Alfabet palcowy
Alfabet palcowy (daktylografia) to zestaw znaków migowych, zwanych daktylogramami, które odpowiadają poszczególnym literom konkretnego alfabetu. Ponieważ te daktylogramy odzwierciedlają litery, a nie dźwięki czy fonemy, można je traktować jako odpowiedniki pisma, a nie mowy. Każdy język migowy ma swój unikalny alfabet palcowy.
W Polsce, alfabet palcowy został skodyfikowany w 1805 roku przez księdza Anzelma Zygmunta lub w 1816 roku przez księdza Jakuba Falkowskiego. Pierwszy zbiór ilustracji przedstawiających poszczególne daktylogramy opublikowano w 1869 roku, a jego autorem był niesłyszący artysta Adam Skwara.
Historia
Pierwsze znane wzmianki o użyciu alfabetu palcowego pochodzą z XII wieku, kiedy to mnisi cysterscy, którzy składali śluby milczenia, stworzyli własny zestaw daktylogramów.
W 1562 roku, Giovanni Battista della Porta, żyjący w Neapolu, opisał alfabet palcowy w swojej książce „De furtivis literarum notis”. Natomiast Fray Melchior de Yerba w 1593 roku w dziele „Refugium infirmorum” jako pierwszy zaprezentował pełny opis, wzbogacony o ilustracje, „łacińskiego” alfabetu migowego używanego w klasztorach oraz w edukacji niesłyszących.
Inicjatorem szerokiego wprowadzenia alfabetu palcowego do edukacji niesłyszących był benedyktyn Pedro Ponce de Leon. W polskim systemie edukacyjnym zbiór daktylogramów zyskał trwałe miejsce w 1817 roku dzięki księdzu Jakubowi Falkowskiemu, który założył Instytut Głuchoniemych w Warszawie. Polski alfabet palcowy wzorowano na kodyfikacji francuskiej lub wiedeńskiej.
Nie istnieje uniwersalny język migowy dla wszystkich niesłyszących, a alfabety palcowe w różnych krajach różnią się od siebie. Na przykład, brytyjski alfabet palcowy jest dwuręczny i opiera się na daktylogramach opracowanych w 1652 roku przez J. Wallisa. W 1959 roku, Światowa Federacja Głuchych skodyfikowała jednoręczny międzynarodowy alfabet palcowy.
