Johann Wilhelm Alexander Schnütgen
Johann Wilhelm Alexander Schnütgen (urodzony 22 lutego 1843 w Steele, obecnie dzielnica Essen; zmarł 24 listopada 1918 w Listernohl) był księdzem, teologiem oraz pasjonatem i kolekcjonerem dzieł sztuki. Pełnił funkcję kanonika kapituły katedry w Kolonii oraz był założycielem muzeum w tym mieście.
Życiorys
Alexander Schnütgen przyszedł na świat w 1843 roku w Steele (obecnie Essen-Steele). Po ukończeniu Königlichen Gymnasium am Burgplatz w Essen, w 1860 roku rozpoczął studia z zakresu teologii na Westfalskim Uniwersytecie Wilhelma w Münster, Uniwersytecie Eberharda Karola w Tybindze oraz na Katolickim Uniwersytecie w Lowanium, a także w seminariach duchownych w Moguncji i Kolonii. Dnia 7 kwietnia 1866 roku przyjął święcenia kapłańskie w kolońskim kościele Franciszkanów. Następnie objął stanowisko wikarego oraz proboszcza katedry w Kolonii. W 1903 roku za swoje osiągnięcia został uhonorowany tytułem profesora honorowego na Wydziale Teologii Katolickiej Reńskiego Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Bonn. Dnia 26 października 1910 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kolonii. Zmarł 24 listopada 1918 roku w Listernohl koło Olpe, gdzie od 1956 roku znajduje się zbiornik retencyjny – jezioro Biggesee.
Zbiory sztuki Alexandra Schnütgena
Od momentu, gdy pełnił funkcję wikarego, Alexander Schnütgen wykazywał zainteresowanie sztuką, szczególnie sakralną. Wspólnie z biskupem pomocniczym Kolonii, Johannem Baudrim, odbywał wizytacje dóbr kościelnych w archidiecezji kolońskiej, gromadząc dzieła z kolońskich kościołów, które były systematycznie wyburzane. Ponadto nabywał zabytki na rynku antykwarycznym oraz od właścicieli mniejszych kolekcji sztuki. Kierował się mottem, które znajduje się w Ewangelii według świętego Jana: colligite fragmenta, ne pereant (według Wulgaty) „Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło” (J 6, 12). Dzięki swojej działalności kolekcjonerskiej, Alexander Schnütgen zdołał ocalić średniowieczne dziedzictwo Kolonii, w tym liczne rzeźby, obrazy, witraże oraz wyroby rzemiosła artystycznego. Łączna liczba zgromadzonych przez niego dzieł wynosiła około 6500 i stanowiła podstawę założonego przez niego muzeum, które początkowo wchodziło w skład kolońskiego Muzeum Archidiecezjalnego.
W kwietniu 1888 roku Alexander Schnütgen założył Zeitschrift für christliche Kunst i pełnił funkcję redaktora tego magazynu do 1913 roku. W latach 1891–1896 oraz 1900-1906 był prezesem Stowarzyszenia Sztuki Chrześcijańskiej Arcybiskupstwa Kolonii (Christlichen Kunstvereins für das Erzbistum Köln).
Bibliografia
- Museen der Stadt Köln (Hrsg.): Schnütgens Schätze – ein Sammler und sein Museum. Begleitheft zur Ausstellung des Schnütgen-Museums Köln, 26. März – 27. Juni 1993. Kölner Museums-Bulletin. Sonderheft 1993, Köln 1993.
- Hiltrud Westermann-Angerhausen (Hrsg.): Alexander Schnütgen: colligite fragmenta ne pereant. Gedenkschrift des Kölner Schnütgen-Museums zum 150. Geburtstag seines Gründers. Köln 1993.
- Anna Eunike Röhrig: Alexander Schnütgen. [In:] Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 15. Bautz, Herzberg 1999, Sp. 1258–1259.
