Alfa-mannozydoza
Alfa-mannozydoza (ang. alpha-mannosidosis) to genetycznie uwarunkowana choroba, należąca do grupy lizosomalnych chorób spichrzeniowych. Charakteryzuje się pierwotnym niedoborem odporności, nieprawidłowościami w budowie szkieletu, cechami dysmorficznymi twarzy, upośledzeniem słuchu oraz opóźnieniem rozwoju umysłowego. Po raz pierwszy chorobę opisał Ockerman w 1967 roku.
Częstość występowania
Szacuje się, że częstość występowania alfa-mannozydozy wynosi 1 na 500 000 żywych urodzeń. Na przykład w Norwegii, która liczy 4,5 miliona mieszkańców, zarejestrowano sześć, a do niedawna osiem przypadków tej choroby, co pokrywa się z danymi z Australii. Z kolei w Polsce, w kraju liczącym 40 milionów mieszkańców, schorzenie zdiagnozowano u 19 osób. Dzieci z tą chorobą początkowo rozwijają się prawidłowo, jednak z czasem objawy zaczynają się nasilać. W niektórych przypadkach już w okresie noworodkowym mogą wystąpić wrodzona stopa końsko-szpotawa lub wodogłowie. Do innych symptomów należą:
- Niedobór odporności (nawracające infekcje, szczególnie w pierwszej dekadzie życia)
- Wady kośćca (dysostosis multiplex, skolioza, deformacje mostka)
- Upośledzenie słuchu (średnia do ciężkiej głuchota czuciowo-nerwowa)
- Postępujące upośledzenie zdolności intelektualnych oraz mowy, często z epizodami psychotycznymi
- Słabość mięśni, nieprawidłowości stawów i ataksja
Charakterystyczne cechy dysmorficzne twarzy dla alfa-mannozydozy obejmują: wydatne czoło, półkoliste brwi, spłaszczony grzbiet nosa, makroglosję, szeroko rozstawione zęby oraz prognatyzm. Często obserwuje się również niewielkiego stopnia zez.
Przyczyna i diagnostyka
Choroba jest wynikiem niedoboru enzymu lizosomalnego, α-mannozydazy, spowodowanego dziedziczną autosomalnie recesywną mutacją w genie białka enzymu MAN2B1, zlokalizowanym w locus 19p13.2-q12. Rozpoznanie stawia się na podstawie pomiaru aktywności enzymu w leukocytach lub innych komórkach jądrzastych, a także poprzez testy genetyczne. Istnieje możliwość rozpoznania prenatalnego. Podwyższony poziom oligosacharydów bogatych w mannozę w moczu ma znaczenie diagnostyczne, chociaż nie jest patognomoniczny. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić inne choroby spichrzeniowe, takie jak mukopolisacharydozy.
Przypisy
Bibliografia
Malm D., Nilssen O. Alpha-mannosidosis. „Orphanet J Rare Dis”. 3. 1, s. 21, 2008. DOI: 10.1186/1750-1172-3-21. PMID: 18651971.
Linki zewnętrzne
MANNOSIDOSIS, ALPHA B, LYSOSOMAL w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
