Alfa Romeo 33 to kompaktowy samochód osobowy, który był produkowany przez włoską markę Alfa Romeo w latach 1983–1995.
Historia i opis modelu
Model ten zadebiutował w 1983 roku, otrzymując kody fabryczne Tipo 905 oraz Tipo 907. Zastąpił on wcześniejszy model, Alfa Romeo Alfasud, z którego przejęto płytę podłogową, podwozie oraz układ przeniesienia napędu. Zmodernizowane zostały zawieszenie oraz układ hamulcowy. W 1986 roku, w trakcie produkcji modelu 33, firma Alfa Romeo została przejęta przez koncern Fiat. Model ten przeszedł dwa faceliftingi – pierwszy w 1986 roku (Seria 2) i drugi w 1990 roku (Seria 3 – Nuova). Oprócz standardowej wersji, dostępna była także wersja kombi, znana jako Giardinetta (w Anglii jako Estate), która przy okazji wprowadzenia serii 3 została przemianowana na Sportwagon. Nazwa Giardinetta pozostała jedynie na rynku włoskim.
W ofercie znajdowało się kilka wersji silnikowych, od benzynowego 1.2 w serii pierwszej, poprzez 1.7 16V w serii trzeciej, aż po 1.8 turbo diesel. Silniki były głównie zestawiane z przednim napędem, ale dostępne były też modele z napędem na cztery koła, w tym system Permanent 4, później przemianowany na Q4.
Początkowo auta były wyposażone w gaźniki, które z czasem zastąpiono wersjami z dwoma gaźnikami lub wtryskiem paliwa. Najmocniejsza wersja silnikowa osiągała przyspieszenie od 0 do 100 km/h w 8,4 sekundy, co w tamtych czasach było imponującym wynikiem w swoim segmencie.
Niektóre modele Alfa Romeo 33 były wyposażone w komputer pokładowy, znany jako Alfa Control, który zawierał zestaw diod w konsoli środkowej sygnalizujących różne awarie, takie jak: żarówki świateł stopu, przednich świateł pozycyjnych, układu wspomagania, chłodzenia oraz smarowania.
Alfa Romeo 33 był przełomowym modelem dla marki, ponieważ sprzedano prawie milion egzemplarzy.
Seria 1 (1983 – 1986)
Model 33 zdobył popularność dzięki zwinnemu prowadzeniu oraz mocnym silnikom typu boxer, jednak borykał się z problemami awaryjnej elektroniki oraz korozji, które były typowe dla włoskich aut tego okresu. Inne problemy dotyczyły hamulców oraz zwiększonej masy nieresorowanej w porównaniu do Alfasuda. Zmiany w hamulcach obejmowały zamianę tarcz z modelu Alfasud na bardziej standardowe tarcze na piastach kół, a tylne hamulce tarczowe zostały zastąpione bębnowymi.
Samochód wyróżniał się nowatorskim rozwiązaniem, takim jak ruchomy panel wskaźników, który regulował się w górę i w dół w zależności od ustawienia kolumny kierowniczej. Nadwozie modelu miało niski współczynnik oporu powietrza wynoszący 0,36.
Na początku produkcji dostępne były dwie opcje silnikowe: 1.3 oraz 1.5 Quadrifoglio Oro (Złota Czterolistna Koniczyna), które miały jeden wałek rozrządu w głowicy (SOHC) i były zasilane dwugardzielowymi gaźnikami. Moc była przenoszona na koła przez skrzynię biegów z Alfasuda, w której zmieniono piątą bieg na nadbieg, co skutkowało osiągnięciem maksymalnej prędkości jedynie na czwartym biegu.
Luksusowa wersja Quadrifoglio Oro charakteryzowała się srebrną atrapą chłodnicy, dwukolorowym lakierem (metaliczny lakier na górze oddzielony brązową listwą od dolnej części oraz zderzaków) oraz białymi kloszami kierunkowskazów; wnętrze mogło być wykończone skórą lub materiałem w beżowym kolorze, a także drewnianą kierownicą i gałką zmiany biegów. Standardowe wyposażenie obejmowało brązowe szyby, wycieraczki reflektorów przednich i lusterko boczne po stronie pasażera.
Wersja z napędem na wszystkie koła, 33 1.5 4×4, została zaprezentowana w 1983 roku na Frankfurt Motor Show i była dostępna w sprzedaży od grudnia tego samego roku. Napęd na tylną oś mógł być włączany przy każdej prędkości za pomocą przycisku przy lewarku zmiany biegów. Podobnie jak Quadrifoglio Oro, wersja 4×4 miała dwukolorowy lakier, z czerwonym lub srebrnym metalikiem oddzielonym dwoma białymi paskami; atrapa chłodnicy była w kolorze nadwozia. Wyposażenie było na tym samym lub wyższym poziomie co w Quadrifoglio Oro, a zawieszenie zostało podniesione w porównaniu do wersji z napędem na przód.
Model 1.5 Quadrifoglio Verde (Zielona Czterolistna Koniczyna) pojawił się w sprzedaży w czerwcu 1984 roku. Zasilany był silnikiem 1.5 o mocy 104 KM, z dwoma gaźnikami dwugardzielowymi, podobnie jak Sprint 1.5 QV coupé; maksymalna prędkość wynosiła 185 km/h (115 mph). Można go rozpoznać po charakterystycznym grillu, dodatkach plastikowych, nakładkach progowych oraz aluminiowych felgach na oponach 185/60 HR14; QV oferowano jedynie w czerwonym (Alfa Rosso) oraz srebrnym lakierze. Wnętrze wyposażone było w sportowe półkubełkowe fotele z czarnej oraz szarej tkaniny, skórzaną kierownicę oraz dodatkowe wskaźniki (woltomierz i ciśnienie oleju).
Seria 2 (1986 – 1989)
Jesienią 1986 roku odbył się niewielki facelifting. Zmiany zewnętrzne obejmowały białe klosze kierunkowskazów z przodu i z tyłu (zamiast pomarańczowych), nowe kołpaki kół oraz aluminiowe felgi, nakładki progowe w każdej wersji wyposażenia oraz nową atrapę chłodnicy; zrezygnowano z dwukolorowych lakierów. Wnętrze zostało całkowicie przeprojektowane, rezygnując z innowacyjnego panelu wskaźników połączonego z regulowaną kolumną kierowniczą. Wszystkie warianty 1.5 otrzymały teraz silnik o mocy 104 KM z wersji 1.5 QV serii pierwszej; opcja wyposażenia TI (Turismo Interazionale) była ekskluzywna dla hatchbacka z napędem na przód i silnikiem 1.5. Zmieniono także zawieszenie, hamulce oraz przełożenia w skrzyni biegów.
Wprowadzono nowy silnik o pojemności 1712 cm³, mocy 116 KM, w modelu 1.7 Quadrifoglio Verde, który zastąpił 1.5 QV. Silnik 1.7 powstał z silnika 1.5 poprzez zwiększenie skoku tłoka oraz średnicy cylindra; zastosowano nowe głowice z hydraulicznymi popychaczami. W celu dostosowania do zwiększonej mocy w QV zamontowano wentylowane przednie tarcze hamulcowe. QV zyskało bardziej agresywny wygląd dzięki innym nakładkom progowym, aluminiowym felgom oraz spoilerowi na tylnej klapie. Wewnątrz zainstalowano skórzaną kierownicę, czerwony dywan oraz półkubełkowe skórzane fotele z tkaniną w kratkę w kolorach szarym, czarnym i czerwonym.
W Włoszech oraz kilku innych krajach dostępny był silnik 1.8 TD turbodiesel, który, podobnie jak inne diesle produkowane w tamtym okresie, został zaprojektowany przez VM Motori. Aby zmieścić silnik rzędowy w komorze przystosowanej do silników o przeciwległych cylindrach, zdecydowano się na silnik R3, ponieważ budowa wysokoprężnego boxera byłaby zbyt kosztowna.
W Wielkiej Brytanii wprowadzono wersję Veloce, która wyróżniała się specjalnym pakietem stylistycznym.
W 1988 roku, w przygotowaniach do drugiego faceliftingu serii 2, Giardinetta została przemianowana na Sportwagon. Wprowadzono silnik 1.7 IE, zasilany elektronicznym wtryskiem paliwa Bosch 3.1 LE Jetronic, osiągający moc 108 KM, co było minimalnie mniej niż w wersji gaźnikowej. W niektórych krajach zaczęto stosować katalizator. Wersja 1.7 IE otrzymała nakładki progowe z wersji QV, szare zderzaki oraz welurową tapicerkę. Pozostałe modele w tym czasie zyskały drobne zmiany.
Seria 3 (1990 – 1995)
W 1989 roku model 33 przeszedł istotny facelifting, przez co zyskał miano Nuova 33 (Nowa 33) i trafił do sprzedaży w 1990 roku. Zmiany obejmowały wnętrze, wprowadzenie elektronicznego wtrysku paliwa jako standardowego źródła zasilania silnika (elektroniczny wtrysk pojawił się już w serii 2, lecz był znacznie mniej popularny od gaźników), a także nowy silnik 16-zaworowy o pojemności 1.7 (135 KM; 101 kW) oraz mocno przeprojektowany przód i tył, dostosowany do stylistyki modelu Alfa Romeo 164. Wprowadzono także nowy, stały napęd na cztery koła, nazwany Permanent 4, który w 1992 roku został przemianowany na Q4. Modele 33 z późnego okresu produkcji mają mniejsze problemy z korozją, ponieważ zostały ocynkowane.
Wersja kombi musiała czekać dłużej na facelifting niż hatchback. Otrzymała ciemniejsze reflektory oraz zmieniony zderzak tylny. Sprzedawana jako Sportwagon na większości rynków, z wyjątkiem Włoch, gdzie pozostała nazwa Giardinetta.
W 1992 roku zadebiutowała wersja Imola, która charakteryzowała się pakietem stylistycznym identycznym z QV, z wyjątkiem niepomalowanych nakładek progowych oraz dolnej części zderzaków. Zastosowano również 13-calowe aluminiowe felgi, skórzaną kierownicę, półkubełkowe skórzane fotele, lusterka w kolorze nadwozia, szyberdach oraz przednie światła przeciwmgielne, a zawieszenie zostało zmodernizowane. Imola była dostępna wyłącznie z silnikiem 1.4 IE.
Prototyp Z33 – Tempo Libero
Firma Zagato stworzyła trzydrzwiowy prototyp, kompaktowe MPV, które wyprzedziło Renault Scénic o ponad dekadę. Z33 Tempo Libero został zaprezentowany po raz pierwszy w 1984 roku na Geneva Motor Show. Prototyp pomieścił 6 osób, mimo że został zbudowany na podwoziu standardowej 33. Wizualnie był jednak zbliżony do modelu Giulietta.
Dane techniczne
Przypisy
Linki zewnętrzne
Opis modelu Alfa Romeo 33. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-20)]. (pol.)
