Aleksiej Aleksandrowicz Surkow
Aleksiej Aleksandrowicz Surkow (ros. Алексе́й Алекса́ндрович Сурко́в, urodzony 1 października?/13 października 1899 roku we wsi Sieriedniewo w obwodzie jarosławskim, zmarł 14 czerwca 1983 roku w Moskwie) był radzieckim pisarzem, poetą, dziennikarzem, a także przewodniczącym Związku Pisarzy ZSRR w latach 1953–1969. Otrzymał tytuł Bohatera Pracy Socjalistycznej w 1969 roku.
Życiorys
Na początku swojej kariery zawodowej pracował w sklepie meblowym, w warsztatach stolarskich oraz w drukarniach. W 1918 roku, jako ochotnik, dołączył do Armii Czerwonej, gdzie pełnił funkcję konnego zwiadowcy. Uczestniczył w wojnie domowej w Rosji, a także w wojnie z Polską oraz w tłumieniu powstania chłopskiego w guberni tambowskiej. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do swojej rodzinnej wsi. Pracował jako sekretarz gminnego komitetu wykonawczego oraz w lokalnej gazecie powiatowej.
W latach 1924–1926 był I sekretarzem rybińskiej organizacji komsomolskiej, a w 1925 roku został członkiem WKP(b). W latach 1926-1928 pełnił funkcję redaktora naczelnego gubernialnej gazety „Siewiernyj Komsomolec”, a od 1928 roku był członkiem władz Rosyjskiego Stowarzyszenia Pisarzy Proletariackich. W latach 1931–1934 studiował na Wydziale Literatury w Instytucie Czerwonej Profesury, a od 1934 do 1939 roku uczył w Instytucie Redakcyjno-Wydawniczym i Instytucie Literatury Związku Pisarzy ZSRR. W latach 1939–1940 jako żołnierz Armii Czerwonej brał udział w agresji ZSRR na Polskę oraz w agresji na Finlandię. W latach 1940–1941 był redaktorem naczelnym pisma „Nowyj Mir”. Podczas drugiej wojny światowej służył jako korespondent wojenny gazety frontowej „Krasnoarmiejskaja Prawda”, brał uczestniczył w obronie Moskwy oraz walkach na Białorusi. W 1943 roku uzyskał stopień podpułkownika, a od 1944 do 1946 roku był redaktorem odpowiedzialnym „Literaturnoj Gaziety”.
W latach 1945–1953 pełnił rolę redaktora odpowiedzialnego pisma „Ogoniok”. W latach 50. XX wieku był rektorem Instytutu Literatury im. Gorkiego, a od 1962 roku redaktorem naczelnym wydawnictwa Krátkaja literaturnaja encyklopiedija. W latach 1949–1953 był zastępcą sekretarza generalnego, a od 1953 do 1959 roku pełnił funkcję I sekretarza Związku Pisarzy ZSRR.
Surkow był autorem wierszy o tematyce agitaacyjnej i patriotycznej. Jego polskie tłumaczenia ukazały się m.in. w „Antologii nowoczesnej poezji rosyjskiej” z 1971 roku oraz w „Antologii poezji radzieckiej” z 1979 roku. Był członkiem Światowej Rady Pokoju. Od 14 października 1952 do 14 lutego 1956 roku był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej KPZR, a od 25 lutego 1956 do 29 marca 1966 roku zastępcą członka KC KPZR. Był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR w kadencjach od 4 do 8 oraz do Rady Najwyższej RFSRR w 2 i 3 kadencji. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym. W 1976 roku otrzymał tytuł honorowego obywatela Rybińska. Jego imieniem nazwano szkołę w Rybińsku oraz ulice w Rybińsku i Jarosławiu. W Moskwie na budynku, w którym mieszkał, umieszczono tablicę pamiątkową.
Nagrody i odznaczenia
- Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (14 października 1969)
- Order Lenina (czterokrotnie – 1959, 1967, 1969 i 1979)
- Order Czerwonego Sztandaru (1945)
- Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie)
- Order „Znak Honoru” (1939)
- Nagroda Stalinowska (dwukrotnie – 1946 i 1951)
- Order Cyryla i Metodego (Bułgaria)
- I medale.
Przypisy
Bibliografia
Сурков, Алексей Александрович w bazie warheroes.ru (ros.)
Nowa encyklopedia powszechna PWN, red. Barbara Petrozolin-Skowrońska, Warszawa 1998, t. 6, s. 122.
Przewodnik po historii Partii Komunistycznej i ZSRR (ros.)