Alfa Librae

Alfa Librae (α Lib, Zubenelgenubi)

Alfa Librae, znana również jako Zubenelgenubi, to gwiazda znajdująca się w gwiazdozbiorze Wagi, oddalona od Słońca o około 76 lat świetlnych.

Nazwa

Tradycyjna nazwa Zubenelgenubi pochodzi od arabskiego ‏لزُبَانَى الجَنُوبِي‎ al-zubānā al-janūbiyy, co tłumaczy się jako „południowe szczypce” (Skorpiona), ponieważ w przeszłości była uznawana za część gwiazdozbioru Skorpiona. Ta nazwa jest tłumaczeniem starogreckiego Χηλή νότιος, pochodzącego z Almagestu Ptolemeusza. Obecne przypisanie Zubenelgenubi do gwiazdozbioru Wagi odpowiada arabskiej nazwie ‏الكفة الجنوبية‎ al-kiffa al-janūbiyy, co oznacza „południowa szala” (Wagi), która z czasem została częściowo przetłumaczona na łacinę jako Kiffa australis. W 2016 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła nazwę Zubenelgenubi dla określenia najjaśniejszego składnika tego systemu.

Charakterystyka obserwacyjna

Zubenelgenubi jest drugą najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Wagi. Jest to gwiazda wielokrotna, której dwa składniki można rozdzielić gołym okiem. Są one gwiazdami spektroskopowo podwójnymi. Ich obserwowane magnitudy to odpowiednio 2,75 i 5,15m, a ich wielkości absolutne wynoszą 0,92 i 3,34m. Na niebie dzieli je kątowa odległość wynosząca 231,1 sekundy, co odpowiada prawie czterem minutom kątowym (pomiar z 2012 roku).

Charakterystyka fizyczna

Jaśniejsza z gwiazd, Alfa Librae A, oraz słabsza Alfa Librae B mają podobny ruch własny, co sugeruje, że są ze sobą związane grawitacyjnie. Dzieli je w przestrzeni odległość co najmniej 5500 au, a pełne okrążenie wspólnego środka masy zajmuje im ponad 200 tysięcy lat.

Alfa Librae A należy do typu widmowego A i jest sklasyfikowana jako możliwy podolbrzym, z temperaturą wynoszącą 8500 K. Z kolei słabsza Alfa Librae B to gwiazda ciągu głównego, reprezentująca typ widmowy F, z temperaturą około 6700 K. Układ ten może być częścią gromady ruchomej Kastora, do której należą również Kastor, Wega i Fomalhaut.

W odległości 2,6° od Alfa Librae znajduje się gwiazda zmienna KU Librae. Jej ruch własny jest zbieżny z ruchem układu Alfa Librae, co sugeruje, że może być grawitacyjnie związana z tym układem, mimo że dzieli je około parseka. Jest to żółty karzeł typu G8.

W pobliżu występuje także obiekt oznaczony jako HIP 72603C, który jest brązowym karłem lub podkarzełkiem typu widmowego M. Jest to niezwiązany z Alfa Librae obiekt tła.