Alexander Gottlieb Baumgarten

Alexander Gottlieb Baumgarten (urodzony 17 lipca 1714 roku w Berlinie, zmarł w nocy z 26 na 27 maja 1762 roku we Frankfurcie nad Odrą) był niemieckim filozofem, związanym z tradycją myśli Leibniza i Wolffa, a także uznawanym za twórcę terminu estetyka. Czasami jest postrzegany jako pionier estetyki jako niezależnej dziedziny filozofii, mimo że użył tego pojęcia w kontekście podtrzymanym przez Kanta, odnosząc się do nauki o wiedzy zdobywanej za pomocą zmysłów.

Jako profesor w Halle oraz Frankfurcie nad Odrą uczył filozofii Wolffa.

Dzieła

  • Dissertatio chorographica, Notiones superi et inferi, indeque adscensus et descensus, in chorographiis sacris occurentes, evolvens (1735)
  • Meditationes philosophicae de nonnullis ad poema pertinentibus (1735) – §§ I-XI
  • De ordine in audiendis philosophicis per triennium academicum quaedam praefatus acroases proximae aestati destinatas indicit Alexander Gottlieb Baumgarten (1738)
  • Metaphysica (1739) (Faksimile)
  • Ethica philosophica (1740)
  • Alexander Gottlieb Baumgarten eröffnet Einige Gedancken vom vernünfftigen Beyfall auf Academien, und ladet zu seiner Antritts-Rede […] ein (1740)
  • Serenissimo potentissimo principi Friderico, Regi Borussorum marchioni brandenburgico S. R. J. archicamerario et electori, caetera, clementissimo dominio felicia regni felicis auspicia, a d. III. Non. Quinct. 1740 (1740)
  • Philosophische Briefe von Aletheophilus (1741)
  • Scriptis, quae moderator conflictus academici disputavit, praefatus rationes acroasium suarum Viadrinarum reddit Alexander Gottlieb Baumgarten (1743)
  • Aesthetica (1750–58)
  • Initia Philosophiae Practicae. Primae Acroamatice (1760) (Faksimile)
  • Acroasis logica in Christianum L.B. de Wolff (1761)
  • Ius naturae (postum 1763)
  • Sciagraphia encyclopaedia philosophicae (wyd. postum Johs. Christian Foerster 1769)
  • Philosophia generalis (wyd. postum Johs. Christian Foerster 1770)
  • Alex. Gottl. Baumgartenii Praelectiones theologiae dogmaticae (wyd. postum Salomon Semmler 1773)
  • Metaphysica (tłum. Georg Friedrich Meier 1776)
  • Gedanken über die Reden Jesu nach dem Inhalt der evangelischen Geschichten (wyd. postum F.G. Scheltz & A.B. Thiele; 1796–97)

Przypisy

Bibliografia

  • Texte zur Grundlegung der Ästhetik. Lateinisch-deutsch, übers. und hrsg. von Hans Rudolf Schweizer. Philosophische Bibliothek, Band 351. Meiner, Hamburg 1983, ISBN 978-3-7873-0573-5.
  • Theoretische Ästhetik. Lateinisch-deutsch, übers. und hrsg. von Hans Rudolf Schweizer. 2. Aufl. Philosophische Bibliothek, Band 355. Meiner, Hamburg 1988, ISBN 978-3-7873-0785-2.
  • Die Vorreden zur Metaphysik. Hrsg., übers. und komm. von Ursula Niggli. Klostermann, Frankfurt a.M. 1999, ISBN 978-3-465-02877-2.
  • Wybór pism estetycznych, [w:] Piotr Kozak, Wychować Boga. Estetyka antropologiczna Alexandra Gottlieba Baumgartena na tle myśli niemieckiej pierwszej połowy XVIII wieku, WUW, Warszawa 2013.
Przeczytaj u przyjaciół: