Alfons Maria Liguori
Alfons Maria Liguori (urodzony 27 września 1696 w Marianelli koło Neapolu, zmarł 1 sierpnia 1787 w Pagani koło Neapolu) był włoskim duchownym katolickim, założycielem redemptorystów, biskupem, kaznodzieją, poetą, kompozytorem, prawnikiem, a także świętym Kościoła katolickiego oraz doktorem Kościoła.
9 listopada 1732 roku powołał do życia Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela, znane jako Redemptoryści. W 1762 roku został biskupem Sant’Agata dei Goti. Jako utalentowany pisarz, opublikował dziewięć wydań swojej Teologii moralnej, a także wiele innych dzieł oraz listów o charakterze nabożnym i ascetycznym. Do jego najbardziej znanych prac należą Chwała Maryi oraz Droga Krzyżowa, ta ostatnia wciąż wykorzystywana jest w parafiach podczas nabożeństw wielkopostnych.
Św. Alfons Maria Liguori został kanonizowany w 1839 roku przez papieża Grzegorza XVI oraz ogłoszony doktorem Kościoła przez papieża Piusa IX w 1871 roku. Był jednym z najpoczytniejszych autorów katolickich, a także patronem spowiedników i profesorów teologii moralnej.
Życiorys
Był synem neapolitańskiego arystokraty Józefa oraz Anny, jako najstarszy z ośmiorga rodzeństwa. Wyróżniał się niezwykłymi uzdolnieniami w literaturze, malarstwie, architekturze i muzyce. Jego kolędy cieszą się dużą popularnością we Włoszech. W 1754 roku stworzył najpopularniejszą włoską kolędę Tu scendi dalle stelle (pol. Zstąpiłeś z gwiazd dalekich), o której Giuseppe Verdi stwierdził, że bez niej Święta Bożego Narodzenia nie byłyby pełne.
Po ukończeniu 16. roku życia zdobył podwójny doktorat z prawa świeckiego i kościelnego, co uczyniło go cenionym adwokatem. Po przegranym procesie, który był wynikiem intrygi, postanowił wstąpić do seminarium. W wieku 30 lat przyjął święcenia kapłańskie, decydując się poświęcić Bogu i ludziom, pracując w najuboższych dzielnicach Neapolu oraz w miasteczku Scala. Spotkał się tam z ogromną nędzą materialną i duchową mieszkańców, co było dla niego szokiem. W rejonie bliskim Watykanowi ludzie nie potrafili się modlić i nie mieli wiedzy o Bogu. Zyskał uznanie jako kaznodzieja, który w przystępny sposób przekazywał prawdy wiary, gromadząc tłumy wiernych. W Neapolu założył pierwsze duszpasterstwo młodzieżowe, stosując nowoczesne metody, takie jak komponowanie piosenek i gry na gitarze.
Widząc ogromną biedę i powszechną ignorancję religijną, w 1732 roku założył Zgromadzenie Redemptorystów – wspólnotę skierowaną do najbardziej opuszczonych i ubogich. Jego zasługi w tej dziedzinie przyczyniły się do tego, że w 1762 roku otrzymał sakrę biskupią z rąk papieża Klemensa XIII, zostając ordynariuszem diecezji Sant’Agata de’ Goti. Aby uzyskać błogosławieństwo w swojej posłudze biskupiej, udał się w pierwszą w swoim życiu podróż do Loreto. Z wielkim zapałem, mimo że miał 66 lat, rozpoczął swoją pracę w diecezji. Dzięki skromności, pięknym kazaniom i trosce o ubogich przyciągał tłumy ludzi, a także nowych wiernych do kościoła. W czasie głodu we Włoszech sprzedał swoje naczynia i przedmioty, aby kupić chleb dla potrzebujących.
W wyniku lat życia w niezdrowym klimacie oraz surowych umartwień (ograniczał pożywienie, nosił włosiennicę oraz kilka szkaplerzy, w tym karmelitański i Niepokalanego Poczęcia N.M.P.) postanowił zrezygnować z kierowania diecezją i zrzekł się godności biskupiej, aby kolejne 13 lat spędzić w cierpieniu zarówno fizycznym, jak i duchowym, które znosił z pokorą, poddając się woli Boga.
Zmarł 1 sierpnia 1787 roku w Pagani koło Neapolu, w towarzystwie kilku swoich współbraci zakonnych – redemptorystów.
Duchowość świętego oraz jego dzieło Umiłowanie Jezusa Chrystusa w życiu codziennym są obligatoryjnie studiowane w seminariach duchownych oraz teologicznych dla świeckich w Kościele rzymskokatolickim.
Główne dzieła
Św. Alfons Liguori napisał ponad 160 dzieł pobożnościowych, ascetycznych, apologetycznych oraz dydaktycznych, a wśród najważniejszych wyróżniają się:
- Via della salute (1766) – dzieło o powszechnym powołaniu do świętości, omawiające sposoby jej osiągania głównie przez modlitwę.
- Pratica di amar Gesu Cristo – ostatnie i najdojrzalsze dzieło św. Alfonsa, wskazujące na to, jak żyć blisko Boga w codziennym życiu.
- Praktyczny przewodnik dla spowiednika – porady dla kapłanów dotyczące sprawowania posługi spowiedzi.
- Del predicare (1737) – poradnik dla kaznodziejów, którzy głoszą kazania i misje.
- Modlitwa środek zbawienia, Zjednoczenie z Wolą Bożą, Poufny i nieustanny dialog z Bogiem (1759) – w Polsce wydane w formie jednej książki pt. Stając przed Bogiem, dotyczącej kontaktu z Bogiem.
- Nawiedzenia Najświętszego Sakramentu (1746) – propozycje medytacji przed Najświętszym Sakramentem.
- Theologia moralis (1748) – podręcznik teologii moralnej, będący najpełniejszym wykładem tej nauki z perspektywy Kościoła katolickiego.
- Glorie di Maria (1750) – publikacja zawierająca wypowiedzi Ojców Kościoła i świętych na temat Maryi, przetłumaczona na wiele języków.
- O godności i obowiązkach kapłańskich – dzieło wydawane wielokrotnie, szczególnie popularne w XIX i na początku XX wieku.
Beatyfikacja, kanonizacja, patronat i dzień wspomnienia
Papież Pius VII beatyfikował go 15 września 1816 roku, a papież Grzegorz XVI kanonizował 26 maja 1839 roku. W 1871 roku ogłoszono go doktorem Kościoła. Jest patronem spowiedników, adwokatów oraz teologów moralistów. Wspomnienie liturgiczne św. Alfonsa de Liguori obchodzone jest 1 sierpnia, w rocznicę jego śmierci.
Ikonografia
W ikonografii przedstawiany jest w habicie zakonnym lub stroju biskupim. Jego atrybutami są: anioł z pastorałem i mitrą, symbolizujący pełnioną funkcję biskupią, gołąb oznaczający natchnienie Duchem Świętym, krzyż przypominający o cierpieniach Chrystusa, księga symbolizująca mądrość oraz pióro, które odnosi się do jego licznych dzieł literackich. Różaniec oraz wizerunek Matki Bożej Nieustającej Pomocy nawiązują do jego pobożności maryjnej.
Zobacz też
- Medytacja alfonsjańska
- Spiritus Domini
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Akademia Alfonsjańska
Przypisy
Bibliografia
- Życiorys na opoka.org.pl
- Najświętsza Ofiara – nauka o Mszy Świętej wyjęta z pism wybitnych włoskich świętych. św. Alfons Liguori, św. Leonard z Porto Maurizio, Wydawnictwo ANTYK Marcin Dybowski, Komorów 2022.
- Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1.
