Alfons Górnik (ur. 26 marca 1886 w Kuźni Raciborskiej, zm. 8 grudnia 1939 w Katowicach) był polskim prawnikiem i politykiem, który pełnił funkcję pierwszego polskiego burmistrza Katowic po przyłączeniu miasta do nowo utworzonego państwa polskiego 20 czerwca 1922 roku.
Życiorys
Alfons Górnik przyszedł na świat 26 marca 1886 roku w Kuźni Raciborskiej. Jego ojciec był kupcem. Ukończył gimnazjum w Koźlu, a maturę zdał w Mysłowicach w 1905 roku. Następnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim oraz uzyskał doktorat z nauk prawniczych na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie. Pracę zawodową rozpoczął w Opolu, a od 1914 roku był zatrudniony w magistracie Gliwic. Od 1919 roku pełnił funkcję radcy prawnego w Katowicach. W czasie plebiscytu był przewodniczącym Komisji Międzysojuszniczej, gdzie reprezentował interesy polskich Ślązaków. W 1921 roku został wybrany na członka Rady Ludowej, a w październiku tego samego roku desygnowano go na pierwszego polskiego burmistrza Katowic.
Jego kadencja, trwająca od 6 lutego 1922 do 27 kwietnia 1928, okazała się jedną z najtrudniejszych w historii miasta. Burmistrz Górnik odegrał kluczową rolę w łagodzeniu napięć pomiędzy ugrupowaniami politycznymi o pro-polskich i pro-niemieckich skłonnościach. Z uwagi na znajomość języków polskiego i niemieckiego, skutecznie zorganizował pracę w urzędzie miejskim, w którym dominowała niemieckojęzyczna kadra. W obliczu sabotażu ze strony niemieckich pracowników, Górnik doprowadził do rozwoju miejskiej infrastruktury, w tym wodociągów, gazowni, kanalizacji oraz terenów zielonych. Zainicjował również powstanie Miejskiego Ogrodu Botanicznego, a także nowych budynków mieszkalnych, szpitali i szkół. W 1926 roku zrezygnował z pełnienia funkcji publicznych.
Alfons Górnik zmarł po długiej chorobie w Katowicach 8 grudnia 1939 roku i został pochowany na cmentarzu przy ul. Henryka Sienkiewicza. Jego grób, pozbawiony opieki, nie zachował się do dzisiaj. Po 1945 roku jego rodzina została uznana za Niemców i deportowana za Odrę.
Władze Katowic postanowiły uhonorować pierwszego polskiego burmistrza, nadając jego imię jednej z ulic w dzielnicy Koszutka. Alfons Górnik został również wspomniany w sali ludzi powstań i okresu międzywojennego oraz w sali społeczników, polityków i ludzi administracji w Panteonie Górnośląskim, znajdującym się w podziemiach katowickiej archikatedry.
Przypisy
Bibliografia
Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 44, 45. ISBN 83-60353-11-5.
„Dr Alfons Górnik prezydent Katowic w latach 1922-1928”, Jadwiga Lipońska-Sajdak (Muzeum Historii Katowic 2002).
Jadwiga Murzyn, Alfons Górnik, prawnik, działacz polityczny i społeczny, pierwszy prezydent Katowic, w: Znani i nieznani katowiczanie. Wybór sylwetek zasłużonych dla miasta (pod redakcją Lecha Szafrańca), Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980, s. 34-36
Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 16. ISBN 978-83-7729-021-7.
