Alfons Schletz (ur. 29 marca 1911 w Ostrowitem, zm. 27 marca 1981 w Krakowie) był polskim księdzem katolickim, misjonarzem św. Wincentego a Paulo, historykiem oraz założycielem i pierwszym redaktorem „Naszej Przeszłości”.
Życiorys
Ks. Alfons Schletz przyszedł na świat 29 marca 1911 roku w Ostrowitem, niedaleko Chojnic, wówczas w diecezji chełmińskiej. W latach 1918–1922 uczęszczał do szkoły podstawowej w Ostrowitem, a następnie w Chojnicach w latach 1922–1927. Po zakończeniu edukacji w szkole podstawowej rozpoczął naukę w Gimnazjum Państwowym typu klasycznego w Chojnicach, równocześnie studiując muzykę.
W 1927 roku wstąpił do Zgromadzenia Księży Misjonarzy. W latach 1927–1928 kontynuował edukację w Małym Seminarium w Wilnie. W 1928 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie rozpoczął naukę w Prywatnym Gimnazjum Księży Misjonarzy na Kleparzu, jednocześnie uczęszczając na Seminarium Internum. 27 września 1930 roku złożył śluby wieczyste, a 30 maja 1932 roku ukończył szkołę średnią i rozpoczął studia w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie na Stradomiu.
20 grudnia 1936 roku Alfons Schletz przyjął święcenia kapłańskie w kościele na Stradomiu z rąk ks. bpa Stanisława Rosponda. W 1937 roku podjął pracę we Lwowie jako wikariusz parafii św. Wincentego a Paulo przy kościele św. Zofii oraz kapelan Szpitala Powszechnego i Klinik Uniwersyteckich. Rozpoczął studia z zakresu historii Kościoła i historii powszechnej na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1938 roku uzyskał tytuł magistra teologii pod kierunkiem ks. prof. Józefa Umińskiego za pracę: „Działalność wizytatorska księdza Józefa Jakubowskiego w latach 1796–1814”. W tym samym okresie ukończył studia historyczne pod kierunkiem prof. Stanisława Łempickiego, zdobywając stopień doktora filozofii za pracę: „Józef Jakubowski, żołnierz i kapłan (1743-1814)”. W 1942 roku założył żeńską grupę Sodalicji Mariańskiej, a także prowadził tajne nauczanie i działalność kulturalno-oświatową w warunkach konspiracyjnych.
W 1945 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca patrologii, metodologii pracy naukowej oraz historii Kościoła w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy oraz OO. Paulinów w Krakowie (1946-1948) i w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach (1947-1950). Jednocześnie pełnił funkcję profesora historii w Prywatnym Gimnazjum Księży Misjonarzy na Kleparzu (1945-1946). Habilitował się na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie pracy „Współpraca Misjonarzy z Komisją Edukacji Narodowej (1773–1794). Przyczynek do historii kultury i oświaty w Polsce” (1946). Był redaktorem wydawnictwa „Analecta Historica Congregationis Missionis Prov. Polonorum” (1946-1949).
W 1946 roku założył i redagował półrocznik naukowy „Nasza Przeszłość”. Z powodu represji komunistycznych w latach 1950–1959 pracował w Zielonkach koło Warszawy jako kapelan Państwowego Domu Rencistów (pod pseudonimem ks. Adam Sosnowski), a także w Chylicach, Niewodnicy Kościelnej oraz w parafii św. Krzyża w Warszawie. Po powrocie do Krakowa kontynuował wykłady i działalność redaktorską, organizując seminaria i prelekcje dla sióstr zakonnych. W 1967 roku został członkiem Komisji do Dziejów Oświaty i Szkolnictwa w Polsce przy Polskiej Akademii Umiejętności. Pełnił także funkcję kapelana augustianek w Krakowie (1957-1972) i wygłaszał odczyty w różnych miejscach w Polsce, w tym w seminariach duchownych oraz zakonach żeńskich. W latach 1968–1969 przebywał w Stanach Zjednoczonych i Brazylii, gromadząc materiały do historii misjonarzy. Uczestniczył w wielu spotkaniach naukowych w zagranicznych uniwersytetach i instytutach badawczych, takich jak Bonn, Frankfurt, Wurzburg i inne. 14 maja 1969 roku miał zaszczyt spotkać się z papieżem Pawłem VI podczas prywatnej audiencji.
Dzięki jego inicjatywie w latach 1969–1972 powstał nowy dom misjonarski w Krakowie przy ul. Strzelnica 6 na Woli Justowskiej, w którym zamieszkał w 1972 roku. W tym samym roku przeniósł redakcję, bibliotekę i archiwum „Naszej Przeszłości” na Wolę Justowską. Dzięki czasopismu, które redagował, przyczynił się do rozwoju badań nad historią Kościoła w Polsce. W swojej pracy naukowej dużą wagę przykładał do współpracy z Polskim Słownikiem Biograficznym. Jego dorobek pisarski obejmuje 162 publikacje. Zmarł 27 marca 1981 roku po krótkiej chorobie w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Salwatorskim.
Najważniejsze publikacje
Współpraca misjonarzy z Komisją Edukacji Narodowej (1773-1794). Przyczynek do historii kultury i oświaty w Polsce. Kraków 1946
Siostra Róża Okęcka (1878-1932). Zarys biograficzny. Kraków 1957.
Pisma Adama Chmielowskiego (Brata Alberta). Kraków 1965.
Polska bibliografia teologiczna za lata 1940–1948. Warszawa 1969.
Zobacz też
Przypisy
