Aleksiej Radzijewski

Aleksiej Iwanowicz Radzijewski, znany również jako Ołeksij Iwanowicz Radzijewski (ros. Алексе́й Ива́нович Радзие́вский, ukr. Олексій Іванович Радзієвський), urodził się 31 lipca?/13 sierpnia 1911 roku w Humaniu, a zmarł 30 sierpnia 1979 roku w Moskwie. Był radzieckim dowódcą wojskowym pochodzenia ukraińskiego, generałem armii oraz Bohaterem Związku Radzieckiego (1978).

Życiorys

Po zakończeniu nauki w szkole średniej podjął pracę w fabryce jedwabiu w Humaniu. W 1929 roku wstąpił do Armii Czerwonej, a w 1931 roku ukończył szkołę kawalerii, przystępując do WKP(b). Służył w 49 pułku kawalerii, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu, a od 1932 roku był szefem sztabu eskadronu, a od 1934 roku dowódcą eskadronu. W 1938 roku ukończył Akademię Wojskową im. Michaiła Frunzego w Moskwie, po czym został pomocnikiem szefa Oddziału Sztabu 18 Dywizji Kawalerii Górskiej w Środkowoazjatyckim Okręgu Wojskowym. Wiosną 1941 roku ukończył Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. Woroszyłowa w Moskwie i objął stanowisko szefa sztabu 53 Dywizji Kawalerii w Zachodnim Specjalnym Okręgu Wojskowym, gdzie był w stopniu podpułkownika.

Od lipca 1941 roku brał udział w wojnie przeciwko Niemcom jako szef sztabu 53 Dywizji Kawalerii 29 Armii Frontu Zachodniego, uczestnicząc w bitwie pod Smoleńskiem oraz w sierpniowym rajdzie na tyły wroga w składzie grupy kawaleryjskiej generała Lwa Dowatora. W późniejszym czasie brał udział w bitwie pod Moskwą oraz w kontrnatarciu wojsk Frontu Zachodniego. Od grudnia 1941 roku dowodził 2 Gwardyjskim Korpusem Kawalerii, a od lipca 1942 roku 1 Gwardyjskim Korpusem Kawalerii na Froncie Zachodnim i Południowo-Zachodnim, awansując do stopnia pułkownika w 1942 roku. Uczestniczył w rajdzie kawaleryjskim na tyłach wroga w rejonie Diemidowa i Duchowszczyny, a w marcu 1943 roku wziął udział w bitwie pod Charkowem. Później brał udział w walkach na północnym Dońcu, forsowaniu Dniepru oraz w zdobyciu Kijowa, Żytomierza i innych miast. 17 listopada 1943 roku został mianowany generałem majorem.

Od lutego do lipca 1944 roku oraz ponownie od stycznia 1945 roku był szefem sztabu 2 Armii Pancernej (od listopada 1944: 2 Gwardyjskiej Armii Pancernej) 1 i 2 Frontu Ukraińskiego. Od lipca 1944 roku do stycznia 1945 roku dowodził tą armią po ciężkim ranieniu dotychczasowego dowódcy, Siemiona Bogdanowa. Na czele tej armii uczestniczył w zdobyciu Lublina, Siedlec, Łukowa, Warszawy, Skierniewic, Łowicza, Łodzi, Kutna, Tomaszowa Mazowieckiego, Gostynina oraz innych polskich miast. Za męstwo i bohaterstwo wykazane podczas operacji wiślańsko-odrzańskiej został mianowany generałem lejtnantem (2 listopada 1944) i przedstawiony do odznaczenia Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego.

Po zakończeniu wojny brał udział w szkoleniu kadry oficerskiej. W latach 1945–1947 pełnił funkcję szefa sztabu 2 Armii Pancernej, a w latach 1947-1950 był dowódcą 2 Armii Zmechanizowanej. Od września 1950 roku do lipca 1952 roku był głównodowodzącym Północnej Grupy Wojsk stacjonującej w Polsce, a w latach 1952-1953 dowodził wojskami Turkiestańskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1953-1954 kierował wojskami pancernymi i zmechanizowanymi Odeskiego Okręgu Wojskowego (od 3 sierpnia 1953 roku w stopniu generała pułkownika), a od maja 1954 do czerwca 1959 roku był dowódcą Odeskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1959-1968 pełnił funkcję I zastępcy komendanta Akademii Wojskowej im. M. Frunzego, a od 1961 roku był profesorem. W latach 1968-1969 kierował Głównym Zarządem Wojskowych Zakładów Naukowych Ministerstwa Obrony ZSRR, a od czerwca 1969 do lutego 1978 roku był komendantem Akademii Wojskowej im. M. Frunzego. Następnie pełnił rolę wojskowego inspektora-doradcy Grupy Generalnych Inspektorów Ministerstwa Obrony ZSRR. Od 2 listopada 1972 roku nosił tytuł generała armii.

Za „umiejętne dowodzenie wojskami, liczne przykłady męstwa i odwagi w walkach z niemiecko-faszystowskimi najeźdźcami podczas wielkiej wojny ojczyźnianej, jak również za wkład w szkolenie i poprawę gotowości bojowej wojsk w okresie powojennym” otrzymał dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 21 lutego 1978 roku tytuł i Złotą Gwiazdę Bohatera Związku Radzieckiego. Był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR 5 kadencji. Został pochowany na cmentarzu Nowodziewiczym, a jego imieniem nazwano ulicę w Humaniu.

Odznaczenia

Złota Gwiazda Bohatera ZSRR (21 lutego 1978)
Order Lenina (dwukrotnie – 31 maja 1945 i 21 lutego 1978)
Order Czerwonego Sztandaru (sześciokrotnie, m.in. 3 listopada 1941, 2 kwietnia 1943, 15 grudnia 1943, 17 września 1944)
Order Suworowa I klasy (dwukrotnie – 6 kwietnia 1945 i 29 maja 1945)
Order Kutuzowa I klasy (23 sierpnia 1944)
Order Suworowa II klasy (10 stycznia 1944)
Order Czerwonego Sztandaru Pracy
Order Czerwonej Gwiazdy
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III klasy
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal „Za obronę Moskwy”
Medal „Za obronę Kijowa”
Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Medal „Za zdobycie Berlina”
Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
Order Imperium Brytyjskiego III klasy (Wielka Brytania, 1944)
Order Czerwonego Sztandaru (Mongolska Republika Ludowa)
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (Polska Ludowa)