Alfons VIII Kastylijski, znany jako Él de las Navas (ur. 11 listopada 1155 w Sorii, zm. 5 października 1214 w Gutierre-Muñoz), był królem Kastylii od 1158 roku aż do swojej śmierci.
Życiorys
Był synem króla Sancho III Upragnionego oraz jego małżonki, Blanki z Nawarry, córki króla Garcii IV Odnowiciela. Najbardziej zapadł w pamięć dzięki swojemu zaangażowaniu w rekonkwistę oraz upadek Kalifatu Almohadów. Po katastrofalnej klęsce pod Alarcos z rąk Almohadów, poprowadził armię złożoną z hiszpańskich oraz zagranicznych chrześcijańskich książąt. W 1177 roku zdobył Cuencę, realizując swój polityczny cel, jakim było zerwanie zależności feudalnej Aragoni od Kastylii. Jego najważniejsze zwycięstwo miało miejsce w bitwie pod Navas de Tolosa w 1212 roku, która okazała się przełomowa dla rekonkwisty.
Przewidział również dominację Kastylii nad Leónem oraz zawarł przymierze z Aragonią, co stanowiło krok w kierunku zjednoczenia wszystkich hiszpańskich księstw w jedno państwo. W 1214 roku założył pierwszy hiszpański uniwersytet – Studium generale w Palenci, który jednak nie przetrwał do jego śmierci.
Był osobą często opisywaną w literaturze, głównie z powodu romansu z Żydówką Rachelą Ibn Estrą, córką finansowego doradcy króla. Lion Feuchtwanger w powieści „Żydówka z Toledo” przedstawia tło romansu oraz jego tragiczne konsekwencje – klęskę pod Alarcos (spowodowaną chęcią zaimponowania ukochanej), śmierć Racheli oraz jej ojca z rąk De Castrów (potężnych kastylijskich możnych). Król został ukazany jako władca niecierpliwy, rycerski i waleczny, pragnący wziąć udział w wyprawie krzyżowej.
Małżeństwo i potomkowie
We wrześniu 1170 roku w Burgos ożenił się z Eleonorą, córką króla Anglii Henryka II i Eleonory Akwitańskiej. Para doczekała się 12 dzieci:
- Berenguela lub Berengaria (1180–1246), żona Alfonsa IX – króla Leónu, regentka Kastylii,
- Sancha (1181),
- Sanchę (1182–1184),
- Urrakę (1186–1220), żonę Alfonsa II Grubego – króla Portugalii,
- Blankę (1188–1252), żonę Ludwika VIII Lwa – króla Francji,
- Ferdynanda (1189–1211),
- Mafaldę (1191–1204),
- Henryka (1192, zmarł w dzieciństwie),
- Konstancję (1196, zmarła w dzieciństwie),
- Eleonorę (1202–1244), żonę Jakuba I – króla Aragonii,
- Henryka I (1204–1217), kolejnego króla Kastylii,
- Konstancję (zm. 1243), przełożoną w zakonie w Las Huelgas.
Przypisy
