Alexander Thomas Augusta (ur. 8 marca 1825 w Norfolk, zm. 21 grudnia 1890 w Waszyngtonie) był amerykańskim lekarzem, który jako pierwszy Afroamerykanin w historii US Army pełnił funkcję chirurga wojskowego.
Życiorys
Augusta przyszedł na świat w rodzinie wolnych Afroamerykanów w Wirginii. Z uwagi na przepisy prawne swojego stanu, które zabraniały czarnoskórym obywatelom nauki, nauczył się czytać i pisać w tajemnicy pod opieką wielebnego Daniela Payne’a, późniejszego biskupa Afrykańskiego Kościoła Metodystyczno-Episkopalnego i jednego z założycieli Wilberforce University. Równocześnie pracował jako cyrulik. Jako młody człowiek wyjechał najpierw do Baltimore, a potem do Filadelfii, gdzie próbował bezskutecznie rozpocząć studia medyczne. W 1847 roku wrócił do Baltimore, gdzie ożenił się z Mary O. Burgoin. Wkrótce po ślubie para udała się do Kalifornii, gdzie chciał wykorzystać gorączkę złota, aby zdobyć fundusze na dalszą edukację medyczną, pracując między innymi jako cyrulik w hrabstwie El Dorado.
Następnie powrócili do Filadelfii, ale ostatecznie zdecydowali się na emigrację do Toronto. Tam został przyjęty na studia medyczne na University of Toronto, uzyskując w 1856 roku tytuł bakalera oraz zdając egzaminy, które pozwoliły mu na praktykę zawodową. Wspierał lokalną wspólnotę Afrykanów oraz działaczy ruchu abolicjonistycznego w Toronto. Po wybuchu wojny secesyjnej, na przełomie 1862 i 1863 roku, zgłosił swoje kandydaturę na chirurga armii amerykańskiej do prezydenta Lincolna, jednak jego prośba została odrzucona. Nie zrażając się tym, udał się osobiście do Waszyngtonu, gdzie ponownie poprosił o przyjęcie do służby. Ostatecznie, 14 kwietnia 1863 roku, zdał wymagane egzaminy i został zakwalifikowany jako chirurg wojskowy w stopniu majora, stając się najwyżej postawionym Afroamerykaninem oraz pierwszym czarnoskórym lekarzem w Armii Unii.
Noszenie munduru oficerskiego przez Augusta stało się przyczyną rasistowskich ataków, z których najpoważniejszy miał miejsce w Baltimore 1 maja 1863 roku, kiedy to trzech napastników zostało aresztowanych. Wkrótce po rozpoczęciu służby w 7th US Colored Infantry w Camp Stanton, pozostali lekarze jednostki, wszyscy biali, protestowali przeciwko pracy z czarnoskórym lekarzem, który miał wyższy stopień i od którego musieli przyjmować rozkazy. Protest został zaakceptowany przez Departament Wojny, który usunął Augustę z oddziału, pozostawiając go w dyspozycji jako naczelnego lekarza szpitala dla Afroamerykanów w Camp Barker. Na początku 1864 roku został z powrotem przeniesiony do Baltimore, gdzie zajmował się badaniami lekarskimi czarnoskórych rekrutów. Po raz kolejny stał się celem rasistowskiego ataku, kiedy miejscowy płatnik wojskowy odmówił wypłaty należnego mu żołdu w wysokości 169 dolarów, twierdząc, że czarnoskóremu żołnierzowi wystarczy tylko siedem dolarów. W efekcie przyłączył się do protestu afroamerykańskich wojskowych, którzy domagali się zrównania ich żołdu z białymi (13 dolarów). Protest przyniósł rezultaty w postaci decyzji Kongresu z czerwca tego roku, która zrównywała żołd niezależnie od koloru skóry. W lutym 1864 roku Augusta został wypchnięty z tramwaju konnego przez konduktora, ponieważ, będąc w pełnym umundurowaniu oficera Unii, chciał zająć miejsce przeznaczone dla białych. To zdarzenie wywołało interwencję senatora Charlesa Sumnera i przyczyniło się do formalnego zniesienia segregacji rasowej w komunikacji publicznej w obszarze dystryktu stołecznego.
Niedługo przed zakończeniem wojny secesyjnej Augusta został brevetowany do stopnia podpułkownika. W 1866 roku opuścił służbę wojskową i podjął pracę w Bureau of Refugees, Freedmen, and Abandoned Lands, agencji rządowej zajmującej się pomocą dla byłych niewolników oraz zubożałych białych mieszkańców Południa. Kierował szpitalem w Savannah. Pod koniec lat 60. XIX wieku powrócił do Waszyngtonu, gdzie objął stanowisko wykładowcy na wydziale lekarskim Howard University, uczelni dla Afroamerykanów. Przez następne dziesięć lat uczył anatomii, pełnił także funkcję dziekana. W 1869 roku otrzymał honorowy doktorat swojej uczelni, stając się pierwszym Afroamerykaninem uhonorowanym w ten sposób przez szkołę wyższą w Stanach Zjednoczonych. Po zakończeniu kariery akademickiej powrócił do prywatnej praktyki lekarskiej w Waszyngtonie.
Zmarł w grudniu 1890 roku i został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington jako pierwszy czarnoskóry oficer.
Bibliografia
Gerald S. Henig: The Indomitable Dr. Augusta: The First Black Physician in the U.S. Army. „Army History” Magazine. Wiosna 2013. ISSN 1546-5330.
