Alexander Neumann (urodzony 15 października 1861 roku w Jasienicy, zmarły 16 lipca 1947 roku w Wellington) był austriackim architektem pochodzenia żydowskiego, który specjalizował się w projektowaniu kamienic mieszkalnych oraz gmachów bankowych.
Biografia
Alexander Neumann przyszedł na świat w Jasienicy, na Śląsku Cieszyńskim, jako syn żydowskiego fabrykanta z Cieszyna, Moritza Neumanna. W latach 1874–1882 uczęszczał do szkoły realnej w Bielsku, a następnie przeniósł się do Wiednia, gdzie na politechnice studiował budownictwo pod kierunkiem takich osobistości jak Heinrich von Ferstl i Karl König. Po uzyskaniu dyplomu zawodowego wyruszył w podróż po Włoszech, Francji oraz Hiszpanii.
W 1888 roku rozpoczął swoją karierę zawodową, pracując u boku wyższego radcy budowlanego Niedzielskiego, a od 1894 roku pełnił funkcję szefa atelier w biurze projektowym Fellner & Helmer. W 1895 roku uzyskał koncesję budowniczego i zainicjował własną działalność. W 1909 roku rozpoczął owocną współpracę z Ernstem Gotthilfem, a ich biuro specjalizowało się w projektowaniu gmachów bankowych.
Był żonaty z malarką Hedwig Pisling. Ich syn, Friedrich, również został architektem i po ukończeniu studiów dołączył do biura ojca, gdy Alexander postanowił odejść. W maju 1939 roku, razem z żoną, emigrował do Nowej Zelandii, gdzie dołączyli do syna, który wyjechał tam wcześniej. Zmarł w wieku 88 lat.
Dzieła
Budynki w Bielsku-Białej:
- kamienica przy ul. 3 Maja 27 (zbudowana dla krewnego Michaela Neumanna, 1897)
- kamienica przy pl. Wolności 10 (zbudowana dla krewnego Michaela Neumanna, 1904)
- hotel Pod Orłem (ul. 11 Listopada 60, 1905)
- Bielsko-Bialska Przędzalnia Czesankowa (?)
Budynki mieszkalne w Wiedniu:
- oficyna przy Landstraßer Hauptstraße 138-140 (1891)
- willa przy Pötzleinsdorferstraße 34 (1896, z Ludwigiem Schmidlem)
- kamienica przy Währinger Gürtel 88 (1897, z Ludwigiem Schmidlem, fasada nie zachowana)
- kamienica przy Schaumburgergasse 20 (1898)
- kamienica przy Stubenring 22 (1900–1902)
- kamienica przy Döblinger Hauptstraße 56 (1907)
- kamienica przy Porzellangasse 36 (1907)
- kamienica przy Kuppelwiesergasse 13 (1908)
- kamienica przy Döblinger Hauptstraße 60 (1909)
- kamienica przy Lange Gasse 67 (1910)
- kamienica przy Lange Gasse 74 (1910)
- kamienica Alser Straße 21 (1910–1911, z Ernstem Gotthilfem)
- zespół kamienic przy Schwarzenbergplatz 7-8 (1916, z Ernstem Gotthilfem)
- kamienica przy Ungargasse 39 (1914, dekoracja i wieża usunięte)
- pałac przy Kreindlgasse 25 (1923, z Ernstem Gotthilfem, odbudowany po zniszczeniach wojennych w nowej formie)
- willa przy Blaasstraße 34 (1929, z Ernstem Gotthilfem i Friedrichem Neumannem)
Gmachy Wiedeńskiego Towarzystwa Bankowego (Wiener Bankverein):
- w Pradze (Na Příkopě 3, 1906–1908, z Josefem Zasche)
- w Wiedniu (Schottengasse 6-8, 1909–1912, z Ernstem Gotthilfem)
- w St. Pölten (Kremser Gasse 39, 1911)
- w Grazu (Hauptplatz 14, 1915–1920, z Ernstem Gotthilfem)
- w Stambule
- we Lwowie
- w Zagrzebiu
- willa przy Christalnigasse 6 w Baden
- willa Löw-Beer w Brnie (ul. Drobného 22, 1903–1904)
Gmachy Towarzystwa Ubezpieczeń Der ANKER:
- w Wiedniu (Hoher Markt 10-12, 1913, z Ernstem Gotthilfem, odbudowany po zniszczeniach wojennych w nowej formie)
- w Pradze
- w Bratysławie
Gmach Dolnoaustriackiego Towarzystwa Eskomptowego (N.Ö. Escompte-Gesellschaft) w Wiedniu (obecnie Park Hyat Vienna, Am Hof 2, 1913–1914, z Ernstem Gotthilfem)
Gmach bankowy (obecnie Bank Austria Kunstforum) w Wiedniu (Renngasse 2, 1916–1921, z Ernstem Gotthilfem)
Palais Fanto (obecnie Arnold Schönberg Center) w Wiedniu (Schwarzenbergplatz 6/Zaunergasse 1-3/Lisztstrasse 10/Daffingergasse 10, 1917–1918, z Ernstem Gotthilfem)
adaptacja budynku Wiedeńskiego Banku Eskomptowego w Wiedniu (Schottengasse 10, 1921–1922)
budynek biurowy Austriackiego Biura Kredytowego Handlu i Rzemiosła (Österreichische Creditanstalt für Handel und Gewerbe) w Grazu (Kaiserfeldgasse 5, 1922, z Ernstem Gotthilfem)
gmach Czeskieho Banku Ekspomptowego i Kredytowego (obecnie siedziba Komerční banky) w Pradze (ul. Na Příkopě 33-35/Celetná 40, 1930–1932, z Karlem Jarayem, Josefem Sakařem i Ernstem Gotthilfem)
budynek Banque balcanique w Sofii
Bibliografia
Helmut Weihsmann: In Wien erbaut. Lexikon der Wiener Architekten des 20. Jahrhunderts. Wien: Promedia, 2005, s. 267. ISBN 3-85371-234-7.
Architekturzentrum Wien: Alexander Neumann. Architektenlexikon Wien 1770–1945, 2007. [dostęp 2017-08-22]. (niem.).
