Aleksiej Grigorjewicz Razumowski, po rosyjsku Алексе́й Григо́рьевич Разумо́вский (urodzony 17/28 marca 1709 roku w wiosce Lemiesze w pobliżu Czernihowa, zmarł 6/17 lipca 1771 roku w Petersburgu) był rosyjskim marszałkiem polnym, faworytem cesarzowej Elżbiety Piotrownej oraz członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk.
Życiorys
Pochodził z Kozaków zaporoskich, jako syn Grigorija Jakowlewicza Razuma (zm. 1730) oraz Natalii Demyanownej Demeszkowej. Jego urodę i zdolności wokalne wyróżniały go spośród innych.
Rozpoczął swoją karierę jako chórzysta w cerkwi, a następnie dołączył do zespołu dworskich chórzystów. W 1731 roku poznał kuzynkę cesarzowej Anny Iwanownej, Elżbietę Piotrowną, co szybko przerodziło się w romans.
Po dziesięciu latach Elżbieta została cesarzową Rosji, a Aleksiej otrzymał tytuł hrabiego, kawalera Orderu św. Andrzeja oraz szambelana. Podczas ceremonii oficjalnych zajmował miejsce obok cesarzowej i nazywano go Nocnym imperatorem Rosji. Mimo namów przyjaciół i rodziny do wykorzystywania swoich wpływów, nie dążył do kariery politycznej, a jedynie wspierał kanclerza Aleksieja Bestużewa-Riumina i angażował się w sprawy Synodu.
24 września 1742 roku, kiedy Elżbieta przebywała w rezydencji Razumowskich w Pierowie, Aleksiej prawdopodobnie ożenił się z cesarzową, jednak ta informacja nigdy nie została oficjalnie potwierdzona. Z tego związku urodziła się córka Augusta Timofiejewna (znana również jako księżniczka Tarakanowa – pod tym imieniem występowała jako pretendentka do tronu Rosji w 1774 roku), która zmarła w 1810 roku.
W 1744 roku otrzymał od cesarza Karola VII tytuł hrabiego Rzeszy, a w 1756 roku został mianowany marszałkiem polnym. Otrzymał także Order Orła Białego. Z jego sugestii młodszy brat, 18-letni Kiriłł Razumowski, został wybrany na prezydenta Rosyjskiej Akademii Nauk, pełniąc tę funkcję przez ponad pięćdziesiąt lat w latach 1746–1798.
Cesarzowa Elżbieta zmarła 5 stycznia 1762 roku. Po jej śmierci władzę objął jej siostrzeniec, Piotr III, który po pół roku został obalony przez swoją żonę Katarzynę. Nowa władczyni zleciła kanclerzowi Michaiłowi Woroncowowi zbadanie, czy Aleksiej Razumowski rzeczywiście był mężem cesarzowej, jednak ten podczas wizyty spalił dokumenty w kominku.
Był także współfundatorem soboru Narodzenia Matki Bożej w Kozielcu.
Przypisy
Bibliografia
RSB: Razumowskij, Aleksy Grigoriewicz. [dostęp 2016-08-02]. (ros.). Sprawdź autora:1.
Разумовский: Разумовский Алексей Григорьевич. Сухарева О.В. Кто был кто в России от Петра I до Павла I, Москва, 2005. [dostęp 2016-11-12]. (ros.). Sprawdź autora:1.
