Alexander Gerschenkron (urodzony w 1904 roku w Odessie, zmarł w 1978 roku w Cambridge) był historykiem gospodarki.
Życiorys
Gerschenkron przyszedł na świat w Odessie. W 1920 roku, wraz z rodziną, opuścił Rosję. Kontynuował studia w Austrii, gdzie w 1928 roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie Wiedeńskim. W 1938 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a w 1948 roku objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Harvarda.
Jego najważniejszym osiągnięciem było opracowanie modelu spóźnionego rozwoju gospodarczego oraz koncepcji zacofania. Gerschenkron twierdził, że kraje można klasyfikować według poziomu ich zacofania, a ich rozwój przebiega odmiennie, co różniło się od poglądów Karola Marksa na temat akumulacji kapitału. W kontekście względnego zacofania można zaobserwować możliwość gwałtownego przyspieszenia rozwoju. W procesie uprzemysłowienia, im jest on późniejszy, tym większe znaczenie mają czynniki instytucjonalne, w tym rola państwa oraz instytucji takich jak banki inwestycyjne. Gerschenkron ilustrował swoje koncepcje analizując rozwój krajów europejskich w XIX wieku, w tym Francji, Włoch, Bułgarii, Austrii oraz Rosji. Jego teorie można również zobaczyć w kontekście rządów cesarza Meiji w Japonii. Dodatkowo specjalizował się w sowietologii i był autorem odkrycia znanego jako efekt Gerschenkrona.
Ważniejsze publikacje
- Bread and Democracy in Germany, 1943
- Economic Relations with the USSR, 1945
- Economic Backwardness in Historical Perspective, 1962
- Continuity in History and Other Essays, 1968
- Europe in the Russian Mirror, 1970
- An Economic Spurt that Failed, 1977
Bibliografia
Mirosław Filipowicz, Emigranci i Jankesi. O amerykańskich historykach Rosji, Lublin 2007, s. 125-132.
