszpańskiej oraz Franciszka de Asís, hrabiego Kadyksu. Był potomkiem królów Karola III, Karola IV oraz Ferdynanda VII. Swoje dzieciństwo spędził na dworze, w towarzystwie rodziców. Nie otrzymał należytego wychowania ani odpowiedniego przygotowania do objęcia tronu; jego edukacja ograniczała się głównie do nauki szermierki i religii. W wieku jedenastu lat, po wybuchu rewolucji w 1868 roku, udał się wraz z matką na wygnanie. Mieszkali w Paryżu, a później w Londynie. Uczęszczał do Kolegium Stanisława w Paryżu, a następnie pobierał lekcje u prywatnych korepetytorów w Genewie. Studiował również w Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Wiedniu, a podczas pobytu w Anglii wstąpił do Royal Military Academy w Sandhurst jako elew.
U władzy
W grudniu 1874 roku brygadier Arsenio Martínez Campos przeprowadził zamach stanu, dołączając do armii centralnej stacjonującej w Sagunto i zajmując Walencję. Wkrótce ogłosił koniec Pierwszej Republiki Hiszpańskiej i zaproponował, aby koronę przekazano Burbonom. 29 grudnia 1874 roku Kortezy ofiarowały koronę księciu Alfonsowi. W ciągu kilku dni książę przybył do Madrytu, odwiedzając najpierw Barcelonę i Walencję. W ten sposób został królem jako Alfonso XII, mimo że żaden monarcha zjednoczonej Hiszpanii nie nosił imienia „Alfonso XI” (monarchia hiszpańska była jednak postrzegana jako kontynuacja starszej, nieistniejącej monarchii Kastylii i Leónu, która miała jedenastu królów o imieniu Alfons).
Panowanie
Objęcie przez niego tronu zapoczątkowało nowy rozdział w historii Hiszpanii, nazwany okresem Restauracji. Król poparł projekt konstytucji, który zakładał, że system polityczny w tym okresie będzie oparty na istnieniu dwóch partii politycznych, które na zmianę będą sprawować władzę. Obie partie miały na celu obronę monarchii, konstytucji oraz idei scentralizowanego państwa. Alfons XII odziedziczył skomplikowane problemy w polityce zagranicznej, w tym kwestię Maroka oraz narastające napięcia w relacjach z Francją. Król był postrzegany jako germanofil; podczas wizyty w Niemczech występował u boku cesarza Wilhelma I, obserwując wielkie manewry wojskowe i obiecując cesarzowi pomoc Hiszpanii w razie konfliktu z Francją.
Małżeństwo i potomstwo
25 stycznia 1878 roku poślubił księżniczkę Maríę de las Mercedes, córkę Antoniego Orleańskiego, księcia Montpensier oraz swojej ciotki Ludwiki Ferdynandy Hiszpańskiej. Niestety, Mercedes zmarła zaledwie sześć miesięcy po ślubie.
29 listopada 1879 roku ożenił się z arcyksiężniczką Marią Krystyną Habsburżanką, córką arcyksięcia Karola Ferdynanda i arcyksiężnej Elżbiety Franciszki. Para miała troje dzieci:
- Maríę de las Mercedes, księżnę Asturii (ur. 11 września 1880, zm. 17 września 1904), tytularną następczynię tronu Hiszpanii, od momentu śmierci ojca aż do narodzin brata pogrobowca. W 1901 roku poślubiła księcia Karola Tankreda (syna Alfonsa, hrabiego Caserty).
- Maríę Teresę (ur. 12 października 1882, zm. 23 września 1912), która w 1906 roku poślubiła księcia bawarskiego Ferdynanda (syna jej ciotki, Marii de la Paz).
- Alfonsa XIII (ur. 17 maja 1886, zm. 28 lutego 1941), który był królem Hiszpanii od chwili narodzin i nigdy nie otrzymał żadnych innych tytułów, takich jak infant czy książę Asturii.
Choroba i śmierć
Król miał pasję do polowania. W lipcu 1884 roku, podczas polowania na kozice w Asturii, po raz pierwszy wymiotował krwią. Zdiagnozowano u niego gruźlicę, która zaczęła się rozwijać. Alfons XII zmarł 25 listopada 1885 w pałacu Pardo, mając 28 lat.
Wywód przodków
Alfons XII był owocem małżeństwa rodzeństwa ciotecznego, a wszyscy jego dziadkowie byli bliskimi kuzynami.
Przypisy
Bibliografia
Isabelle Bricard, Dynastie panujące Europy, tłum. Grażyna i Jacek Schimerowie, Warszawa 2007
Tadeusz Miłkowski, Paweł Machcewicz, Historia Hiszpanii, Wrocław 2009
