Alexandre Louis Honoré Lebreton Deschapelles (urodzony 7 marca 1780 roku w Ville-d’Avray, zmarły 27 października 1847 roku w Paryżu) był francuskim szachistą, którego uznaje się za nieoficjalnego mistrza świata w latach 1800–1821.
Życiorys
Deschapelles walczył w armii napoleońskiej, gdzie w bitwie pod Moguncją utracił swoją prawą rękę, zostając na polu bitwy uznanym za poległego. Mimo tej tragedii, zdobył renomę jako najlepszy bilardzista we Francji. Jego pasją były różnorodne gry, a w szczególności szachy, w które nauczył się grać w zaledwie trzy dni. Chociaż był utalentowanym szachistą, preferował grę w wista, z uwagi na wyższe stawki, jakie oferowały karty. W nowoczesnym brydżu, który jest kontynuatorem dziewiętnastowiecznego wista, znany jest manewr nazwany jego imieniem, polegający na poświęceniu figury w celu umożliwienia partnerowi zrealizowania koloru. Deschapelles doskonale opanował także grę w warcaby polskie i z powodzeniem grał w tryktraka.
W 1821 roku w Saint-Cloud, w pobliżu Paryża, Deschapelles wziął udział w szachowym trójmeczu. Jego rywalami byli jego uczeń i towarzysz z Café de la Régence, Louis de la Bourdonnais, oraz szkocki mistrz szachowy, John Cochrane. Deschapelles, jako uznany mistrz, rozgrywał wszystkie partie bez piona na f7, a dodatkowo dawał swoim przeciwnikom możliwość wykonania dodatkowego ruchu na początku partii. Z łatwością pokonał Cochran’a z wynikiem +7 -0 =0, jednak przegrał z La Bourdonnais’em (+0 -7 =0). Po tym meczu La Bourdonnais został uznany za nieoficjalnego mistrza świata, ponieważ również łatwo wygrał z Cochran’em (+6 -1 =0). Deschapelles oddał pierwszeństwo swojemu uczniowi i zrezygnował z gry w szachy, koncentrując się na bardziej opłacalnych grach w wista. Niemniej jednak, w 1836 roku rozegrał jeszcze jeden mecz, który został odnotowany przez historyków. Tradycyjnie dając przeciwnikowi piona i dwa ruchy przewagi, zremisował z Pierre’em Saint-Amantem (+1 -1 =1).
Przypisy
Bibliografia
W. Litmanowicz, J. Giżycki, Szachy od A do Z, tom I, Warszawa 1986, str. 196;
Я. И. Нейштадт, Некоронованные чемпионы, Moskwa, 1975, s. 52—60
Linki zewnętrzne
