Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa to zespół objawów występujących w organizmie w odpowiedzi na spożycie danego pokarmu, przy czym dolegliwości są związane z mechanizmami immunologicznymi.

Etiopatogeneza

Rozwój tej choroby jest uzależniony zarówno od czynników dziedzicznych (jak atopia), które mogą sprzyjać ujawnieniu się objawów, jak i od składników żywności, przede wszystkim białka.

Jednym z kluczowych czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju alergii, jest uszkodzenie „bariery jelitowej”, najczęściej spowodowane przez wirusy, bakterie, a także stosowanie antybiotyków.

Najczęściej występującym uczuleniem jest alergia na białka mleka krowiego, która dotyka średnio od 1,8 do 7,5% niemowląt oraz od 2,2 do 2,8% dzieci do 4 roku życia. Do powszechnych alergenów pokarmowych zaliczają się także jaja, mąka, ryby, orzechy i soja.

W przypadku alergii najczęściej obserwuje się nadwrażliwość typu I (alergia) wywołaną przez IgE (typ humoralny) oraz nadwrażliwość typu IV (typ komórkowy).

Objawy

Charakterystyczną cechą alergii pokarmowej jest zróżnicowanie objawów klinicznych, ich dynamiczny przebieg oraz zmiany − po ustąpieniu objawów ze strony układu pokarmowego, najczęściej przed 4 rokiem życia, mogą występować takie dolegliwości jak kolki i zaparcia. Dominują również objawy ze strony układu oddechowego, takie jak sapka czy duszności.

Leczenie

Podstawą terapii w przypadku alergii pokarmowej jest eliminacja alergenu z diety.

Dla noworodków i niemowląt karmionych sztucznie, które nie tolerują białka mleka krowiego, stosuje się specjalne preparaty mlekozastępcze (zgodnie z klasyfikacją WHO: kod ATC V 06 DF). Preparaty te dzielą się na trzy główne kategorie, w ramach których można wyróżnić dalsze podgrupy:

Mleka na bazie soi, które zamiast białka mleka krowiego zawierają białko sojowe – tak zwane mleka sojowe (nie mylić z mlekiem sojowym). Przykłady: Isomil i Isomil 2.
Mleka z hydrolizowanym białkiem mleka krowiego – zwane „hydrolizatami”:
- mleka o niskim stopniu hydrolizy białka mleka krowiego (bardziej uczulające),
- mleka o wysokim stopniu hydrolizy białka mleka krowiego (mniej uczulające).
Diety elementarne, w których białko występuje w postaci wolnych aminokwasów (praktycznie nieuczulające):
- diety oparte na hydrolizie białka mleka krowiego, które mogą mieć gorszy smak i zapach oraz mogą wywoływać alergię. Przykład: wycofany z rynku Bebilon Amino.
- diety z wykorzystaniem syntetycznych aminokwasów. Preparaty te charakteryzują się zazwyczaj bardzo dobrym smakiem i zapachem oraz teoretycznie nie powinny wywoływać alergii. Przykłady: mleko Elecare, Neocate LCP.

Zobacz też

alergeny pokarmowe

Bibliografia

„Pediatria. Podręcznik dla studentów” pod redakcją prof. dr hab. med. Krystyny Kubickiej i prof. dr hab. med. Wandy Kawalec, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, 2003, str. 372.