Aleksiej Aleksiejewicz Troicki, po rosyjsku Алексей Алексеевич Троицкий (urodzony 14 marca 1866 roku w Petersburgu, zmarł 14 sierpnia 1942 roku w Leningradzie) był rosyjskim problemistą oraz teoretykiem szachów. Stworzył ponad 750 kompozycji szachowych.
W 1934 roku otrzymał tytuł mistrza sportu ZSRR. Zmarł z powodu wycieńczenia podczas oblężenia Leningradu.
Troicki – teoretyk
Troicki był jednym z pierwszych, którzy analizowali końcówkę z dwoma skoczkami przeciwko pionowi. Wyniki swoich badań opublikował w Deutsche Schachzeitung w 1906 roku, a później w formie książkowej w 1934 roku. Strategia prowadząca do wygranej składa się z kilku kluczowych elementów:
- zablokowanie piona skoczkiem na odpowiednim polu
- zepchnięcie króla do rogu lub w okolice drugiego skoczka
- zamatowanie, przy czym zagrożenie remisem (patem) jest eliminowane przez odblokowanie pionka.
Wariant prowadzący do mata przedstawia się następująco: 1.Se2 g3 2.Sc3+ Ka1 3.Sd2 g2 4.Sb3X. Linia Troickiego, pokazana na diagramie po prawej stronie, ilustruje pozycję pionków, która zapewnia wygraną. Na diagramie po lewej stronie również znajduje się wygrana, mimo że pionek jest poza linią. Jest to możliwe dzięki korzystnej pozycji czarnego króla. W najtrudniejszej konfiguracji dla białych, matowanie wymaga aż 115 ruchów; z uwagi na zasady 50 ruchów (które mogą skutkować remisem), czasami rozważa się tzw. drugą linię Troickiego, w której droga do mata zawiera się w tym przepisie.
Troicki – problemista
Poniżej zamieszczono dwie charakterystyczne kompozycje szachowe autorstwa Troickiego.
Rozwiązanie zadania z diagramu po lewej stronie:
Sf4+ Ke5
Sg6+! f:g6
Hd4+ Kf5
Hf4+ Ke6
Hg4+ (z uzyskaniem hetmana)
Rozwiązanie zadania z diagramu po prawej stronie:
Gc5+ Gd6 (jeśli Ke8, to He7X)
He5 Hdowolne
G:d6 (z matem w rogu h8)
Publikacje
A. A. Troitzki: 500 Endspielstudien, Schachverlag Bernhard Kagan, Berlin 1924
А. А. Троицкий: Сборник шахматных этюдов. ОГИЗ Физкультура и туризм, Ленинград, 1934
Bibliografia
Władysław Litmanowicz, Jerzy Giżycki, Szachy od A do Z, tom II, Warszawa 1987, str. 1248
