Zgromadzenie Braci Aleksjanów
Aleksjanie, znani również jako Bracia Aleksjanie lub Cellici, to zgromadzenie laickie, które zostało założone przez zakonników w XII wieku na obszarze dolnego Renu. Ich życie opiera się na regule św. Augustyna, a ich działalność koncentruje się na wsparciu ubogich, chorych i umierających. Prowadzą różnorodne placówki, takie jak szpitale, kliniki specjalistyczne, ośrodki opiekuńcze dla osób z niepełnosprawnościami, domy starości, hospicja oraz ośrodki dla osób zarażonych wirusem HIV. Choć zakon składa się głównie z braci zakonnych, w wyjątkowych przypadkach członkowie mogą przyjąć święcenia diakonatu lub kapłańskie.
Historia
Od momentu swojego powstania, bracia zajmowali się opieką nad chorymi, ubogimi oraz organizowaniem pochówków dla zmarłych. Pierwsze wspólnoty powstały w Mechelen, w księstwie Brabancji (dzisiejsza Belgia) w pierwszej połowie XIV wieku. Zgromadzenie aktywnie działało w 1346 roku podczas epidemii dżumy, pozostając wśród chorych i niosąc im pomoc, a także organizując pochówki dla zmarłych. Z tego okresu pochodzi ich przydomek cellici (łac. cella – komórka, co może odnosić się także do części grobu). Wówczas bracia wybrali na swojego patrona św. Aleksego Bożego, opiekuna chorych, co dało początek ich oficjalnej nazwie. Nazywani byli także lollardami od staroniemieckiego słowa lollon, oznaczającego „śpiewać cicho”, ponieważ kojarzono ich z cichym śpiewem pieśni za zmarłych. Często byli myleni z lollardami – ruchem plebejsko-religijnym, który otwarcie sprzeciwiał się działalności Kościoła. Prześladowania, jakim byli poddawani, były na tyle poważne, że papież Grzegorz XI wydał 2 grudnia 1377 roku bullę Ad Audientiam Nostram, skierowaną głównie do biskupów niemieckich z Kolonii, Trewiru i Moguncji, zakazującą prześladowań aleksjanów i nakładającą kary na ich prześladowców. Podobne dokumenty wydał papież Bonifacy IX 7 stycznia 1396 roku, papież Eugeniusz IV 12 maja 1431 roku, a także papież Mikołaj V i papież Pius II.
W 1469 roku, dom zakonny w Aix-la-Chapelle złożył prośbę do Louisa de Bourbona, księcia-biskupa Liège, o podniesienie tej placówki do rangi klasztoru Zakonu Świętego Augustyna. Prośba została pozytywnie rozpatrzona, a w 1472 roku wspólnoty braci, które łączył jeden cel, zostały oficjalnie uznane przez papieża za zgromadzenie zakonne. W tym samym roku przyjęto regułę św. Augustyna. W tym okresie powstały cztery prowincje zakonu: w Górnej i Środkowej Nadrenii, Flandrii oraz Brabancji, które były kierowane przez komisarzy lub prowincjałów wybranych spośród członków innych zakonów, a nad niektórymi klasztorami sprawowano władzę lokalnych biskupów. Rewolucja francuska znacząco osłabiła strukturę zakonu, zmuszając braci do życia świeckiego. W klasztorze w Akwizgranie pozostało jedynie trzech aktywnych członków. W 1854 roku brat Dominic Brock przeprowadził reformę zgromadzenia, co przyczyniło się do wzrostu liczby braci oraz powstania nowych domów zakonnych w Niemczech i poza ich granicami. W 1866 roku utworzono klasztor w USA. Od 1870 roku aleksjanie są podlegli Stolicy Apostolskiej. Na początku XX wieku zgromadzenie posiadało cztery szpitale w Stanach Zjednoczonych. Pierwszy z nich powstał w Chicago w 1866 roku, jednak został zniszczony w pożarze 9 października 1871 roku i odbudowany w następnym roku. Drugi szpital, dla osób z zaburzeniami psychicznymi, wzniesiono w Saint Louis w 1869 roku, a trzeci w Oshkosh w Wisconsin, wybudowany w 1880 roku. Czwarty szpital został zbudowany w Elizabeth. Biskup Herbert Vaughan z Salford w Anglii (późniejszy kardynał) zwrócił się do aleksjanów z prośbą o przejęcie szpitala i nowego domu w swojej diecezji, co doprowadziło do ustanowienia nowej filii zakonu w 1884 roku. Rok później bracia otworzyli nowicjat w Wielkiej Brytanii w klasztorze Najświętszej Maryi Panny w Newton Heath, który później przeniesiono do Twyford Abbey w pobliżu Ealing.
Zakon obecnie
Obecnie szpitale i kliniki aleksjanów znajdują się w Chicago (Elk Grove, Illinois), Hoffman Estates (szpital psychiatryczny św. Aleksego i Centrum Medyczne), a także w Missouri, Tennessee i Wisconsin. Inne placówki zostały zamknięte lub sprzedane. Zakon prowadzi szpitale, domy opieki dla osób starszych oraz ośrodki wsparcia dla chorych na AIDS w Stanach Zjednoczonych, Indiach, na Filipinach oraz na Węgrzech. W Londynie, Manchesterze, Dublinie i Limerick znajdują się domy pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych oraz punkty wsparcia dla osób z problemami psychicznymi. Niemiecki oddział posiada domy w Akwizgranie, Krefeld, Malseneck, Münster i Twistringen. W Belgii mają ośrodki w Boechout, Tienen, Grimbergen oraz Henri-Chapelle, gdzie świadczone są usługi psychiatryczne.
Na czele zakonu stoi rektor generalny z tytułem pater, który od czasów II wojny światowej rezyduje w Signal Mountain (stan Tennessee). Na początku lat 70. zakon liczył 450 członków w 22 domach. W Polsce zgromadzenie nie jest obecne.
Strój zakonny
Członkowie zakonu noszą czarny habit przepasany skórzanym paskiem oraz czarny szkaplerz. Na szyi znajduje się biała koloratka, umiejscowiona na zewnętrznej stronie habitu, podzielona na przodzie. Na Filipinach i w Indiach habit oraz szkaplerz są białe. Nowicjusze noszą taki sam habit, ale bez zewnętrznego szkaplerza.
