Alfons Triller (urodzony 3 czerwca 1904 roku w Raszkowie, zmarł 9 marca 1986 roku w Bonn) był niemieckim slawistą oraz wykładowcą na Akademii Państwowej w Braniewie i Uniwersytecie w Bonn.
Życiorys
Triller przyszedł na świat w Raszkowie, na granicy Wielkopolski i Śląska. Jego matka była Polką, co pozwoliło mu na swobodne posługiwanie się językiem polskim. W 1933 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Münster, na podstawie pracy pt. Tod und Jenseits bei Mikołaj Rej (1505–1569) und Jan Kochanowski (1530–1584), która została opublikowana w 1934 roku.
Pod koniec 1937 roku rozpoczął wykłady na wydziale filozoficznym Państwowej Akademii w Braniewie, gdzie zastąpił Paula Schwanitza i prowadził lektorat z języka polskiego.
Braniewska uczelnia uzyskała w 1821 roku status szkoły wyższej równorzędnej z uniwersytetami, dysponując jedynie dwoma wydziałami – teologicznym i filozoficznym. W jej ramach istniały również różne instytuty, takie jak biblioteka, Instytut Wychowania Fizycznego, gabinet przyrodniczy oraz kolekcje archeologiczne, sztuki chrześcijańskiej i numizmatycznej, a także ogród botaniczny. W związku z tym, że południowa część Warmii była w znacznym stopniu polskojęzyczna, w uczelni od lat prowadzono naukę języka polskiego, obejmującą gramatykę, pisanie, konwersacje – w tym naukę języka potocznego przydatnego w homiletyce i spowiedzi, a także czytanie polskiej prasy.
Alfons Triller prowadził zajęcia z języka polskiego w czterech grupach, przy czym w każdej z nich przewidziana była zaledwie jedna godzina lekcyjna tygodniowo w okresie nasilającej się dyktatury narodowego socjalizmu. Po wybuchu II wojny światowej lektorat języka polskiego w Braniewie nadal istniał, jednak nie przypominał już typowej nauki języka. Zajęcia ograniczały się do wykładów dotyczących wprowadzenia do nauki języka polskiego oraz ogólnej historii języka polskiego. Podobne wykłady Alfons Triller prowadził również z zakresu języka rosyjskiego. W 1940 roku zorganizowano dodatkowo kurs języka polskiego dla zaawansowanych.
W 1955 roku został zatrudniony jako lektor języka polskiego na Uniwersytecie w Bonn, a w 1966 roku uzyskał habilitację w Instytucie Slawistyki tej uczelni.
Życie prywatne
19 sierpnia 1941 roku ożenił się z Anneliese Birch-Hirschfeld, archiwistką archiwum diecezji warmińskiej we Fromborku. Ślub odbył się w kaplicy biskupiej, a udzielił go biskup Kaller. Po ślubie para zamieszkała na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku, w kanonii obok głównego wejścia do katedry. Tworzyli zgodne i wręcz wzorcowe małżeństwo. Alfons interesował się również historią i wspierał Anneliese w pracy w archiwum biskupim, pomagając w tłumaczeniu dokumentów w języku polskim. Mieli czworo dzieci: trzech synów i córkę:
- Georg Michael (urodzony w 1942 roku w Królewcu) – został adwokatem w Kolonii,
- Dorothea (urodzona 7 marca 1945 roku w Mühltroff w trakcie exodusu przed Armią Czerwoną) – wybrała zawód matki, została dyplomowaną bibliotekarką i archiwistką w Bonn,
- Christoph (urodzony w 1947 roku w Königstein im Taunus) – został taksówkarzem w Bonn,
- Andreas (urodzony w 1949 roku w Königstein im Taunus) – został optykiem w Sankt Augustin.
Publikacje
Tod und Jenseits bei Mikołaj Rej (1505–1569) und Jan Kochanowski (1530–1584), 1934
Wikinger in Rußland, Braniewo 1943
Ignatius Krasicki, Dichter und Fürstbischof, als preußischer Untertan (1772–1802). Beiträge zur seinen Biographie, Braniewo 1944
Book Review: Polnische Literatur in Deutschland. Osteuropastudien der Hochschulen des Landes Hessen. Reihe 3. Frankfurter Abhandlungen zur Slavistik Band 2, Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, 1964
Przypisy
