Alexandronectes

Alexandronectes to rodzaj plezjozaura należącego do rodziny elasmozaurów, który żył w późnej kredzie (mastrycht) w wodach, które obecnie znajdują się w Nowej Zelandii.

Skamieniałości nieznanego gatunku odkryto na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii, w dorzeczu środkowej Waipary, na północ od Christchurch (przybliżone współrzędne to 43°03’24’’ S, 172°34’52’’). Znaleziono je w skałach formacji Conway, które są miękkie, podatne na erozję, ale jednocześnie masywne, składające się z ciemnoszarych mułowców i mulistych piaskowców. Skały te wykazują ślady intensywnej bioturbacji oraz dużych sferycznych konkrecji wapiennych, które powstały pod koniec kredy, w mastrychcie. Prawdopodobnie osady te uformowały się w warunkach o niskiej dostępności tlenu, w wodach, które nie były narażone na silny nurt czy fale. W tej samej formacji wcześniej odkryto również pozostałości ryb dokonałokostnych, zęby rekinów, ramienionogi, a także szczątki roślinne i bruzdnice, które zostały wykorzystane do określenia wieku innych znalezisk. Odkryty okaz znajdował się w warstwie bruzdnic A. acutulum.

Skamieniałości te odkrył Alexander McKay. Chociaż dokładna data odkrycia nie jest znana, według katalogu Canterbury Museum miało to miejsce przed 1888 rokiem. Otrzymały one oznaczenia CM Zfr 73 oraz CM Zfr 91. Zfr 73 obejmował część żuchwy z kośćmi kwadratową i łuskową, z zachowanym wyrostkiem paroccipital process. Zfr 91 zawierał fragment dużej czaszki, który obejmował część prawej kości skrzydłowej, kość klinową podstawową, kość potyliczną podstawową, zmiażdżoną prawą kość łuskową oraz kość kwadratową. Początkowo sądzono, że fragmenty te pochodzą od różnych osobników.

W 2004 roku, w publikacji autorstwa Hiller i Mannering, która ukazała się w czasopiśmie wydawanym przez Canterbury Museum, sytuacja ta uległa zmianie. Badacze doszli do wniosku, że oba fragmenty czaszki należą do tego samego osobnika, dużego plezjozaura. Jak zauważyli Otero i in., fragmenty te uzupełniają się wzajemnie, mają odpowiadające sobie rozmiary, brak jest elementów nakładających się, a stopień mineralizacji kości jest identyczny. Podobieństwo w uszkodzeniach kości, takich jak zmiażdżenie, erozja oraz dezintegracja, również wskazuje na wspólne pochodzenie. Hiller i Mannering porównali te znaleziska do sympatrycznego Mauisaurus haasti, jednak w części systematycznej swojej pracy określili omawiany okaz jako niezidentyfikowanego przedstawiciela Elasmosauridae.

Odkrycie to umiejscawia je w bogatej faunie plezjozaurów nowozelandzkich z późnej kredy. Wcześniej wyróżniono już 7 gatunków, z których część stała się później nominum dubia. Wśród zachowanych wymienia się opisany w 2002 roku Kaiwhekea, który według Cruickshanka i in. został zaliczony do Cryptoclididae, a potem do Aristonectidae, a później przemianowano na Aristonectinae. Wymienia się także Tuarangisaurus z elasmozaurów spoza Aristonectinae oraz Mauisaurus, który został opisany przez Hectora jeszcze w XIX wieku. Dodatkowo w Nowej Zelandii znajdowane są nieokreślone szczątki Polycotylidae i Pliosauroidea.

Jednakże ten okaz różnił się od wcześniej znanych plezjozaurów przez unikalną kombinację cech. Jego czaszka była nieco krótsza i węższa w porównaniu do Aristonectes i Kaiwhekea, wyższa niż u Aristonectes, ale niższa od Kaiwhekea. Panewka stawu żuchwowego była zaokrąglona i gruba, podobna do tej u Kaiwhekea. Kość łuskowa miała wyrostek grzbietowy skierowany tylko bocznie, tworząc wgłębienie w kształcie litery A. Otero i in. dostrzegają podobieństwo do Kaiwhekea, jednak zauważają różnice w grubszych gałęziach grzbietowych. Wyrostek paroccipital process był krótszy i bardziej krępy w porównaniu do homologów u innych przedstawicieli Aristonectinae. Jego końcowa część była poszerzona grzbieto-brzusznie, spłaszczona aksjalnie, z wklęsłą powierzchnią grzbietową oraz wypukłą brzuszną, co nasuwa skojarzenia z wyrostkiem Libonectes.

W 2016 roku Otero, R. A., O’Gorman, J. P., Hiller, N., O’Keefe, F. R. oraz Fordyce, R. E. opublikowali artykuł w Journal of Vertebrate Paleontology, zatytułowany Alexandronectes zealandiensis gen. et sp. nov., a new aristonectine plesiosaur from the lower Maastrichtian of New Zealand („Alexandronectes zealandiensis gen. et sp. nov., nowy plezjozaur z Aristonectinae z dolnego mastrychtu z Nowej Zelandii”). Nazwa rodzajowa upamiętnia Alexandra McKaya, który odkrył te kości. Gatunek nazwano Alexandronectes zealandiensis. Epitet gatunkowy odnosi się do mikrokontynentu Zelandii, który oddzielił się od superkontynentu Gondwana w późnej kredzie, obejmującego obszary współczesnej Nowej Zelandii.

Badacze umieścili to zwierzę w rodzinie elasmozaurów oraz podrodzinie Aristonectinae. Przeprowadzili również analizę filogenezy, uwzględniając 24 rodzaje plezjozaurów oraz 91 cech. Otrzymali następujące drzewo strict consensus (uproszczono):

== Przypisy ==

Przeczytaj u przyjaciół: