Alexander Van der Bellen
Alexander Van der Bellen (urodzony 18 stycznia 1944 w Wiedniu) to austriacki polityk oraz ekonomista, który ma także obywatelstwo estońskie. Jest profesorem na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz posłem do Rady Narodowej. W latach 1997–2008 pełnił rolę lidera Zielonych – Zielonej Alternatywy, a od 2017 roku jest prezydentem Austrii.
Życiorys
Rodzice Van der Bellenów pochodzili z Estonii, jednak opuścili ten kraj w 1941 roku, w wyniku radzieckiej okupacji.
W 1962 roku zdał egzamin maturalny w Akademisches Gymnasium w Innsbrucku. W 1966 roku ukończył studia z zakresu ekonomii na Universität Innsbruck, a w 1970 roku uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych. Habilitował się w 1975 roku w dziedzinie nauk o finansach. W połowie lat 70. wstąpił do loży masońskiej w Innsbrucku, z której publicznie zrezygnował po dziesięciu latach.
Pracował jako nauczyciel akademicki, m.in. w swojej macierzystej uczelni oraz w berlińskim Wissenschaftszentrum Berlin. W 1980 roku objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Wiedeńskim, a w latach 1990–1994 był dziekanem wydziału nauk społecznych i ekonomicznych. W 2009 roku przeszedł na emeryturę akademicką.
Zaangażował się w politykę, dołączając do austriackich Zielonych. Sprawował mandat posła do Rady Narodowej od 1994 do 2012 roku, a w latach 1999–2008 kierował klubem poselskim swojego ugrupowania. W 1997 roku objął stanowisko rzecznika federalnego Zielonych – Zielonej Alternatywy, stając się liderem partii. Zrezygnował z tej funkcji w 2008 roku po słabszym wyniku Zielonych w wyborach parlamentarnych, a jego miejsce zajęła Eva Glawischnig. W 2012 roku zrezygnował z mandatu w Radzie Narodowej, obejmując stanowisko radnego miejskiego w Wiedniu.
W 2016 roku wystartował jako niezależny kandydat w wyborach prezydenckich, otrzymując wsparcie swojego ugrupowania, które finansowo wspierało jego kampanię. W pierwszej turze głosowania, która odbyła się 24 kwietnia 2016 roku, zajął drugie miejsce z wynikiem około 21,3% głosów, co umożliwiło mu przejście do drugiej tury. W drugiej turze, która miała miejsce 23 maja 2016 roku, pokonał Norberta Hofera, zdobywając 50,3% głosów. Choć planowane objęcie urzędu miało odbyć się 8 lipca 2016 roku, to 1 lipca 2016 roku Trybunał Konstytucyjny nakazał powtórzenie drugiej tury wyborów. Po powtórce, która miała miejsce 4 grudnia 2016 roku, Van der Bellen zdobył 53,8% głosów, co zapewniło mu zwycięstwo. Jego zaprzysiężenie na urząd prezydenta miało miejsce 26 stycznia 2017 roku.
W maju 2022 roku ogłosił swoją kandydaturę na reelekcję w zbliżających się wyborach prezydenckich. Został wybrany na drugą kadencję już w pierwszej turze głosowania 9 października 2022 roku, uzyskując 56,7% głosów.
Odznaczenia
- Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (ex officio, 2017)
- Wielka Złota Odznaka Honorowa z Gwiazdą Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (2004)
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2017)
- Wielka Gwiazda Orderu Zasługi Księstwa Liechtenstein (2018)
- Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2019)
- Wielki Łańcuch Orderu Świętego Jakuba od Miecza (Portugalia, 2019)
- Wielki Krzyż z łańcuchem Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej (Estonia, 2021)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia, 2022)
- Order za Wybitne Zasługi (Słowenia, 2022)
- Order Lwa Białego I klasy (Czechy, 2023)
