Aleksiej Triosznikow

Aleksiej Fiodorowicz Triosznikow (ros. Алексей Фёдорович Трёшников, ur. 1 kwietnia?/14 kwietnia 1914 w wsi Pawłowka w guberni symbirskiej, obecnie w obwodzie uljanowskim; zm. 18 listopada 1991 w Petersburgu) był radzieckim oceanografem oraz badaczem polarnym.

Życiorys

Triosznikow urodził się w rodzinie chłopskiej i ukończył pięć klas szkoły. Od najmłodszych lat pracował, będąc samoukiem. W wieku 16 lat objął stanowisko kierownika szkoły wiejskiej. W 1934 roku ukończył rabfak (fakultet robotniczy) przy Leningradzkim Instytucie Rolniczym, a pięć lat później zdobył dyplom z zakresu geografii na Uniwersytecie Leningradzkim, będąc uczniem Julija Szokalskiego. W 1938 roku odbył praktyki na pokładzie statku „Iwan Papanin” na Morzu Karskim, gdzie badał kwestie hydrograficzne. Od 1939 do 1981 roku pracował w Instytucie Arktycznym Gławsiewmorputi (Głównej Północnej Drogi Morskiej). W 1940 roku uczestniczył w badaniach Cieśniny Łaptiewa w ramach morskiej ekspedycji arktycznej. W październiku 1941 roku został ewakuowany do Krasnojarska, a w latach 1942 i 1944 zajmował się pracą naukowo-operacyjną na morzach arktycznych, m.in. zabezpieczaniem informacji hydrometeorologicznych dla Floty Północnej oraz grup statków towarowych w drodze na Morze Karskie i Łaptiewów, pracując także w Diksonie. Po wojnie odegrał kluczową rolę w szeroko zakrojonych badaniach środkowej Arktyki prowadzonych przez ZSRR.

W 1948 i 1949 roku jako oceanolog oraz szef oddziału uczestniczył w lotniczych wyprawach Siewier-2 i Siewier-4, prowadząc różnorodne badania przyrody i klimatu Arktyki, lądując na wyspach i w miejscach, które nigdy wcześniej nie były badane, a także na dryfującym lodzie. W 1950 roku kierował oddziałem podczas ekspedycji arktycznej „Siewier-5”, a w latach 1954-1955 stał na czele dryfującej stacji polarniej Siewiernyj Polus-3. Następnie, w latach 1956-1958, prowadził drugą radziecką wyprawę antarktyczną, zimując w arktycznej stacji Mirnyj. W tym czasie odbył kilka podróży w głąb Antarktydy, organizując stacje naukowe Komsomolskaja i Wostok.

Od 1961 do 1981 roku pełnił funkcję dyrektora Instytutu Badań Arktycznych i Antarktycznych. W latach 1963-1964 kierował przelotem samolotów Ił-18 z Moskwy na Antarktydę, gdzie brał udział w zakładaniu stacji Mołodizeżnaja. W latach 1967-1968 był dowódcą 13 radzieckiej ekspedycji antarktycznej. W maju 1973 roku po raz czwarty udał się na Antarktydę drogą morską, prowadząc prace nad uwolnieniem statku Ob, który utknął w lodzie przy brzegu Antarktydy. W 1976 roku kierował ekspedycją arktyczną w ramach programu POLEKS-SIEWIER. W 1981 roku uzyskał tytuł profesora i objął kierownictwo w dziale oceanologii Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego, a w 1986 roku po raz ostatni udał się na dryfującą stację arktyczną Siewiernyj Polus-28. W 1963 roku otrzymał tytuł doktora nauk geograficznych, a w 1967 roku został profesorem. Od 1964 roku był wiceprezesem, a w latach 1977-1981 prezesem Towarzystwa Geograficznego ZSRR. W 1976 roku został członkiem korespondentem, a w 1981 roku akademikiem Akademii Nauk ZSRR. Opublikował liczne prace naukowe i książki dotyczące Antarktydy i Arktyki, które ukazały się w takich krajach jak USA, Francja, Hiszpania, Polska, Bułgaria i Japonia. Jego imieniem nazwano planetę karłowatą nr 3339, odkrytą w 1978 roku.

Odznaczenia