Alex Txikon

Alex Txikon (ur. 12 grudnia 1981 w Lemoi) to hiszpański wspinacz i himalaista z narodowością baskijską, który brał udział w pierwszym zimowym zdobyciu Nanga Parbat oraz zdobył łącznie jedenaście ośmiotysięczników.

Życiorys

Urodził się 12 grudnia 1981 roku w Lemoi, w prowincji Bizkaia, w Kraju Basków, jako najmłodszy z trzynaściorga dzieci. Już od najmłodszych lat interesował się górami i wspinaczką. Jako trzyletni chłopiec zdobył swój pierwszy duży szczyt – Gorbeę (1482 m) w Kraju Basków, wspinając się z bratem. Jako nastolatek eksplorował Pireneje, Alpy oraz Picos de Europa. Pasję do Himalajów zyskał po obejrzeniu prezentacji zdjęć z wyprawy na K2, zorganizowanej przez Juanita Oiarzabala, późniejszego zdobywcę Korony Himalajów i Karakorum.

W 2002 roku wziął udział w swojej pierwszej wyprawie do Himalajów jako kamerzysta w ekipie Edurne Pasaban. W tym samym roku próbował zdobyć dwa szczyty pamirskie: Ismaila Samaniego (7495 m) i Lenina (7134 m), niestety bez sukcesu. Rok później, w 2003, zdobył swoją pierwszą ośmiotysięcznik – Broad Peak. W 2004 roku wspiął się na Makalu oraz Czo Oju, a podczas ataku na K2 osiągnął wysokość 7400 metrów. W 2005 roku zdobył szczyt Lenina i bez powodzenia próbował wspinaczki zachodnią ścianą Makalu, docierając do 7650 metrów.

W 2006 roku uczestniczył w wyprawie na Antarktydę, gdzie zdobył Mount Scott (880 m) oraz wszedł nową drogą na Mount Shackleton (1465 m). Dodatkowo zdobył Mount Wandell (2397 m) i dotarł do 7800 metrów podczas wspinaczki na Sziszapangmę południowo-zachodnią drogą w stylu alpejskim.

W 2007 roku zdobył Sziszapangmę, wspinając się północną ścianą. Rok później dołączył do projektu Edurne Pasaban 14×8000, która dążyła do zdobycia ostatnich szczytów niezbędnych do uzyskania Korony Himalajów i Karakorum. W tym roku zdobył Dhaulagiri oraz Manaslu. W 2009 roku ponownie zdobył Sziszapangmę oraz próbował zdobyć Kanczendzongę, osiągając 8450 metrów.

W 2010 roku po raz trzeci zdobył Sziszapangmę, tym razem południową ścianą, a także wspiął się na Annapurnę, co stanowiło siódmy szczyt potrzebny do zdobycia Korony Himalajów i Karakorum. W 2011 roku zdobył Gaszerbrum I oraz Gaszerbrum II, a także dotarł do 7900 metrów na K2. W 2012 roku, po nieudanym ataku na Gaszerbrum I, dokonał pierwszego zimowego wejścia na boczny wierzchołek góry – Gasherbrum I South (7109 m) 9 marca o godzinie 14:00, wspólnie z Tamarą Styś. Latem wziął udział w wyprawie na Grenlandię, której rezultatem był film dokumentalny „Next Stop Greenland”, w którym Txikon występował jako drugi operator. Rok 2013 rozpoczął od pierwszego zimowego wejścia na Laila Peak (ok. 6200 m) i wiosną zdobył Lhotse, a latem ponownie atakował K2, osiągając 7100 metrów. W 2014 roku zabrakło mu kilku metrów, aby zdobyć Kanczendzongę, a także nie udało mu się zrealizować zimowej wyprawy na K2 z Denisem Urubko i Adamem Bieleckim. W 2015 roku próbował zdobyć Nanga Parbat, osiągając 7850 metrów, a także wspinał się na Thalay Saga (6904 m).

Na przełomie 2015 i 2016 roku kilka zespołów starało się zdobyć Nanga Parbat – przedostatni niezdobyty zimą ośmiotysięcznik. Txikon dołączył do międzynarodowego zespołu z Daniele Nardim, Ferranem Latorre, Januszem Gołabem i Muhammad Ali. Ostatecznie zespół składał się z trzech osób: Txikon, Nardi i Ali. Do zdobycia szczytu przygotowywali się także Tamara Lunger i Simone Moro oraz Adam Bielecki z Jackiem Czech. Pod koniec stycznia 2016 roku Txikon i Nardi bez powodzenia atakowali szczyt. Po kłótni Nardi opuścił wyprawę, przez co Txikon i Ali połączyli siły z Moro i Lungerem. Czteroosobowy zespół wyruszył z bazy 22 lutego, a atak szczytowy rozpoczął się 26 lutego. Lunger zatrzymała się kilkadziesiąt metrów przed szczytem, podczas gdy Txikon, Moro i Ali o godzinie 15:27 lokalnego czasu dokonali pierwszego zimowego wejścia na Nanga Parbat. Ostatnie kilkaset metrów Txikon wspinał się razem z Moro. 28 lutego himalaiści powrócili do bazy, a po ich wyczynie jedynym niezdobytym zimą ośmiotysięcznikiem pozostało K2.

6 stycznia 2023 roku Alex Txikon wraz z Szerpami: Tenjen Sherpa, Pasang Nurbu Sherpa, Mingtemba Sherpa, Chhepal Sherpa, Pemba Tasi Sherpa oraz Gyalu Sherpa zdobyli szczyt Manaslu. Było to pierwsze wejście na Manaslu, które rozpoczęło się i zakończyło w sezonie astronomicznej zimy oraz drugie zdobycie tego szczytu w tym okresie. Txikon podczas tego wejścia nie używał tlenu z butli.

Poza wspinaczką Txikon uprawia BASE jumping oraz tradycyjny baskijski sport aizkolaritza, który polega na przerąbywaniu drewna. Zarejestrował swoje imię i nazwisko jako znak towarowy i jest autorem książki „La montaña desnuda”.