Alentejo
Alentejo (w tłumaczeniu Kraina za Tagiem; fon. /a.lẽ.n’ta.żu/) to historyczna prowincja Portugalii, zajmująca około jednej trzeciej powierzchni kraju (26 000 km²) i licząca niecałe 10% populacji (776 585 mieszkańców, dane z 2001 roku). Można wyróżnić dwa główne obszary: Alto Alentejo (Alentejo Górne) ze stolicą w Évorze oraz Baixo Alentejo (Alentejo Dolne) z centrum w Bei, a także region Ribatejo, który koncentruje się wokół aglomeracji Santarém. Większość tego regionu to tereny nizinne, z wyjątkiem gór São Mamede w północno-wschodniej części prowincji. Alentejo Dolne jest uznawane za najcieplejszy region w Portugalii.
Jest to główny obszar rolniczy kraju, gdzie uprawia się pszenicę, dąb korkowy oraz oliwki; w rejonie Santarém intensywnie hoduje się bydło. Mieszkańcy regionu znani są w Portugalii z lewicowych poglądów politycznych. Większość ludności utrzymuje się z pracy na dużych majątkach ziemskich, zwanych latifúndios. Przed rozszerzeniem Unii Europejskiej w 2004 roku Alentejo było najuboższym regionem wspólnoty. Miejscowa kuchnia obfituje w potrawy mięsne, co kontrastuje z dominującymi w kraju daniami rybnymi.
Historia
Pozostałości wyrobów ceramicznych oraz rozsiane w północnej części regionu menhiry, dolmeny i kamienne kręgi świadczą o tym, że Alentejo było zamieszkiwane już 7-8 tysięcy lat p.n.e. W czasach rzymskich region ten był jedną z najlepiej prosperujących części prowincji Luzytania, co potwierdzają m.in. dobrze zachowany akwedukt oraz Świątynia Diany w Évorze.
Alentejo, obok sąsiedniego Algarve, było najdłużej opierającym się rekonkwiście obszarem Portugalii, ostatecznie podbitym w 1257 roku za panowania Alfonsa III (1248–79). Obecność Maurów wpłynęła na niektóre toponimy oraz architekturę kościołów, z których wiele używane było wcześniej jako meczety. Z powodu cyklicznych susz oraz słabej jakości gleb, znaczna część mieszkańców Alentejo emigrowała na przestrzeni wieków na Azory, do Brazylij, Angoli i innych portugalskich kolonii. Region przynosi pewne dochody z eksploatacji ogromnych złóż marmuru, które znajdują się w okolicach miejscowości Estremoz i Vila Viçosa. Marmur ten jest powszechnie stosowany jako materiał budowlany. W czasie Rewolucji Goździków mieszkańcy prowincji wsparli juntę Ocalenia Narodowego pod dowództwem generała António de Spínoli.
Po przystąpieniu Portugalii do EWG w 1986 roku, region zaczął otrzymywać liczne dotacje z funduszy strukturalnych, co umożliwiło finansowanie kluczowych inwestycji, takich jak Zapora Alqueva na rzece Gwadiana. W wyniku jej budowy w 2002 roku powstało jezioro o powierzchni 250 km². To zbiornik, który obecnie jest największym sztucznym jeziorem w Unii Europejskiej, a według niektórych źródeł także największym w Europie. Zapora ta pozwoliła na efektywne nawadnianie okolicznych terenów i pomogła w uzupełnieniu braków wody pitnej, które dotykały region.
