Alexandru Rusu
Alexandru Rusu (urodzony 22 listopada 1884 w Șăulii, zm. 9 maja 1963 w Gherli) był rumuńskim duchownym greckokatolickim, biskupem eparchii Marmaroszu, a także aktywnym działaczem religijnym, społecznym i politycznym. Został uznany za błogosławionego przez Kościół katolicki.
Życiorys
Urodził się w Șăulii, w regionie Siedmiogrodu, który wówczas był częścią Austro-Węgier (obecnie gmina Șăulia, okręg Marusza, w centralnej Rumunii). Był jednym z dwanaściorga dzieci greckokatolickiego kapłana. W latach 1896–1903 uczył się w Bystrzycy, Târgu Mureș oraz Blaju. W 1903 roku podjął studia teologiczne w Budapeszcie, które zakończył uzyskaniem doktoratu w 1910 roku.
Święcenia kapłańskie przyjął 20 lipca 1910 roku, a następnie rozpoczął pracę jako wykładowca teologii w Akademii Teologicznej i liceum w Blaju. W 1920 roku został sekretarzem metropolity, a w 1923 roku kanonikiem kapituły katedralnej. W latach 1925–1930 pełnił funkcję rektora Akademii Teologicznej w Blaju, a w latach 1911–1918 był redaktorem „Cultura Creștină”, a od 1922 do 1930 redaktorem, a później redaktorem naczelnym tygodnika „Unirea”.
17 października 1930 roku papież Pius XI mianował Alexandru Rusu biskupem nowo utworzonej eparchii Marmaroszu, której stolicą była Baia Mare.
Został wyświęcony 30 stycznia 1931 roku w katedrze Zaśnięcia Matki Bożej w Baia Mare przez Vasile Suciu, arcybiskupa Fogaraszu i Alba Iulia. Jako biskup intensywnie pracował nad organizacją nowej diecezji oraz zasiadał w senacie wirylistów rumuńskiej izby wyższej.
W 1940 roku, po drugim arbitrażu wiedeńskim, cała eparchia Marmaroszu, z wyjątkiem kilku parafii rusińskich na Bukowinie, znalazła się pod administracją Węgier. Biskup Alexandru Rusu mieszkał w Baia Mare, narażony na faszystowskie prześladowania.
Po śmierci Alexandru Nicolescu, metropolity Fogaraszu i Alba Iulia oraz zwierzchnika Kościoła Rumuńskiego Zjednoczonego z Rzymem, synod elekcyjny 16 marca 1946 roku wybrał Rusu na jego następcę. Wybór został uznany przez Stolicę Apostolską, jednak rząd komunistyczny Petru Grozy nie zaakceptował tej elekcji, co spowodowało, że urząd metropolity rumuńskiej Cerkwi unickiej pozostawał nieobsadzony aż do 1990 roku.
28 października 1948 roku Alexandru Rusu został aresztowany i uwięziony przez funkcjonariuszy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Początkowo osadzono go w Dragoslavele (okręg Ardżesz), a w lutym 1949 roku przeniesiono do prawosławnego monasteru w Ciorogârla (okręg Ilfov), a w maju 1950 roku do więzienia w Sighet, gdzie przebywał do 1955 roku.
Po pobycie w Sighecie wymagał rekonwalescencji w szpitalu w Bukareszcie. Następnie władze komunistyczne zmusiły go do przebywania w monasterze w Curtea de Argeș, a później odizolowano go od innych biskupów, umieszczając w monasterze w Niculițel (okręg Tulcza).
W 1956 roku, razem z greckokatolickimi biskupami Iuliu Hossu i Ioanem Bălanem, napisał memoriał w sprawie przywrócenia praw Kościoła Rumuńskiego Zjednoczonego z Rzymem. Dokument ten został przesłany do komunistycznych władz Rumunii oraz za granicę i uzyskał wsparcie tysięcy podpisów grekokatolików z całego kraju. 12 sierpnia 1956 roku księża Vasile Chindriș i Izidor Ghiurco odprawili Boską Liturgię na świeżym powietrzu przed kościołem Świętej Trójcy w Klużu. Uznano to za naruszenie prawa, a biskup Alexandru Rusu został obciążony odpowiedzialnością za to wydarzenie. W 1957 roku Wojskowy Sąd w Klużu skazał go na 25 lat ciężkiej pracy za „podżeganie i zdradę”. Został umieszczony w Gherli.
Po długiej chorobie nerek zmarł 9 maja 1963 roku w więzieniu w Gherli. Jego pogrzeb odbył się na cmentarzu dla więźniów, bez ceremonii kościelnej. Obecnie trwa jego proces beatyfikacyjny. 19 marca 2019 roku ogłoszono dekret o jego męczeństwie, a 2 czerwca 2019 roku został beatyfikowany, razem z sześcioma innymi biskupami, podczas pielgrzymki papieża Franciszka do Rumunii.
Przypisy
Bibliografia
PS Alexandru Rusu. Bru.ro. [dostęp 2014-09-27]. (rum.).
PS Alexandru Rusu. Bru.ro. [dostęp 2014-09-27]. (rum.).
Bishop Alexandru Rusu [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2014-09-27] (ang.).
