Alexandru Todea
Alexandru Todea (urodzony 5 czerwca 1912 w Teleac, zmarły 22 maja 2002 w Târgu Mureș) był rumuńskim duchownym katolickim rytu bizantyjskiego, arcybiskupem Fogaraszu i Alba Iulia oraz kardynałem.
Życiorys
Święcenia kapłańskie przyjął 25 marca 1939 roku, a następnie kontynuował naukę w Rzymie, gdzie w 1940 roku obronił doktorat z teologii na Papieskim Athenaeum „Propaganda Fide”. Od 1940 roku pełnił posługę duszpasterską w archidiecezji Fogaraszu i Alba Iulia. W 1948 roku rząd rumuński zakazał rytu bizantyjskiego, co doprowadziło do represji wobec Todei oraz innych duchownych, w tym wielokrotnych aresztowań. W lipcu 1950 roku otrzymał potajemną nominację biskupią, z tytulaturą stolicy Cesaropoli; 19 listopada 1950 roku w sekrecie przyjął sakrę biskupią z rąk biskupa Josepha Schuberta. W styczniu 1951 roku ponownie aresztowano go przez Securitate, a w 1952 roku skazano na dożywotnie ciężkie roboty, przy czym prokurator początkowo domagał się kary śmierci. Na mocy amnestii dla więźniów politycznych został zwolniony w 1964 roku, lecz aż do upadku Nicolae Ceaușescu pozostawał w areszcie domowym. W 1986 roku potajemnie wybrano go na głowę Kościoła greckokatolickiego w Rumunii, a po przywróceniu pełnych praw dla Kościoła w 1989 roku uzyskał potwierdzenie tej funkcji oraz w marcu 1990 roku nominację na arcybiskupa Fogaraszu i Alba Iulia. W latach 1990–1994 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Rumunii.
28 czerwca 1991 roku Jan Paweł II mianował go kardynałem, nadając mu tytuł prezbitera S. Atanasio a Via Tiburtina. Todea brał udział w sesjach Światowego Synodu Biskupów w Watykanie w latach 1990 i 1991 oraz był członkiem sekretariatu generalnego Synodu. W 1992 roku, w wieku 80 lat, utracił prawo do udziału w konklawe; w tym samym roku przeszedł udar mózgu, co spowodowało, że do końca życia poruszał się na wózku inwalidzkim. W lipcu 1994 roku zrezygnował z funkcji arcybiskupa Fogaraszu i Alba Iulia.
Został pochowany w katedrze Świętej Trójcy w Blaju.
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii
Przypisy
Bibliografia
- sylwetka w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy. www2.fiu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
- Alexandru Todea [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-06-12] (ang.).
