Aletta Haniel, wcześniej znana jako Aletta Noot (ur. 12 marca 1742 w Orsoy, zm. 11 maja 1815 w dzielnicy Ruhrort, obecnie część Duisburga) – była niemiecką przedsiębiorczynią oraz matką Franza Haniela.
Życiorys
Aletta Haniel była córką inspektora celnego, Jana Willema Noota oraz Cathariny Noot, z domu Erckenswick. Posiadała ośmioro rodzeństwa. Gdy miała dwa lata, jej rodzina przeniosła się do dzielnicy Ruhrort, gdzie spędziła swoje dzieciństwo. Następnie przez dwa lata uczyła się w holenderskim pensjonacie, gdzie opanowała język francuski.
17 listopada 1761 roku, Noot zawarła związek małżeński z niemieckim kupcem, Jacobem Wilhelmem Hanielem. Para miała jedenaścioro dzieci, jednak tylko czwórka z nich dożyła dorosłości. Aletta przez jedenaście lat mieszkała z rodziną w Duisburgu, a w 1772 roku przeprowadziła się z nimi do Ruhrort, gdzie jej mąż, Jacob Haniel, objął dom swojego teścia (dzisiaj mieści się tam Muzeum Haniel).
Rodzinny biznes
W 1756 roku Jan Willem Noot przebudował swoją posiadłość, gdzie rozpoczął działalność magazynową dla lokalnych sklepów spożywczych.
Po śmierci męża w 1782 roku, Aletta postanowiła przejąć rodzinny interes, zajmując się importem i eksportem, a także handlem winem oraz ogólną spedycją pod marką J. W. Haniel seel. W jej działalności wspierał ją młodszy brat, Samuel, a później od 1790 roku, jej syn Wilhelm (1764–1819). Od 1796 roku do współpracy dołączyli jej synowie, Gerhard (1774–1834) oraz Franz (1779–1868).
W 1790 roku firma J. W. Haniel seel., reprezentowana przez Wilhelma Haniela, zaczęła sprzedawać węgiel dla przedsiębiorstwa J. G. Müser & Comp. Celem firmy było transportowanie węgla przez Ruhrę do Ruhrortu oraz jego wyładunek wzdłuż Renu.
W 1792 roku Haniel przejęła spedycję wyrobów żelaznych z huty St. Antony, znajdującej się w pobliżu Osterfeld (dziś miasto Oberhausen), na zlecenie domu handlowego w Rotterdamie.
W 1796 roku stała się partnerem w spółce handlu węglem J. G. Müser & Comp, gdzie nadal odpowiadała za sprzedaż węgla. Dzięki handlowi żelazem i węglem, Aletta Haniel otworzyła nowe szlaki handlowe na zachód, a wyroby żelazne oraz węgiel sprzedawano głównie w Holandii.
W 1800 roku odkupiła dom ze wszystkimi jego zasobami, w tym swoją firmę, od rodzeństwa, stając się jedyną właścicielką posiadłości, za którą zapłaciła 4500 talarów. W tym samym roku zwróciła się do króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma III (Regencja 1797–1840), prosząc o przyznanie jej miejsca do przechowywania wyrobów żelaznych bezpośrednio w Zagłębiu Ruhry, z powodu oporu dawnych sprzedawców węgla na Ruhrorcie.
W 1802 roku uczyniła swoich synów, Gerharda i Franza, partnerami w swojej firmie.
W 1809 roku przekazała swoją firmę J. W. Haniel seel. synom po 27 latach pracy jako bizneswoman.
Zmarła 11 maja 1815 roku w dzielnicy Ruhrort w wyniku osłabienia.
Szkoła imienia Aletty Haniel
W przeszłości w budynku mieściło się liceum cesarzowej Augusty Wiktorii, które później zmieniono na gimnazjum Käthe Kollwitz. Część obecnego kompleksu szkoły została zbudowana w 1907 roku na rogu ulicy Karola (niem. Karlstrasse) dla miejskiego liceum dziewcząt. Radny do spraw budowy miasta, August Jording, zastosował formy gotyckie przy tworzeniu tej szkoły. Duży, trzypiętrowy budynek pokryty jest wytłoczonymi blokami piaskowca, a boki dziedzińca otynkowane. Na rogu znajduje się wieża zegarowa, której główne wejście jest obecnie zamurowane. Budowę obiektu zakończono w latach 1905–1907.
Obecnie szkoła ogólnokształcąca w Duisburgu nosi imię Aletty Haniel. Wcześniej funkcjonowało tam gimnazjum noszące jej imię. Budynek jest wpisany do rejestru zabytków pod numerem 377.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Aletta steps out of the shadows. haniel.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-13)], 2019-11-13, (ang.)
Die Haniel Geschichte (1756–2015), (niem.)
