Alex Kroll (ur. 18 marca 1907 w Berlinie, zm. ?) – od 1933 roku był członkiem NSDAP, a od 1940 roku pełnił funkcję dyrektora Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Kobierzynie. W 1941 roku otrzymał krzyż Zasługi Wojennej. Uczestniczył w zbrodniczej likwidacji szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie w 1942 roku.
Historia Alexa Krolla została przedstawiona w reportażu „Do widzenia w niebie”, stworzonym w ramach akcji „Zbrodnia bez kary” (projekt współpracy Deutsche Welle, Interii i Wirtualnej Polski).
Udział w likwidacji szpitala w Kobierzynie
Alex Kroll był dyrektorem administracyjnym szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie od października 1940 roku do września 1942 roku.
W momencie objęcia stanowiska w placówce leczyło się około 1050 pacjentów.
Na polecenie Krolla, w 1941 roku, do szpitala psychiatrycznego „Zofiówka” w Otwocku wywieziono 91 żydowskich pacjentów, którzy po kilku miesiącach zostali tam zamordowani.
W okresie rządów Krolla w szpitalu wprowadzono zmiany dotyczące żywienia i traktowania pacjentów. Ostateczne decyzje dotyczące racji żywnościowych podejmował osobiście Kroll, co prowadziło do stopniowego zmniejszania porcji i znacznego wzrostu liczby zgonów.
23 czerwca 1942 roku, w dniu likwidacji szpitala, na terenie placówki znajdowało się 567 pacjentów. Na polecenie dyrektora z oddziału zakładu w szpitalu Bonifratrów w Zebrzydowicach przywieziono 29 chorych (jeden zmarł przed przewiezieniem).
Pacjenci, którzy nadawali się do transportu, zostali policzeni, załadowani do ciężarówek, a następnie do wagonów podstawionych na bocznicę. Wywieziono ich do Auschwitz, gdzie zostali zamordowani w komorach gazowych. Osoby obłożnie chore zostały zastrzelone lub uśmiercone zastrzykami w szpitalnych łóżkach, a ich ciała wrzucono do dołu na cmentarzu przyzakładowym.
Administracja szpitala nie poinformowała rodzin pacjentów o ich losie, a po ich zamordowaniu pobrano jeszcze opłaty za leczenie.
„Zbrodniczą likwidację chorych bezpośrednio przeprowadzał SS-Sturmbahnführer Karl Meyer, przy użyciu jednostki SS, a aktywny udział brał w niej – z pełną świadomością celu i skutków – dyrektor zakładu Alex Kroll oraz SS-Hauptsturmführer dr Werner Beck, który prawdopodobnie uśmiercał pacjentów zastrzykami” – podano w sprawozdaniu Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie.
Kariera zawodowa
Po likwidacji szpitala w Kobierzynie, w wrześniu 1942 roku Kroll został przeniesiony do zakładu psychiatrycznego w Kulparkowie pod Lwowem.
Świadkowie twierdzą, że zabrał ze sobą zapasy żywności z Kobierzyna.
Po jego wyjeździe do Kobierzyna dotarł rachunek Ostbahn za przewiezienie pacjentów do Auschwitz.
Po wojnie Kroll pracował jako inspektor administracji oraz kierownik biura w Federalnym Urzędzie Transportu Towarowego (BAG) w Monachium.
Zbrodnia bez kary
W 1969 roku, podczas postępowania przeciwko niemu, Kroll twierdził, że od początku marca 1942 do likwidacji szpitala w Kobierzynie przebywał w Pirnie w Saksonii na kursie w szkole administracji Rzeszy.
Jednak w jego zeznaniach występowały liczne nieścisłości, dotyczące m.in. daty powrotu do zakładu. Nie posiadając świadectwa ukończenia kursu w Pirnie, postarał się o zaświadczenie, według którego przebywał tam do 24 czerwca 1942 roku, co sugerowało, że w dniu pogromu nie było go w Kobierzynie. Świadectwa osób, które zachowały się w IPN, jednak wskazują na jego obecność i aktywny udział w likwidacji placówki.
25 czerwca 1971 roku prokuratura w Monachium umorzyła postępowanie.
Alex Kroll nigdy nie poniósł odpowiedzialności za swój udział w pogromie pacjentów, którymi zarządzał.
Źródła
Ewelina Karpińska-Morek, Katarzyna Domagała-Pereira, „Do widzenia w niebie”, Interia, Deutsche Welle, Wirtualna Polska, 14 września 2019
Roman Kiełkowski, Zlikwidować na miejscu. Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Krakowie, Wydawnictwo Literackie, 1981
„Zbrodnia bez kary” (praca zbiorowa), Wydawnictwo M, Kraków 2022, ISBN 978-83-8043-788-3.
Przypisy
