Alexander Gordon Laing (ur. 27 grudnia 1793 w Edynburgu, zm. po 22 września 1826 w okolicach Timbuktu) był szkockim podróżnikiem oraz badaczem Afryki Zachodniej, a także oficerem armii brytyjskiej.
Życiorys
Swoją edukację zakończył w Szkocji, a w 1822 roku został oficerem armii brytyjskiej stacjonującym w Indiach. Kilka miesięcy później został przeniesiony do kolonii brytyjskiej w Sierra Leone w Afryce. Tam stanął na czele ekspedycji, która wyruszyła z Freetown w głąb terenów zamieszkanych przez plemię Mandinka, mającej na celu nawiązanie kontaktów handlowych oraz zlikwidowanie handlu niewolnikami w tym regionie. W roku 1823 poprowadził wyprawę karną przeciwko plemieniu Aszanti w zachodniej Ghanie. Podczas tej ekspedycji odkrył rzeczywisty kierunek rzeki Niger, która od czasów Herodota była mylnie uważana za górny bieg Nilu. Jego obserwacje i pomiary wysokości w rejonie dzisiejszego Mali wykazały, że Niger płynie znacznie niżej i w przeciwnym kierunku niż Nil, co oznacza, że nie może być jego źródłem.
W 1824 roku awansował na stopień majora w armii brytyjskiej oraz został asystentem brytyjskiego sekretarza wojny i spraw kolonialnych, sir Bathursta. Z jego rekomendacji stanął na czele ekspedycji mającej na celu odnalezienie źródeł Nigru. W tym celu w maju 1825 roku przybył do Trypolisu w Libii, gdzie poznał i poślubił córkę konsula brytyjskiego, Emmę Warrington.
19 lipca 1825 roku Laing, w towarzystwie swojego hinduskiego służącego Jacka „Honest” Le Bore oraz dwóch czarnoskórych towarzyszy, rozpoczął podróż, której pierwszym przystankiem było saharyjskie miasto Ghadamis, które odwiedził jako pierwszy Europejczyk. W styczniu 1826 roku jego grupa została zaatakowana przez rozbójników pustynnych z plemienia Tuaregów. W trakcie walk Laing odniósł poważne rany. Podczas dalszej wędrówki przez pustynię zginęli jego najwierniejsi towarzysze, w tym Jack Le Bore. Mimo tego, schorowany podróżnik, jako pierwszy biały człowiek, dotarł do Timbuktu, gdzie kupił dom i mieszkał tam przez kilka miesięcy.
22 września opuścił miasto, postanawiając kontynuować poszukiwania źródeł Nigru. Nikt więcej go nie widział. Dwa lata później francuski podróżnik René-Auguste Caillié doniósł, na podstawie relacji lokalnych mieszkańców, że wkrótce po opuszczeniu Timbuktu Laing został zabity przez swoich przewodników, którzy uznali go za chrześcijańskiego szpiega.
Przypisy
Bibliografia
Paul Herrmann: Pokażcie mi testament Adama: Na szlakach nowożytnych odkryć geograficznych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
Carl Waldman, Alan Wexler: Encyclopedia of Exploration: The Explorers. New York: 2004. ISBN 0-8160-4678-6.
