Alfabet śląski

Alfabet ślabikorzowy dla języka śląskiego

Ślabikŏrzowy szrajbōnek to zmodyfikowany alfabet łaciński, który jest stosowany do zapisu etnolektu śląskiego. Jest to nowa propozycja ortografii tego dialektu, opracowana przez Jolantę Tambor oraz jej współpracowników, w tym z organizacji Pro Loquela Silesiana i Danga. Alfabet ten stworzono z myślą o młodzieży uczącej się etnolektu śląskiego. Dzięki niemu powstały elementarz „Gōrnoślōnski ślabikŏrz” oraz podręcznik „Ślabikŏrz niy dlŏ bajtli”.

Struktura alfabetu

Alfabet składa się z 34 liter: A, Ã, B, C, Ć, D, E, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, Ń, O, Ŏ, Ō, Ô, Õ, P, R, S, Ś, T, U, W, Y, Z, Ź, Ż.

Niektóre znaki mają charakter pandialektalny, co oznacza, że mogą być wymawiane różnie w zależności od dialektu.

Litery alfabetu ślabikorzowego niewystępujące w języku polskim

Ã – [ã], nosowe (tylko w niektórych dialektach).
Ŏ – [ou̯], dyftong odpowiadający polskiemu ą i czeskiemu ou. Oddaje wymowę kontynuanta dawnego a pochylonego na Śląsku zachodnim (ou na większości zachodniego Górnego Śląska, au na południowym zachodzie, eu w okolicach Chrzelic koło Prudnika).
Ō – [o~u], dźwięk pośredni między u a o.
Ô – [u̯o], dyftong odpowiadający słowackiemu ô. Samogłoska ta jest realizowana charakterystycznie dla danego dialektu.

Robert Hellfeier, regionalista i znawca języka śląskiego z północnej części historycznego powiatu prudnickiego, proponuje wprowadzenie do alfabetu nowej litery – dyftongu Ĕ, aby lepiej oddać śląski akcent z okolic Chrzelic. Jego zdaniem tylko w ten sposób można jednoznacznie uchwycić w tekstach pisanych dwugłoskę eu, charakterystyczną dla tej części Śląska.