Aleksiej Grigorjewicz Sokołow (ros. Алексей Григорьевич Соколов, ur. 1911 we wsi Pigasowo w guberni pskowskiej, zm. w styczniu 1985 w Obnińsku) – był funkcjonariuszem radzieckich organów bezpieczeństwa, generałem majorem oraz ludowym komisarzem spraw wewnętrznych Baszkirskiej ASRR w latach 1939–1941 oraz 1941–1943. Pełnił również funkcję ludowego komisarza bezpieczeństwa państwowego Baszkirskiej ASRR w latach 1941 i 1943–1945.
Życiorys
W latach 1926-1929 uczęszczał do szkoły fabryczno-zawodowej przy fabryce im. Stalina w Leningradzie. W 1930 roku wstąpił do WKP(b). W latach 1931-1933 był sekretarzem komitetu Komsomołu w leningradzkiej odlewni żeliwa. Od stycznia do września 1933 roku pracował jako instruktor w Obwodowym Komitecie Związku Budowlańców w Leningradzie, a następnie od września 1933 do stycznia 1934 służył w Armii Czerwonej. Po powrocie, od stycznia do września 1934 roku, kontynuował pracę na poprzednim stanowisku. W latach 1934-1936 studiował w Wyższej Szkole Ruchu Zawodowego, gdzie później został sekretarzem komitetu WKP(b). Od stycznia do grudnia 1938 roku pełnił funkcję instruktora w wydziale organów partyjnych i wydziale kadr partyjnych Komitetu Miejskiego WKP(b) w Leningradzie.
W okresie od 17 stycznia 1939 do 13 marca 1941 pełnił urząd ludowego komisarza spraw wewnętrznych Baszkirskiej ASRR. Następnie, od 13 marca do 5 sierpnia 1941, był ludowym komisarzem bezpieczeństwa państwowego w tej samej republice, a potem ponownie w tej roli od 5 sierpnia 1941 do 7 maja 1943, oraz od 7 maja 1943 do 14 czerwca 1945. Został awansowany na kapitana bezpieczeństwa państwowego 17 stycznia 1939, pułkownika 14 lutego 1943, a na komisarza bezpieczeństwa państwowego 18 marca 1944. W latach 1945-1956 pełnił różne funkcje kierownicze, w tym szef Zarządu NKGB/MGB w obwodzie omskim, a następnie w obwodzie saratowskim. 9 lipca 1945 roku został mianowany generałem majorem.
Od 23 kwietnia 1956 do 2 sierpnia 1958 roku był starszym doradcą KGB w Albanii, a później przeszedł do rezerwy. Pracował w Ministerstwie Budowy Maszyn Średnich ZSRR, a następnie został zastępcą dyrektora instytutu fizyczno-energetycznego w Obnińsku. Na emeryturę przeszedł w marcu 1974 roku. Był także deputowanym do Rady Najwyższej Rosyjskiej FSRR 4 kadencji w latach 1955-1959.
Odznaczenia
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (22 marca 1944)
- Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie, w tym 20 września 1943)
- Order „Znak Honoru” (26 kwietnia 1940)
- Medal 100-lecia urodzin Lenina
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
- Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz NKWD” (4 lutego 1942)
- Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Bezpieczeństwa” (23 grudnia 1957)
- Odznaka „50 lat Członkostwa w KPZR”
Bibliografia
- http://www.knowbysight.info/SSS/09745.asp (ros.)
- https://web.archive.org/web/20160304192921/http://gazeta.tver.ru/news/21/12/2012/chekistskii-general-iz-tverskikh (ros.)
- http://www.memo.ru/history/NKVD/kto/biogr/gb453.htm (ros.)
- http://rosgenea.ru/?alf=18&page=9&serchcatal=%D1%EE%EA%EE%EB%EE%E2&radiobutton=4 (ros.)