Alf Landon

Alf Landon, właściwie Alfred Mossman Landon (ur. 9 września 1887, zm. 12 października 1987) – amerykański polityk, który był kandydatem Partii Republikańskiej na prezydenta USA w 1936 roku.

Wczesne lata

Landona urodził się w West Middlesex w stanie Pensylwania i przez pewien czas mieszkał w Ohio, zanim w wieku 17 lat osiedlił się w Kansasie. Tam ukończył szkołę i studia na stanowym uniwersytecie w 1908 roku. Pracował przez pewien czas w sektorze bankowym, ale w 1912 roku rozpoczął działalność jako niezależny przedsiębiorca naftowy. W czasie I wojny światowej służył w US Army w stopniu porucznika, specjalizując się w chemii. W latach 20. jego interesy rozwijały się tak pomyślnie, że stał się milionerem.

Kariera polityczna

Pierwsze kroki

Landon od zawsze interesował się polityką. Uważał się za republikanina, ale również za przedstawiciela liberalnego skrzydła tej partii. W 1912 roku wspierał byłego prezydenta Theodore’a Roosevelta, kiedy ten starał się o reelekcję. Republikanie jednak nie przyznali mu nominacji, co skłoniło Roosevelta do kandydowania z ramienia trzeciej Partii Postępowej, gdzie zajął drugie miejsce po demokracie Woodrowie Wilsonie i przed republikaninem i urzędującym prezydentem Williamem H. Taftem.

Wkrótce Landon stał się uznawanym liderem liberalnych republikanów w Kansas. W 1922 roku był osobistym sekretarzem ówczesnego gubernatora Henry’ego Justina Allena. W 1928 roku awansował na stanowisko szefa kampanii republikańskich w stanie.

Gubernator

W 1932 roku, w tym samym roku, gdy prezydentem został Franklin D. Roosevelt, Landon objął urząd gubernatora Kansas. Jako gubernator wspierał wiele reform Nowego Ładu, jednocześnie pozostając przeciwnikiem związków zawodowych. W 1934 roku został ponownie wybrany na drugą dwuletnią kadencję, stając się jedynym republikańskim gubernatorem w kraju, który uzyskał reelekcję. W tym czasie postrzegano go jako fiskalnego konserwatystę, ale także jako polityka popierającego aktywną politykę społeczną rządu.

Kandydat prezydencki

Landon w wyborach w 1936 roku postanowił nie ubiegać się o trzecią kadencję. Konwencja republikańska mianowała go kandydatem na prezydenta, a jego partnerem na liście został inny liberał, Frank Knox z Massachusetts. Republikanie, po skompromitowaniu się ich poprzedniego kandydata, prezydenta Herberta Hoovera, postanowili wybrać bardziej liberalnego przedstawiciela. Dwaj kolejni kandydaci, Wendell Willkie i Thomas Dewey, również reprezentowali to skrzydło.

Landon miał trudne zadanie w kampanii, ponieważ nie mógł krytykować reform Nowego Ładu, które wcześniej popierał. W związku z tym, większość ataków na administrację Roosevelta spoczęła na barkach republikańskich menedżerów. Kampania nie była porywająca, ponieważ powszechnie przewidywano zdecydowane zwycięstwo Roosevelta. Wybory w stanie Maine odbyły się wcześniej, a gdy Landon je wygrał, republikanie stworzyli hasło: „jak poszło Maine, tak pójdzie reszta kraju”.

Jednak te przewidywania się nie sprawdziły. W listopadzie Roosevelt zdobył 523 głosy elektorskie i wygrał w każdym stanie z wyjątkiem Maine i Vermont, co skłoniło Jamesa Farleya, przewodniczącego Partii Demokratycznej i poczmistrza generalnego, do stwierdzenia: „jak poszło Maine, tak poszło Vermont”. Po zakończeniu kadencji gubernatora Landon wycofał się z aktywnej polityki.

Dalsze życie

W latach 30. był przeciwny izolacjonistycznej polityce swojej partii. W czasie II wojny światowej sprzeciwiał się części programowi Lend-Lease, ale po wojnie poparł Plan Marshalla. W 1962 roku nawoływał do przystąpienia Stanów Zjednoczonych do Wspólnoty Europejskiej. W listopadzie 1962 roku, zapytany o swoją filozofię polityczną, odpowiedział, że jest zwolennikiem praktycznego postępu. W latach 60. wspierał program Wielkiego Społeczeństwa prezydenta Lyndona B. Johnsona.

W 1966 roku wygłosił pierwszy „odczyt Landona” na uniwersytecie stanu Kansas, co zapoczątkowało tradycję organizowania wykładów przez amerykańskie i światowe osobistości polityczne, w tym prezydentów.

Landon zmarł w Topece, 34 dni po swoich setnych urodzinach. Był jednym z nielicznych amerykańskich polityków, którzy dożyli tak sędziwego wieku, obok takich postaci jak Strom Thurmond. W tamtym czasie był najstarszym żyjącym byłym gubernatorem stanowym w USA. Jego córka, Nancy Landon Kassebaum, pełniła funkcję senatora z Kansas w latach 1978–1997.

Przeczytaj u przyjaciół: