Alexander George Montagu Cadogan (urodzony 24 listopada 1884 w Londynie, zmarł 9 lipca 1968 tamże) był brytyjskim arystokratą oraz politykiem, najmłodszym synem George’a Cadogana, 5. hrabiego Cadogan, i lady Beatrix Craven, córki 2. hrabiego Craven. Był również młodszym bratem 6. hrabiego Cadogan.
Życiorys
Swoje dzieciństwo spędził w rodzinnej rezydencji Chelsea House w Londynie oraz na posiadłościach ziemskich w pobliżu Bury St Edmunds w hrabstwie Suffolk. Edukację zdobył w Eton College oraz Balliol College w Oksfordzie, gdzie studiował historię. Zyskał tytuł naukowy drugiej klasy, co, jak przyznał, nieco go rozczarowało. Po ukończeniu studiów starał się o przyjęcie do Służby Dyplomatycznej. Przez dwa lata uczył się języków obcych i w 1908 roku zdał wszystkie wymagane egzaminy. W styczniu 1909 roku rozpoczął swoją karierę jako attaché brytyjskiej ambasady w Stambule.
Podczas trzyletniego pobytu w Turcji nauczył się języka tureckiego. W 1912 roku został odwołany do Londynu, a w kwietniu 1913 roku przydzielono go do ambasady w Wiedniu. Musiał jednak opuścić to miasto 14 sierpnia 1914 roku, zaledwie dwa dni po tym, jak Zjednoczone Królestwo wypowiedziało wojnę Austro-Węgrom. W trakcie wojny Cadogan rozpoczął 20-letnią pracę w Foreign Office. Po zakończeniu wojny często reprezentował Wielką Brytanię w Lidze Narodów i stał się bliskim współpracownikiem Anthony’ego Edena.
W 1933 roku, w kontekście narastającej japońskiej ekspansji w Chinach, Cadogan został wysłany na placówkę do Pekinu, co sprawiło mu dużą radość. W Chinach spędził dwa lata i nawiązał przyjaźń z chińskim przywódcą nacjonalistycznym, Czang Kaj-szekiem. W 1936 roku Cadogan wrócił do Wielkiej Brytanii, gdzie nowo mianowany minister spraw zagranicznych Eden powołał go na stanowisko zastępcy podsekretarza stanu w ministerstwie. Od 1 stycznia 1938 roku pełnił funkcję permanentnego podsekretarza stanu w Foreign Office, na której pozostawał do 1946 roku.
W okresie kryzysu dotyczącego Sudetów, Cadogan, zdając sobie sprawę z braku przygotowania wojennego Wielkiej Brytanii i Francji, opowiadał się za polityką „uspokajania” Adolfa Hitlera. Gdy jednak na konferencji w Monachium w 1938 roku premier Neville Chamberlain oraz minister spraw zagranicznych lord Halifax zamierzali spełnić żądania kanclerza III Rzeszy kosztem terytorium Czechosłowacji, Cadogan sprzeciwił się temu i próbował przekonać Chamberlaina do odstąpienia od tych planów, lecz premier uległ argumentom Halifaksa.
Latem 1939 roku Cadogan brał udział w próbach pokojowych negocjacji z Hitlerem, które prowadził szwedzki dyplomata-amator Birger Dahlerus. Nie zgadzał się jednak z brytyjskim ambasadorem w Berlinie, Nevilem Hendersonem, który uważał, że Hitlera można łatwo kontrolować. Po wybuchu II wojny światowej Cadogan zyskał silną pozycję w Foreign Office, a jego zdanie miało znaczenie zarówno dla Halifaksa, jak i Edna, który w 1940 roku powrócił na stanowisko ministra.
Po przejęciu władzy przez laburzystów w 1945 roku Cadogan pozostał na swoim stanowisku, korzystając z poparcia nowego ministra, Ernesta Bevina. W 1946 roku zaproponowano mu stanowisko przedstawiciela Wielkiej Brytanii przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Chociaż wolałby zostać ambasadorem w Waszyngtonie, jego ograniczona wiedza o sprawach amerykańskich uniemożliwiła mu zdobycie tej pozycji. Ostatecznie zrezygnował z funkcji permanentnego podsekretarza stanu i przyjął ofertę pracy w ONZ, gdzie pozostał do przejścia na emeryturę w 1948 roku.
Dwa lata później Cadogan został mianowany przewodniczącym Rady Nadzorczej BBC, co było zaskakującą nominacją, ponieważ nie był entuzjastą mediów. Pozostał na tym stanowisku do 1957 roku. Zmarł w Londynie w 1968 roku, a przez całe życie prowadził dziennik, o którym wiedziało niewiele osób. Publikacja jego dziennika w 1971 roku wzbudziła sensację.
Życie prywatne
3 sierpnia 1912 roku ożenił się z lady Theodosią Louisą Augustą Acheson (1882-?), córką Archibalda Achesona, 4. hrabiego Gosford, oraz lady Louisy Montagu, córki 7. księcia Manchester. Alexander i Theodosia mieli razem syna oraz trzy córki:
- Ambrose Alec Patrick George Cadogan (ur. 19 marca 1914), ożenił się z Pamelą Cobbold, nie miał dzieci.
- Patricia Cadogan (ur. 30 stycznia 1916), żona podpułkownika Geralda Coke’a, miała dzieci.
- Cynthia Cadogan (ur. 28 lipca 1918), żona majora Edwarda Goschena, 3. baroneta, miała dzieci.
- Gillian Moyra Cadogan (4 lutego 1922 – 3 września 1998), żona Patricka Crichtona, miała dzieci.
Odznaczenia
Cadogan był odznaczony następującymi wyróżnieniami:
- Krzyżem Towarzyskim Orderu Łaźni w 1932 roku.
- Krzyżem Komandorskim Orderu Łaźni w 1941 roku.
- Krzyżem Kawalerskim Orderu św. Michała i św. Jerzego w 1926 roku.
- Krzyżem Komandorskim Orderu św. Michała i św. Jerzego w 1934 roku.
- Krzyżem Wielkim Orderu św. Michała i św. Jerzego w 1939 roku.
- Orderem Zasługi w 1951 roku.
Od 1946 roku był członkiem Tajnej Rady. Od 1950 roku był także honorowym członkiem Balliol College Society. Otrzymał również tytuły honorowego doktora prawa cywilnego od uniwersytetów w Toronto, Montrealu i Princeton.
