Alexander Heinrich Rudolph von Kluck (urodzony 20 maja 1846 w Münster, Westfalia, zmarł 19 października 1934 w Berlinie) był pruskim i niemieckim generałem pułkownikiem, który pełnił rolę dowódcy niemieckich sił zbrojnych w trakcie I wojny światowej. Jest znany z zdobycia Brukseli w 1914 roku.
Życiorys
Wziął udział w wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku oraz w wojnie francusko-pruskiej w latach 1870-1871. W uznaniu za swoje osiągnięcia oraz wybitną służbę, w 1906 roku został awansowany na generała piechoty. Od 1913 roku pełnił funkcję Generalnego Inspektora VIII Armii.
W czasie I wojny światowej dowodził 1. Armią niemiecką, która była skoncentrowana nad Mozą, w pobliżu granicy z Belgią. Licząca 320 tysięcy żołnierzy 1. Armia stanowiła prawą flankę głównych sił niemieckich atakujących Francję przez Belgię. Zgodnie z planami sztabu, jego armia miała za zadanie ominąć Paryż, a następnie go otoczyć i zaatakować z zachodu. 5 sierpnia 1914 roku armia niemiecka rozpoczęła atak, zdobywając jedną z największych belgijskich twierdz, Liège. 20 sierpnia 1914 roku wojska generała von Klucka zdobyły Brukselę, zmuszając pokonaną armię belgijską do wycofania się na północny zachód do fortecy Het Steen w Antwerpii.
Po zdobyciu belgijskiej stolicy generał Kluck cieszył się ogromną popularnością. W wyniku tych wydarzeń powstał znaczny wyłom we froncie, przez który wdzierały się 1. i 2. Armia niemiecka, podczas gdy 3. Armia zbliżała się do Mozy w Dinant. Niemcy uzyskali wtedy niepowtarzalną szansę na realizację swoich planów wojennych, jednak nie została ona wykorzystana, gdyż generał von Kluck postanowił zmienić kierunek natarcia i zaatakować Paryż od wschodu. Była to decyzja podyktowana chęcią rozbicia wycofującej się po przegranej bitwie pod Charleroi francuskiej 5 Armii generała Lanrezaca. 23 sierpnia 1914 roku brał udział w pokonaniu wojsk brytyjskich w bitwie pod Mons. Przełom sierpnia i września 1914 roku to okres sukcesów 1. Armii generała Klucka, która dotarła niemal pod sam Paryż. 5 września wojska niemieckie dzieliło od stolicy Francji zaledwie 13 mil.
Pomimo odniesionych klęsk przez wojska Ententy w walkach przygranicznych, zdołały one przygotować obronę zagrożonej stolicy Francji. We wrześniu 1914 roku generał von Kluck uczestniczył w decydującej I bitwie pod Marną, która zakończyła się klęską niemiecką, co doprowadziło do załamania niemieckiego strategicznego planu wojny, opierającego się na szybkim zniszczeniu przeciwnika na froncie zachodnim. Odpowiedzialność za porażkę ponosił w dużej mierze on sam. W wyniku samowolnych działań i przerzucenia 3. i 9. korpusu 1. Armii nad rzekę Ourcq, stworzył trudną sytuację dla 2. Armii generała Bülowa. Prawe skrzydło armii Bülowa zostało odsłonięte, co spowodowało powstanie luki między 1. a 2. Armią niemiecką, którą mogły wykorzystać Armia Brytyjska oraz 5. Armia Francuska. 9 września 1914 roku wojska francusko-brytyjskie, wykorzystując sytuację, wdarły się w lukę o szerokości 35–40 km między 1. a 2. Armią niemiecką, zmuszając je do opuszczenia swoich pozycji i odwrotu.
W 1915 roku, podczas walk, generał Kluck odniósł ranę i nie powrócił już do aktywnej służby wojskowej. W październiku 1916 roku przeszedł na emeryturę. Zmarł w wieku 88 lat w Berlinie.
Odznaczenia
Order Orła Czarnego (Prusy)
Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy)
Order Królewski Korony I klasy (Prusy)
Order Pour le Mérite (Prusy)
Krzyż Żelazny I klasy (Prusy)
Krzyż Żelazny II klasy (Prusy)
Odznaka za Służbę Wojskową
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (Bawaria)
Krzyż Zasługi III klasy Orderu Domowego Lippe z mieczami (Lippe)
Krzyż Wielki Orderu Alberta (Saksonia)
Krzyż Wielki Orderu Ernestyńskiego (Saksonia)
Bibliografia
Alexander von Kluck, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-08-21] (ang.).
Alexander von Kluck. The Prussian Machine. [dostęp 2024-08-21]. (ang.).
