Alfons Noviks (ur. 1908 we wsi Silagaiļi koło Lucyna, zm. 12 marca 1996 w Rydze) był łotewskim komunistą, który pełnił funkcje w radzieckich organach bezpieczeństwa. Zajmował stanowisko generała majora oraz był ludowym komisarzem spraw wewnętrznych Łotewskiej SRR w latach 1940-1941 oraz ministrem bezpieczeństwa państwowego w latach 1941 i 1944-1953.
Życiorys
Był synem ubogiego rolnika. W 1927 roku ukończył szkołę średnią, a następnie pracował przy budowie dróg oraz w gospodarstwie swojego brata. W okresie od kwietnia do maja 1932 roku był delegatem robotniczym w Moskwie. Od lipca 1932 do października 1940 roku był członkiem Komunistycznej Partii Łotwy. W latach 1932-1933 odbył służbę wojskową, a od sierpnia 1933 roku pracował w Komitecie Obwodowym Komsomołu Łotwy w Dyneburgu. W listopadzie 1933 roku został aresztowany i osadzony w ryskim więzieniu, z którego wyszedł w listopadzie 1938 roku, po czym ponownie pracował w gospodarstwie brata.
Od czerwca do sierpnia 1940 był szefem Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego MSW Łotwy, a od 25 sierpnia 1940 do 26 lutego 1941 roku pełnił funkcję ludowego komisarza spraw wewnętrznych Łotewskiej SRR. Od 2 stycznia 1941 roku był starszym majorem bezpieczeństwa państwowego, a od 26 lutego do 31 lipca 1941 roku ludowym komisarzem bezpieczeństwa państwowego Łotewskiej SRR. Następnie znajdował się w rezerwie NKWD ZSRR. W okresie od 18 stycznia do 1 czerwca 1942 roku był szefem Oddziału 6 (Łotewskiego) Wydziału 2 Zarządu 4 NKWD ZSRR, a od 1 czerwca 1942 do 15 maja 1943 roku szefem Oddziału 4 Wydziału 2 Zarządu 4 NKWD ZSRR. Od 14 lutego 1943 roku pełnił funkcję komisarza bezpieczeństwa państwowego. Od 15 maja do 30 listopada 1943 roku był szefem Oddziału 4 Wydziału 2 Zarządu 4 NKGB ZSRR, a od 30 listopada 1943 do marca 1944 roku szefem Grupy Operacyjnej NKGB ZSRR na Łotwie. Od marca 1944 do 3 marca 1953 roku był ludowym komisarzem/ministerem bezpieczeństwa państwowego Łotewskiej SRR, a 9 lipca 1945 roku uzyskał stopień generała majora. Od marca 1953 do stycznia 1954 roku był zastępcą ministra gospodarki rolnej i zapasów Łotewskiej SRR, po czym przeszedł na emeryturę. Był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR w kadencjach od 1 do 3. 15 marca 1994 roku został aresztowany za organizowanie masowych deportacji, rozstrzelań i torturowania niewinnych obywateli Łotwy oraz skazany na dożywocie; zmarł w więzieniu.
Odznaczenia
- Order Lenina (20 lipca 1950)
- Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie – 31 maja 1945 i 24 sierpnia 1949)
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (31 maja 1946)
- Order Czerwonej Gwiazdy (20 września 1943)
- Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz NKWD” (19 grudnia 1942)
- Szereg 6 medali.
Bibliografia
