Alex Honnold

Alex Honnold (urodzony 17 sierpnia 1985 roku w Sacramento, Kalifornia) to amerykański wspinacz, który zdobył uznanie dzięki swoim trudnym i szybkim przejściom klasycznym, w tym przejściom bez asekuracji (ang. free solo) na wielkich ścianach górskich. W czerwcu 2017 roku jako pierwszy w historii zrealizował przejście słynnej ściany El Capitan bez użycia asekuracji, pokonując drogę Freerider o wysokości blisko 900 metrów. Honnold brał udział w wielu projektach filmowych, a jego najbardziej znany to pełnometrażowy film dokumentalny Free Solo: ekstremalna wspinaczka, który opisuje jego bez asekuracji wspinaczkę na El Capitan w 2017 roku oraz przygotowania do tego wyczynu. Film zdobył Oscara w lutym 2019 roku.

Kariera wspinaczkowa

Honnold zaczął zdobywać popularność wśród wspinaczy w 2007 roku, kiedy to przeszedł bez asekuracji drogi Astroman oraz turnię Rostrum w Yosemite w jeden dzień, stając się drugim człowiekiem w historii, który tego dokonał. 20 lat wcześniej, pierwsze takie połączenie wykonał Peter Croft, a sam Astroman miał jedynie jedno przejście bez asekuracji. W 2008 roku Honnold zrealizował przełomowe przejście 600-metrową północno-zachodnią ścianą Half Dome, które stało się tematem jego pierwszego znanego filmu (2010) Alone on the Wall (zobacz listę filmów poniżej).

Wspinał się także w Kanadzie, Meksyku i Maroko, poznając europejskie rejony skalne, takie jak skały Wysp Brytyjskich, Hiszpanii, piaskowce nad Łabą (w Saskiej Szwajcarii) oraz grecką wyspę Kalymnos.

Od 2009 roku podejmuje wyprawy w odległe rejony świata. W Patagonii pobił dwa rekordy czasowe w długich przejściach graniowych o charakterze alpejskim. Wspinał się również na Borneo, w Antarktydzie oraz w górach Afryki.

W 2015 roku, razem z Tommym Caldwellem, został uhonorowany Złotym Czekanem za przejście w lutym 2014 roku trawersu wszystkich turni masywu Fitz Roy w Patagonii. Otrzymał także inne nagrody za swoje osiągnięcia i filmy.

W mediach

Alex Honnold jest autorem książki autobiograficznej Alone on the Wall z 2015 roku (współautor David Roberts), która doczekała się wielu wydań i tłumaczeń na co najmniej 7 języków.

W lutym 2019 roku film Free Solo: ekstremalna wspinaczka, w reżyserii Jimmy’ego China i Elizabeth Chai Vasarhelyi, zdobył Oscara za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny. Film był wcześniej nagradzany na różnych festiwalach, w tym w Polsce, gdzie zdobył Grand Prix na 16. Festiwalu Górskim w Krakowie w grudniu 2018 roku. W lutym 2019 roku otrzymał również nagrodę BAFTA. Oficjalna premiera filmu w Polsce miała miejsce 14 marca 2019 roku, a film dostępny jest także w wersji IMAX.

Pierwszym szeroko znanym filmem o Honnoldzie jest Alone on the Wall z 2010 roku, reżyserii Petera Mortimera, który dokumentuje przejście Half Dome bez asekuracji. Fragmenty tego filmu pojawiły się na okładce magazynu National Geographic w maju 2011 roku. Film ten również zdobył Grand Prix na 8. Krakowskim Festiwalu Górskim w grudniu 2010 roku.

W ostatnich latach Alex Honnold stał się rozpoznawalną postacią w USA, pojawiając się na okładkach popularnych czasopism, udzielając wywiadów i prelekcji oraz biorąc udział w reklamach, w tym reklamy dużego banku. Na przykład, wystąpił w popularnym programie „60 Minutes” sieci CBS, który przyciągnął około 17 milionów widzów. Honnold został również poproszony o komentowanie scen wspinaczkowych w kilku głośnych filmach fabularnych, w tym w Mission: Impossible II z 2000 roku z Tomem Cruise’em – wywiad ten na YouTube w ciągu miesiąca zebrał około 3,7 miliona odsłon.

W kwietniu 2018 roku wystąpił na oficjalnej konferencji TED, gdzie mówił o znaczących ideach i osiągnięciach technologicznych. Wideo z jego wystąpienia na stronie ted.com w ciągu roku zdobyło ponad 5 milionów odsłon, a na YouTube w niecałe 5 miesięcy, od 29 października 2018 do 20 marca 2019, osiągnęło 4 miliony odsłon.

Alex Honnold brał udział w festiwalach w Polsce, m.in. w Łodzi na 13. Explorers Festival w listopadzie 2011 roku oraz na 22. Festiwalu Górskim w Lądku Zdroju we wrześniu 2017 roku. Jesienią 2017 roku magazyn Góry opublikował obszerny artykuł na jego temat, a jego zdjęcie znalazło się na okładce.

Fundacja i życie osobiste

W 2012 roku Alex założył Honnold Foundation, której celem jest poprawa warunków życia ludzi w trudnych sytuacjach, w tym wspieranie wykorzystania energii słonecznej w krajach rozwijających się. Honnold ma doświadczenie w korzystaniu z paneli słonecznych umieszczonych na swoim vanie, w którym spędza wiele czasu, podróżując pomiędzy rejonami wspinaczkowymi w USA.

Obecnie mieszka w Las Vegas, gdzie wiosną 2017 roku zakupił dom.

Dziadek Honnolda (zmarły w styczniu 2002 roku) pochodził z Polski, a jego matka, Dierdre Wolownick Honnold, jest z domu Wolownick i jak twierdzi Alex, „jest w 100% Polką”. Jego starsza o rok siostra, Stasia, jest pasjonatką długich rajdów rowerowych. Ojciec Alexa, Charles Forrest Honnold, zmarł 18 lipca 2004 roku na atak serca w wieku 55 lat.

Alex jest w związku z Sanni McCandless, która była jedną z trzech głównych postaci drugoplanowych w filmie Free Solo i towarzyszyła mu podczas ceremonii wręczenia Oskara 24 lutego 2019 roku.

Ważniejsze wspinaczki

Wielkie ściany, przejścia w zespole

El Capitan, Freerider (VI 5.12d, 37 wyciągów), październik 2006, czas 1,5 dnia, 21. przejście klasyczne (Alex Honnold i Ben Gilkison); Honnold był bliski przejścia w czystym stylu i bez znajomości drogi, tzw. OS, jednak miał jedno odpadnięcie.
Freerider, 22. przejście klasyczne: Alex Honnold, Brian Kimball, maj 2007, czas 20:30, 2 odpadnięcia, styl RP.
El Capitan, Salathé Wall (VI 5.13b/c), październik 2007, 3 dni, 11. klasyczne przejście drogi, asekurował go John Robinson.
Salathé Wall, maj 2009, 12. klasyczne przejście drogi, 8 godzin, partner Sean Leary; częściowo wspinali się równolegle, próbowali połączyć przejście z Half Dome, ale przerwał im deszcz.

Wielkie ściany, przejścia szybkie

El Capitan, The Nose:
11.2011, Hans Florine, Alex Honnold, 2:37 (nieklasycznie, zabrakło 35 sekund do ówczesnego rekordu).
17.06.2012, Hans Florine, Alex Honnold, 2:23:46 (nieklasycznie), wówczas rekord czasowy.
30.05.2018, Alex Honnold, Tommy Caldwell, 2:10:15, wówczas rekord.
4.06.2018, Honnold, Caldwell, 2:01:55, wówczas rekord.
6.06.2018, Honnold, Caldwell, 1:58:07, aktualny rekord.
El Capitan, 3 drogi w ciągu 24 godzin: Nos, Salathé Wall, Lurking Fear, Alex Honnold i Sean Leary, 2010.
Yosemite Triple Crown, łańcuchówka trzech ścian, 18-19 maja 2012, czas 21:15, partner Tommy Caldwell.
Yosemite Triple Crown, łańcuchówka trzech ścian w 18 godzin 50 minut, 5-6 czerwca 2012, samotnie, z minimalną asekuracją.

Wielkie ściany, przejścia bez asekuracji

Yosemite, Washington Column, droga Astroman (5.11c, 330m) i Rostrum, North Face (5.11c, 240 m), wrzesień 2007, obie drogi free solo w jeden dzień.
Angels Landing, Zion, Utah, droga Moonlight Buttress (5.12+, 360 m), 1.04.2008, czas 1 godzina 23 minuty.
Half Dome, droga Northwest Face Regular Route (5.12a, 600 m), 6.09.2008, free solo, czas 2:50.
Half Dome, Northwest Face Regular Route, maj 2012, free solo, czas 1:22.
El Potrero Chico, Meksyk, ściana El Toro, droga El Sendero Luminoso (5.12d, 500 m), 16.01.2014, free solo, czas 3 godziny.
Taghia, Maroko, Le Rouge Berbère (7b, 560 m), maj 2014; free solo OS, czas 2:30.
El Capitan, droga Freerider, 5.12d, 3.06.2017, czas 3 godziny 56 minut; pierwsze w historii przejście El Capitan klasycznie i bez asekuracji.

Przejścia wyprawowe

Borneo, Mount Kinabalu, nowa droga z kanionu Low’s Gully, kwiecień 2009, trudności 5.12 i A2, pierwsza egzotyczna wyprawa Honnolda.
Patagonia, trawers masywu Fitz Roy (12-16.02.2014), partner Tommy Caldwell, pierwsze przejście.
Patagonia, trawers masywu Cerro Torre, czas 20:40, 31.01.2016, partner Colin Haley, pierwsze przejście jednodniowe.
Afryka, Kenia, Mt Poi, nowa droga, 5.12, grudzień 2016.
Antarktyda, Ziemia Królowej Maud, m.in. Mount Fenris, nowa droga, 400 m, partner Cedar Wright, 12.2017.

Wspinaczki na średnie i mniejsze formacje

The Phoenix w Yosemite, 13.06.2011, 5.13a, 50 m, free solo, 8 minut; pierwsza droga o trudnościach 5.13a w USA.
Squamish, The Chief, Grand Wall Area, University Wall, 5.11, 8 wyciągów, 270 m, 25.08.2014, free solo.
Klif Fair Head, Irlandia Północna, droga Complete Screamer, pierwsze przejście free solo, 5.06.2016.
The Needles, Kalifornia, skała Warlock, Romantic Warrior (5.12b, 9 wyciągów, 300 m), free solo, wrzesień 2014.
Utah, Hong Kong Phooey, 5.13b, 100 m, free solo, 11.03.2008.
Jailhouse Rock Area, San Francisco, droga The Green Mile, trudności 5.14c, technicznie najtrudniejsza droga Honnolda (z asekuracją).
Czad, Angola, Południowa Afryka, Kenia, Oman, Malezja, Chiny, buldery i skały do 200-300 m.

Małe formacje, Bouldering

To Big to Flail, Bishop (Kalifornia), 2012, highball, pierwsze przejście free solo.

Filmy

2010 – Alone on the Wall (24 minuty), reżyseria Peter Mortimer, Sender Films 2010, o free solo na Half Dome.
2012 – Honnold 3.0, (około 30 minut), o solo na łańcuchówce Yosemite Triple Crown, produkcja Sender Films.
2015 – A Line Across The Sky (trawers Fitz Roy), reżyseria Peter Mortimer i Josh Lowell, Sender Films.
2018 – Free Solo: ekstremalna wspinaczka (100 minut), reżyseria Elizabeth Chai Vasarhelyi i Jimmy Chin, National Geographic.
2018 – Ujęcia 360 stopni: Free Solo 360° Video – Climb El Capitan with Alex Honnold.

Książki

Alex Honnold, współautor David Roberts: Alone on the Wall, 2015, wydawnictwo W.W. Norton & Company, ISBN 978-0-393-24762-6.
Mark Synnott: The Impossible Climb. Alex Honnold, El Capitan and the Climbing Life, 2019, wydawnictwo Dutton, ISBN 978-1101986646.

Bibliografia

Andrzej Mirek: Alex Honnold – bohater moralnego niepokoju, „Góry” numer 253 (3/2017, jesień), s. 10-17.

Dalsza lektura

Mark Synnott: Alex Honnold Completes the Most Dangerous Free-Solo Ascent Ever, nationalgeographic.com, 3 października 2018.
Alex Lowther: Less and Less Alone: Alex Honnold, magazyn Alpinist, lato 2001.
James Lucas: Behind the Scenes of Alex Honnold’s Freerider Free Solo, magazyn Climbing, 8 sierpnia 2017.
Rich Roll: Live Beyond Fear: Jimmy Chin & Chai Vasarhelyi on 'Free Solo, youtube.com, 2 grudnia 2018.

Linki zewnętrzne

Adam Pustelnik: „Living on the edge? – wywiad z Alexem Honnoldem”, wspinanie.pl, 20 stycznia 2012.
Andrzej Mirek: Alex Honnold – „Bohater Moralnego Niepokoju”, goryonline.com, 15 marca 2019.
Mark Synnott: How Alex Honnold made ‘the ultimate climb’– without a rope, nationalgeographic.com, 6 lutego 2019.
alexhonnold.com
Honnold Foundation