Afonso IV – Król Dzielny
Afonso IV (Alfons IV), znany jako Dzielny, urodził się 8 lutego 1291 roku, a zmarł 28 maja 1357 roku. Był siódmym królem Portugalii, obejmując tron 7 stycznia 1325 roku.
Alfons był prawowitym synem króla Portugalii, Dinisa, oraz jego żony, Izabeli Aragońskiej. Jednakże miał konkurenta do tronu – swojego przyrodniego, nieślubnego brata, Afonso Sanches, który od samego początku przebywał na dworze i knuł przeciwko niemu intrygi.
W momencie objęcia tronu w 1325 roku, Alfons postanowił pozbyć się problematycznego brata, wysyłając go na wygnanie do Kastylii. Mimo to, Afonso Sanches nie poddał się i usiłował obalić legalnego króla, aż w końcu obaj bracia osiągnęli porozumienie.
Małżeństwo i krótki pokój
W 1309 roku Afonso ożenił się z Beatrice (1293–1359), córką króla Kastylii, Sancho IV Odważnego, oraz królowej-regentki Marii de Molina. Dzięki temu zawarł unię z Kastylią. Z tego małżeństwa przyszły na świat:
- Maria (1313–1357), która została królową Kastylii jako żona Alfonsa XI,
- Alfons (1315),
- Dionizy (1317–1318),
- Piotr I (1320–1367), przyszły król Portugalii,
- Izabela (1324–1326),
- Jan (1326–1327),
- Eleonora (1328–1348), która została królową Aragonii jako żona Piotra IV.
Jednak Afonso IV z niechęcią patrzył na swojego zięcia, który publicznie zdradzał żonę, i w rezultacie wypowiedział mu wojnę. Po czterech latach, w 1339 roku, zawarto pokój w Sewilli, a rok później wojska portugalskie odegrały znaczącą rolę w kolejnej kampanii przeciw Maurom.
Dalsze rządy
Pod koniec panowania Afonso IV w Kastylii wybuchła wojna domowa, co spowodowało, że wielu zagranicznych szlachciców trafiło na dwór portugalski, wprowadzając własne intrygi. Jedna z kastylijskich arystokratek, Inês de Castro, została kochanką jego syna, Piotra, co nie podobało się ojcu. Sytuacja stawała się coraz bardziej napięta, a starzejący się król nie potrafił zapanować nad nią. W 1355 roku zlecił zabójstwo Inês, co doprowadziło do praktycznie wojny domowej między nim a synem, która zakończyła się w 1357 roku. Wkrótce po tych wydarzeniach Alfons zmarł, a władzę po nim objął Piotr, który zemścił się na dawnych zwolennikach ojca.
Król był znany ze swoich osiągnięć militarnych, co przyczyniło się do nadania mu przydomka Dzielny. Jednakże warto również podkreślić jego zasługi w zakresie administracji, takie jak rozbudowa floty handlowej i marynarki, a także rozpoczęcie pierwszych odkryć, w tym najważniejszego odkrycia Wysp Kanaryjskich.
