Alfons Brandt

Alfons Brandt (urodzony 5 marca 1868 w Kurnosie koło Bełchatowa, zmarły 27 stycznia 1925 w Piotrkowie Trybunalskim) był polskim skrzypkiem oraz koncertującym solistą i wirtuozem.

Życiorys

Alfons był synem Edwarda Brandta, który prowadził warsztat tkacki. W młodym wieku rozpoczął naukę w Instytucie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie, gdzie uczył się pod okiem skrzypka Izydora Lotto, absolwenta paryskiego Konserwatorium Muzycznego. Po kilku latach przeniósł się do Moskwy, aby rozwijać swoje umiejętności w Konserwatorium Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego pod kierunkiem znanego czeskiego skrzypka Jana Hřímalego. Dyplom ukończenia studiów zdobył w 1886 roku.

Po ukończeniu edukacji rozpoczął pracę jako solista w orkiestrze Teatru Maryjskiego (Opery Cesarskiej) w Petersburgu, którą opuścił po kilku latach. W tym samym czasie w Moskwie studiował grę na trąbce oraz występował w lokalnej orkiestrze, w której grał jego bratanek, Julian Brandt.

W 1891 roku powrócił do Kurnosa, a od 1895 roku osiedlił się na stałe w Piotrkowie Trybunalskim. Występował w wielu miastach ówczesnego Królestwa Polskiego, w tym w Łodzi, Częstochowie, Zawierciu, Sosnowcu oraz Dąbrowie Górniczej.

W sierpniu 1902 roku Brandt rozpoczął trasę koncertową po miastach położonych na południu ówczesnego Cesarstwa Rosyjskiego, występując m.in. w Odessie i na Krymie. Jego repertuar był zróżnicowany, często prezentował popularne utwory, takie jak Romans Andaluzyjski Pabla Sarasatego, Tańce węgierskie Johannesa Brahmsa oraz Polonezy A-dur i D-dur Henryka Wieniawskiego. W towarzystwie orkiestry symfonicznej wykonywał koncerty skrzypcowe takich kompozytorów jak Henri Vieuxtemps, Henryk Wieniawski, Camille Saint-Saëns oraz Ludwig van Beethoven.

W recenzjach zamieszczanych w piotrkowskich gazetach, takich jak „Tydzień” i „Kronika Piotrkowa”, podkreślano jego umiejętności wykonawcze. Alfons Brandt przez wiele lat był pierwszym skrzypkiem piotrkowskiego kwartetu smyczkowego, w którego programach koncertowych znajdowały się utwory Piotra Czajkowskiego, Joseph Haydna oraz Ludwiga van Beethovena. W pierwszych latach XX wieku objął również stanowisko dyrygenta w orkiestrze dętej ochotniczej straży pożarnej oraz w orkiestrze wojskowej rosyjskiego 28 pułku połowieckiego. W 1908 roku przejął kierownictwo nad niewielką piotrkowską orkiestrą symfoniczną od Edmunda Gerbera.

Kolejnym polem działalności artystycznej Brandta stała się Łódź, gdzie objął posadę nauczyciela gry na skrzypcach w Szkole Muzycznej Antoniego Grudzińskiego. Pod koniec 1911 roku został dyrektorem artystycznym i dyrygentem w Towarzystwie Muzycznym im. Fryderyka Chopina, prowadząc orkiestrę symfoniczną. Niestety, wybuch I wojny światowej przerwał działalność orkiestry.

W 1911 roku, wzorując się na łódzkich szkołach muzycznych, zorganizował w Piotrkowie Kursy Muzyczne, które początkowo mieściły się w siedzibie Towarzystwa Muzycznego. Z czasem kursy przeniesiono w inne miejsca, a nauczycielami byli m.in. Alfons Brandt, Tadeusz Mazurkiewicz, Stanisław Mańkowski (fortepian), Jan Gacki (wiolonczela) oraz Tadeusz Joteyko (teoria muzyki). Szkoła zyskała popularność i wykształciła wielu utalentowanych muzyków, w tym skrzypków takich jak Jan Cholinowa, M. Sztajnberg, Rader, Katzer, Maria Czajkowska oraz Zenon Mrówczński, a także pianistów, m.in. Leona Stępińskiego oraz E. Panof (córka dyrektora Gimnazjum Męskiego).

W latach 1915–1918 prowadził kursy gry skrzypcowej w szkole przy Towarzystwie Muzycznym im. F. Chopina oraz w Instytucie Muzycznym, który został utworzony przez Aleksandra Turnera. Uczył także przedmiotów muzycznych w Polskim Seminarium Nauczycielskim, mającym na celu przygotowanie kadry nauczycielskiej do pracy w szkołach niepodległej Polski.

Po zakończeniu wojny, od 1918 roku wznowiła działalność orkiestra symfoniczna przy Towarzystwie Muzycznym im. F. Chopina, której dyrygentem został ponownie Alfons Brandt.

Zmarł w Piotrkowie, a po pewnym czasie jego trumna została ekshumowana i przeniesiona na cmentarz parafialny w Kaszewicach, w gminie Kluki.

Od września 2008 roku szkoła podstawowa w Kurnosie nosi imię tego wybitnego muzyka.

Bibliografia

Słownik Muzyków Polskich, PWM, Kraków 1962-64, t.1
Leon Tadeusz Błaszczyk, Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, PWM, Kraków 1964
Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Zeszyt naukowy VI, artykuły: Roman Iżykowski, Lucjan Cieślak, Łódź 1978
Kurier Kultura i Rzeczywistość nr 10/11, artykuł „Alfons Brandt – Wirtuoz z Kurnosa”, autor Zenon Ostalczyk, Piotrków 2008