Alessandro La Marmora
Alessandro La Marmora (urodzony 27 marca 1799 w Turynie, zmarły 7 czerwca 1855 na Krymie) był włoskim generałem, uznawanym za jedną z kluczowych postaci włoskiego Risorgimento oraz twórcą korpusu bersalierów.
Pochodził z szlacheckiej rodziny Ferrero della Marmora. Był ósmym z trzynastu dzieci markiza Celestina Ferrero della Marmora, kapitana w pułku stacjonującym w Ivrei, oraz hrabianki Raffaelli Argentero de Bersezio. Jego starszym bratem był późniejszy generał i premier, Alfons La Marmora.
Był zdolnym uczniem, szczególnie w dziedzinie nauk ścisłych. Podążając śladami ojca, zdecydował się na karierę wojskową w armii sardyńskiej króla Karola Feliksa. Zajmował się techniką wojskową oraz uzbrojeniem. Opracował m.in. nowy typ karabinu, a w dolinach otaczających Biellę prowadził badania nad obronnością górskich granic Piemontu. W tym czasie podróżował do Francji, Anglii, Bawarii, Saksonii, Szwajcarii i Tyrolu, analizując organizację oraz uzbrojenie lokalnych armii. W 1831 roku zaproponował utworzenie lekkich, mobilnych oddziałów wojskowych, które mogłyby działać w trudnych warunkach wojennych. Rozwijając ten pomysł, w 1835 roku kapitan La Marmora przedstawił królowi Karolowi Albertowi projekt sformowania pierwszej kompanii bersalierów. Podczas rekonwalescencji, kiedy leczył ranę odniesioną w 1848 roku w bitwie pod Goito, opracował regulamin oraz instrukcje dla korpusu bersalierów.
W 1854 roku poślubił Rosę Raccatagliata, którą poznał dwa lata wcześniej w Genui. Jesienią tego samego roku, podczas epidemii cholery w Ligurii, zaangażował się w pomoc chorym oraz napisał dzieło poświęcone tej chorobie pt. Cholera Morbus. Pomimo osłabienia, 22 marca 1855 roku objął dowództwo drugiej dywizji sardyńskiego korpusu ekspedycyjnego, skierowanego na front wojny krymskiej pod dowództwem jego brata, Alfonsa La Marmory.
Generał Alessandro La Marmora zmarł na cholerę wkrótce po przybyciu na czoło swoich wojsk do Bałakławy. Jego żona pozostała na Krymie jeszcze przez długi czas. Od 1911 roku oboje spoczywają w bazylice San Sebastiano w Biella.
