Alfons Maria Buchholz (urodzony 18 grudnia 1874 roku w Knopinie k. Dobrego Miasta, zmarł 1 lipca 1957 roku w Gerlachsheim) był niemieckim księdzem katolickim, kanonikiem warmińskim oraz prałatem, który przyczynił się do rozwoju miast Kętrzyn i Lidzbark Warmiński.
Życiorys
Alfons Maria Buchholz przyszedł na świat w niewielkiej wiosce Knopin, znajdującej się w powiecie olsztyńskim. Jego ojciec, Johann (1840–1915), ożenił się w 1869 roku z Pauline Poetsch (1844–1899), córką wolnego właściciela ziemskiego (Kölmer). Z ich związku narodziło się jedenaścioro dzieci, a Alfons Maria był ich czwartym potomstwem. Uczył się w gimnazjum w Braniewie, które ukończył wiosną 1895 roku, zdobywając świadectwo dojrzałości. Po maturze wstąpił do seminarium duchownego w tym samym mieście. Po jego zakończeniu przyjął święcenia kapłańskie 11 czerwca 1899 roku w katedrze we Fromborku z rąk biskupa Andreasa Thiela. Po uzyskaniu święceń pracował jako wikariusz w Nowym Stawie, a następnie, od 5 kwietnia 1900 roku, w Królewcu. 6 listopada 1902 roku został mianowany kapelanem biskupa warmińskiego Andreasa Thiela. Po śmierci biskupa Thiela studiował przez jeden semestr na Uniwersytecie w Monachium w semestrze zimowym 1908/1909. Od 27 marca 1909 roku pełnił funkcję tymczasowego komendariusza parafii w Chruścielu, a 31 lipca 1909 roku został administratorem parafii św. Katarzyny w Kętrzynie. 15 października 1910 roku uzyskał tytuł proboszcza tej parafii.
W czasie swojej pracy duszpasterskiej w Kętrzynie, Buchholz zapisał się w pamięci parafian jako osoba bardzo zaangażowana w opiekę religijną oraz w działania na rzecz społeczności lokalnej. Zainwestował w odnowienie wystroju kościoła św. Katarzyny (w tym zainstalował ogrzewanie oraz nowe, kute żelazne drzwi do świątyni), a także założył katolicką przychodnię pielęgniarską, zbudował kaplicę w Węgorzewie oraz organizował zbiórki na pomoc dla żołnierzy z Kętrzyna walczących w trakcie wojny.
W 1920 roku, po przejęciu obowiązków przez ks. Spannenkrebsa, ks. Buchholz został proboszczem parafii św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim. Dzięki jego inicjatywie w 1925 roku na terenie dawnych ogrodów biskupich powstał cmentarz (aktualnie komunalny) oraz zbudowano dom dla seniorów (dzisiejszy urząd gminy). Ponadto, 31 marca 1925 roku zainicjował utworzenie Związku Odbudowy Zamku (Schloßbauverein), który w latach 1928–1944 przeprowadził remont zamku biskupiego.
Po objęciu władzy przez narodowych socjalistów w 1933 roku, Buchholz szybko znalazł się w ostrym konflikcie z nową administracją. Pod koniec 1935 roku został wydalony z diecezji, jednak dzięki interwencji biskupa Kallera gestapo uchyliło jego wydalenie. Ostatecznie, w związku z wydarzeniami podczas procesji Bożego Ciała w Lidzbarku Warmińskim w 1937 roku, doszło do jego ostatecznego wydalenia. Wydarzenia te zapisały się w historii miasta jako „walka o flagi”, kiedy to bojówek SA zaatakowało procesję. Mimo zakazu używania symboli religijnych na Warmii, podczas procesji Bożego Ciała 27 maja 1937 roku wydano zezwolenie na wyniesienie z kościoła chorągwi. W trakcie procesji, oddział SA zaatakował orszak, a chorągwie kościelne zostały skonfiskowane przez policję. Mieszkańcy, zdenerwowani, przeszli pod ratusz, domagając się ich zwrotu. Ksiądz Buchholz próbował uspokoić tłum i nakłonić go do rozejścia się, co jednak zostało wykorzystane przez nazistów przeciwko niemu. Uznali go za zagrożenie dla władzy, ponieważ odciągał młodzież od Hitlerjugend oraz dorosłych od organizacji nazistowskich i NSDAP.
Buchholz został skazany razem z innymi kapłanami i osobami świeckimi. Przebywał w więzieniu w Sztumie, a 3 kwietnia 1939 roku, po 22 miesiącach, został warunkowo zwolniony. Musiał jednak zrezygnować z kanonii we Fromborku (którą otrzymał w 1937 roku) oraz opuścić Prusy Wschodnie. Jego miejsce w Lidzbarku Warmińskim zajął ks. Wilhelm Thater, który zginął w 1945 roku.
Po przeniesieniu się do Wrocławia, zamieszkał u brata i objął opiekę duszpasterską w Szpitalu św. Jerzego. Spędził tam całą wojnę, aż do momentu zdobycia Wrocławia przez Sowietów. W czasie oblężenia miasta dokumentował kluczowe wydarzenia w „Chronik des St. Georgs-Krankenhauses über die Belagerung Breslau vom 18. Januar bis 6. Mai 1945”.
18 kwietnia 1947 roku, polskie władze zdecydowały o jego wydaleniu z kraju. Przeprowadził się do Miltenbergu w Bawarii, gdzie przez niemal dekadę pełnił funkcję duszpasterza w domu spokojnej starości, a następnie również w nowej parafii Miltenberg-Nord. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, w 1956 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w domu spokojnej starości w Gerlachsheim. Zmarł tam 1 lipca 1957 roku, a pochówek odbył się 4 lipca. Drewniany krzyż nagrobny z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa wykonał znany lidzbarski rzeźbiarz Michael Lipow (1890–1983).
Otrzymał tytuł prałata.
Upamiętnienie
24 września 2020 roku, z inicjatywy Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej „Warmia”, rondo u zbiegu ulic Olsztyńskiej i Kopernika w Lidzbarku Warmińskim otrzymało imię Alfonsa Marii Buchholza.
