Alfabet kaszubski
Alfabet kaszubski to system pisma oparty na łacińskim alfabecie, który służy do zapisywania języka kaszubskiego. Składa się z 34 liter, które można wymienić poniżej:
W języku kaszubskim, podobnie jak w polskim, występują także dwuznaki: ch, cz, dz, dż, rz oraz sz. Warto podkreślić, że wymowa spółgłoskowych grup cz, dż, sz i ż jest nieco inna niż w polskim – są one zadziąsłowe, co powoduje, że wymawia się je bardziej jak angielskie sh i ch. Natomiast rz jest wymowane zgodnie z ogólną polszczyzną.
Historia
Pierwszą ważną próbę kodyfikacji pisowni kaszubskiego etnolektu podjął Florian Ceynowa. W 1850 roku zaproponował on dwudziestodziewięcioliterowy alfabet w swojej pracy Xążeczka dlo Kaszebov. Jego alfabet składał się z liter polskiego alfabetu, z wyjątkiem spółgłoskowych liter z kreską, a także zawierał litery v i x. W 1866 roku Ceynowa rozszerzył swój alfabet o 12 nowych liter, w tym znaki diakrytyczne takie jak č, š i ž.
W 1919 roku Friedrich Lorentz zaproponował zmodyfikowaną wersję alfabetu kaszubskiego, w której znalazły się znaki nieobecne w podstawowym alfabecie łacińskim. Litery z haczkami mogły być zastępowane przez ich polskie odpowiedniki, czyli cz, rz, sz i ż.
Obecny standard pisowni został ustalony w 1996 roku. Część działaczy kaszubskich krytykuje go, uważając, że jest zbyt podobny do polskiego, przez co nie oddaje w pełni brzmienia kaszubszczyzny. Obawiają się, że sprzyja to polonizacji Kaszubów i zanikowi ich odrębności narodowej. W odpowiedzi proponują oni klasyczny wariant (kaszub. klasiczni varianjt).
